Research Article
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrencilerin Akıcı Okuma ve Okuduğunu Anlama Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Bir Okuma Destek Programının Geliştirilmesi
Abstract
Türkiye’de son yıllarda özel öğrenme güçlüğü (ÖÖG) adından sıklıkla
bahsedilen bir yetersizlik kategorisi olsa da, ÖÖG’nin uzmanlar tarafından fark
edilmesi günümüzden bir asır öncesine kadar dayanmaktadır. ÖÖG’ye yönelik araştırmaların köklerinin
1800’lü yıllara kadar uzandığı belirtilmektedir. Tıp ve sosyal bilimlerdeki
gelişmelerle değişen ÖÖG tanımı günümüzde dinleme, konuşma, temel okuma,
anlama, aritmetik hesaplama, matematiksel mantık kurma ve yazılı anlatım
becerilerinin kazanılması ve kullanılmasında gecikme ya da bozulma ile kendini
gösteren bir grup heterojen bozukluğu içeren bir terim olarak kullanılmaktadır.
ÖÖG olan öğrencilerde en yaygın olarak okuma alanında problem görülmektedir.
Okuma alanında görülen güçlükler öğrencilerin tüm akademik alanlardaki
performanslarını ve okul başarılarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu olumsuz
etkileri en aza indirmek amacıyla Akıcı Okuma ve Okuduğunu Anlama Destek Eğitim
Programı’nın tasarlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla gerçekleştirilen nitel
araştırma deseniyle desenlenmiş bu araştırmada ilk olarak ÖÖG olan bireylerle
çalışan öğretmenlerin yaptıkları uygulamaları ve karşılaştıkları sorunları
belirlemek için yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. İkinci
olarak dört ÖÖG olan öğrenci 16 ders saati ve 12 teneffüs süresince devam
ettikleri ilkokulda, yedi ÖÖG olan öğrenci ise 14 ders saati boyunca destek
eğitim aldıkları özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki bireysel eğitimlerinde
gözlemlenmiş ve notlar tutulmuştur. Araştırmanın bulgularında görüşmeye katılan
öğretmenlerin görüşlerinin en çok okuma programının içeriği temasında
çeşitlendiği ve tutulan saha notlarında ÖÖG olan öğrencilerin akıcı okuma
becerisinde ve derste özgüven problemi yaşadıkları göze çarpmaktadır.
References
- Akpınar, B. & Aydın, K. (2007). Eğitimde değişim ve öğretmenlerin değişim algıları. Eğitim ve Bilim, 32(144), 71-80. Akyol, H. (2013). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Akyol, H. & Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğü olan bir öğrencinin okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21. Akyol, H. & Temur, T. (2006). İlköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma düzeyleri ve sesli okuma hataları. Ekev Akademi Dergisi, 10(29), 259-274. Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, beşinci baskı (DSM-5), tanı ölçütleri başvuru elkitabı. (çev. E. Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği: Ankara. Asfuroğlu, B. Ö. & Fidan, S. T. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1), 49-54. Ateş, S. & Yıldız, M. (2011). Okumayı farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin sesli okuma akıcılıklarının karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 101-124. Bakkaloğlu, H. (2008). Engelli çocuklarda yalnızlık öğretmenler nasıl yardım edebilirler? Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(2), 41-50. Balcı, A. (2016). Okuma ve anlama eğitimi. Ankara: Pegem Akademi. Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-320. Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theory methods. (4th Edition), Pearson International Edition: Boston.
- Culatta, R. A., Tompkins, J. R., & Werts, M. G. (2003). Fundamentals of special education: What every teacher needs to know. Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall. Dağ, N. (2010). Okuma güçlüğünün giderilmesinde 3p metodu ile boşluk tamamlama (cloze) tekniğinin kullanımı üzerine bir çalışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(1), 63-74. Erden, G., Kurdoğlu, F., & Uslu, R. (2002). İlköğretim okullarına devam eden Türk çocuklarının sınıf düzeylerine göre okuma hızı ve yazım hataları normlarının geliştirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1), 5-13. Ergül, C. (2012). Evaluation of reading performances of students with reading problems for the risk of learning disabilities. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(3), 2051-2057. Freilich, R., & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37(2), 97-105. Hallahan, D. P. & Mercer, C. D. (2001). Learning disabilities: Historical perspectives, executive summary. Educational Resource Information Center (ERIC), ERIC Number: ED458756. Individuals with Disabilities Education Improvement Act of 2004 (IDEA), Pub. L. No. 108-446, 614,118 Stat. 2706. Johnson, A. P. (2017). Okuma ve yazma öğretimi (1. baskı). A. Benzer, (Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi. Kavale, K. A., & Mostert, M. P. (2004). Social skills interventions for individuals with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 27(1), 31-43. Liamputtong, P. (2009). Qualitative data analysis: Conceptual and practical considerations. Health Promotion Journal of Australia, 20(2), 133-139. MEB. (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Melekoğlu, M. A. (2017). Özel öğrenme güçlüğüne giriş. M. A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Editörler), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 3. baskı (s. 15-47). Ankara: Vize Yayıncılık. Özmen, R. G. (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 30(136), 25-30. Peng, P., & Fuchs, D. (2016). A meta-analysis of working memory deficits in children with learning difficulties: Is there a difference between verbal domain and numerical domain?. Journal of Learning Disabilities, 49(1), 3-20. PISA. (2015). PISA 2015 Ulusal Raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/PISA 2015_Ulusal_Rapor1.pdf adresinden indirilmiştir. Saban, A. & Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Tondeur, J., Van Braak, J., Siddiq, F., & Scherer, R. (2016). Time for a new approach to prepare future teachers for educational technology use: Its meaning and measurement. Computers & Education, 94, 134-150. Uçar-Rasmussen, M. & Cora-İnce, N. (2017). Özel öğrenme güçlüğü olan bireylere üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerinin öğretiminde sesli düşünme yönteminin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2180-2201. U.S. Department of Education. (2016). 38th annual report to congress on the implementation of the Individuals with Disabilities Education Act, 2016. Washington, DC: Author.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, S. A. (2004). Öğrenme güçlüğü olan çocukların psikososyal özellikleri, Sorunları ve Eğitimi. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 169-180. Yüksel, A. (2010). Okuma güçlüğü çeken bir öğrencinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 124- 134.
