Menfaat Çatışmasından Kaçınma Sorumluluğu

Year 2023, Volume: 10 Issue: 1, 61 - 90, 29.06.2023

Muhammet Koçakgöl

Abstract

Menfaat çatışması etik ve hukuk uygulamasıyla ilgili karşımıza çıkan bir problemdir. Bu konuda avukatların, yargıçların ve savcıların etik ve mesleki sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluk etik bakımdan temelde aynı olsa da her bir meslek için farklılık gösterebilmektedir. Bu makalede menfaat çatışması avukatlık, yargıçlık ve savcılık meslekleri için ayrı ayrı irdelenmiştir. Meslek kodlarıyla ilişkili olarak Birleşmiş Milletler Bangolare Yargı Etiği İlkeleri, Birleşmiş Milletler Havana Prensipleri, Uluslararası Barolar Birliği Avukatlık İlkeleri, Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri ve Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları gibi meslek kodlarına yer verilmiştir. Her bir hukuk uygulamacısının etikten hareketle meslek kodlarını doğru değerlendirip menfaat çatışmasından kaçınma sorumluluğunu yerine getirebileceği gösterilmeye çalışılmıştır.

Keywords

Menfaat çatışması, etik, meslek kodu, avukat, yargıç, savcı

Duty to Avoid Conflicts of Interest

Abstract

Conflict of interest is a problem related to ethics and legal practice. Lawyers, judges and prosecutors have ethical and professional responsibilities in this regard. Although this responsibility is basically the same in terms of ethics, it may differ for each profession. In this article, conflict of interest is examined separately for lawyers, judges and prosecutors. In relation to the professional codes, United Nations’ Bangolare Principles of Judicial Conduct, United Nations’ Havana Principles, International Principles on Conduct for the Legal Profession, Turkish Court of Cassation’s Principles on Judicial Ethics and Turkish Bar Association’s Code of Conduct are included. It has been tried to show that each legal practitioner can fulfil the responsibility of avoiding conflicts of interest by correctly evaluating the professional codes based on ethics.

Keywords

Conflict of interest, ethics, professional code, lawyer, judge, prosecutor

References

• Aronson, Robert H., “Conflict of Interest”, Washington Law Review, Sayı 52, 1977, s. 807-859.
• Cevizci, Ahmet, Uygulamalı Etik, Say Yay, Ankara 2016.
• Garner, Bryan A. (Ed.), Black’s Law Dictionary, 8. Baskı, Thomson-Reuters Press, 2004.
• Joy, Peter A., “Lawyers Serving as Judges, Prosecutors, and Defense Lawyers at the Same Time: Legal Ethics and Municipal Courts”, Washington University Journal of Law & Policy, Cilt 51, 2016, s. 23-59.
• Karnavas, Michael G., Lawyer’s Ethics, OSCE Mission to Skopje Publishing, 2016.
• Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit, Yeni Ahit (İncil) Matta’ya Göre 6:24, Zafer Matbaası Yay, İstanbul 1991.
• Kuçuradi, İoanna, “Felsefi Etik ve Meslek Etikleri”, 3. Baskı, Etik ve Meslek Etikleri (Yayına Hazırlayan: Harun Tepe) içinde, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2015, s. 27-43.
• Kuçuradi, İoanna, “Normların Bilimsel Temellendirilebilirliği” Çağın Olayları Arasında (İoanna Kuçuradi) içinde, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2009, s. 175-182.
• Kuçuradi, İoanna, Etik, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2015.
• Kübler, Friedrich, “Hukuk Devletinde Yasama ve Yargı Organlarında Meslek Etiği” 3. Baskı, Etik ve Meslek Etikleri (Yayına Hazırlayan: Harun TEPE), Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2015, s. 177-192.
• Resnik, David B.; Elmore, Susan A., “Conflict of Interest in Journal Peer Review”, Toxicologic Pathology, Cilt 46, Sayı 2, Sage Publishing, 2018, s. 112-114.
• Rose, Jonathan, “The Ambidextrous Lawyer: Conflict of Interest and the Medival and Early Modern Legal Profession”, The University of Chicago Law School Roundtable Unbound Collections, Sayı 7-137, 2000, s. 137-203.
• Ryan, Patrick J., “Judicial Disqualification Based on a Conflict of Interest”, Loyola of Los Angeles Law Review, Cilt 12, Sayı 4, 1979, s. 1057-1080.
• Shaman, Jeffrey M., “Bias on the Bench: Judicial Conflict of Interest”, Georgetown Journal of Legal Ethics, Cilt 3, Sayı 2, 1989, s. 245-290.
• Troy, Smith, “Prosecuting Attorneys Private Practice of The Law”, AGO, Cilt 51-53, Sayı 233, Washington 1952.
• Uygur, Gülriz, “Hukuk Etiğine Giriş”, http://www.bahum.gov.tr/bahumetik/kose_ yazileri/makale_bilimsel_yazi/1_makale.htm#_ftn1 (Erişim Tarihi: 20.09.2022).
• Uygur, Gülriz, Hukukta Adaletsizliği Görmek, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2013.
• Avukatlık Kanunu Taslağı, http://www.kgm.adalet.gov.tr/DUYURULAR/AVUKAT LIK%20KANU NU%20TASLA%C4%9EI.pdf (Erişim Tarihi: 25.09.2022).
• Avukatlık Kanunu, Resmi Gazete S. 13168, C. 8, 1969.
• Basic