Abstract
References
- Akpınar, B. & Aydın, K. (2007). Eğitimde değişim ve öğretmenlerin değişim algıları. Eğitim ve Bilim, 32(144), 71-80. Akyol, H. (2013). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Akyol, H. & Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğü olan bir öğrencinin okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21. Akyol, H. & Temur, T. (2006). İlköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma düzeyleri ve sesli okuma hataları. Ekev Akademi Dergisi, 10(29), 259-274. Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, beşinci baskı (DSM-5), tanı ölçütleri başvuru elkitabı. (çev. E. Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği: Ankara. Asfuroğlu, B. Ö. & Fidan, S. T. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1), 49-54. Ateş, S. & Yıldız, M. (2011). Okumayı farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin sesli okuma akıcılıklarının karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 101-124. Bakkaloğlu, H. (2008). Engelli çocuklarda yalnızlık öğretmenler nasıl yardım edebilirler? Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(2), 41-50. Balcı, A. (2016). Okuma ve anlama eğitimi. Ankara: Pegem Akademi. Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-320. Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theory methods. (4th Edition), Pearson International Edition: Boston.
- Culatta, R. A., Tompkins, J. R., & Werts, M. G. (2003). Fundamentals of special education: What every teacher needs to know. Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall. Dağ, N. (2010). Okuma güçlüğünün giderilmesinde 3p metodu ile boşluk tamamlama (cloze) tekniğinin kullanımı üzerine bir çalışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(1), 63-74. Erden, G., Kurdoğlu, F., & Uslu, R. (2002). İlköğretim okullarına devam eden Türk çocuklarının sınıf düzeylerine göre okuma hızı ve yazım hataları normlarının geliştirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1), 5-13. Ergül, C. (2012). Evaluation of reading performances of students with reading problems for the risk of learning disabilities. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(3), 2051-2057. Freilich, R., & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37(2), 97-105. Hallahan, D. P. & Mercer, C. D. (2001). Learning disabilities: Historical perspectives, executive summary. Educational Resource Information Center (ERIC), ERIC Number: ED458756. Individuals with Disabilities Education Improvement Act of 2004 (IDEA), Pub. L. No. 108-446, 614,118 Stat. 2706. Johnson, A. P. (2017). Okuma ve yazma öğretimi (1. baskı). A. Benzer, (Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi. Kavale, K. A., & Mostert, M. P. (2004). Social skills interventions for individuals with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 27(1), 31-43. Liamputtong, P. (2009). Qualitative data analysis: Conceptual and practical considerations. Health Promotion Journal of Australia, 20(2), 133-139. MEB. (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Melekoğlu, M. A. (2017). Özel öğrenme güçlüğüne giriş. M. A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Editörler), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 3. baskı (s. 15-47). Ankara: Vize Yayıncılık. Özmen, R. G. (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 30(136), 25-30. Peng, P., & Fuchs, D. (2016). A meta-analysis of working memory deficits in children with learning difficulties: Is there a difference between verbal domain and numerical domain?. Journal of Learning Disabilities, 49(1), 3-20. PISA. (2015). PISA 2015 Ulusal Raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/PISA 2015_Ulusal_Rapor1.pdf adresinden indirilmiştir. Saban, A. & Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Tondeur, J., Van Braak, J., Siddiq, F., & Scherer, R. (2016). Time for a new approach to prepare future teachers for educational technology use: Its meaning and measurement. Computers & Education, 94, 134-150. Uçar-Rasmussen, M. & Cora-İnce, N. (2017). Özel öğrenme güçlüğü olan bireylere üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerinin öğretiminde sesli düşünme yönteminin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2180-2201. U.S. Department of Education. (2016). 38th annual report to congress on the implementation of the Individuals with Disabilities Education Act, 2016. Washington, DC: Author.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, S. A. (2004). Öğrenme güçlüğü olan çocukların psikososyal özellikleri, Sorunları ve Eğitimi. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 169-180. Yüksel, A. (2010). Okuma güçlüğü çeken bir öğrencinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 124- 134.
There are 3 citations in total.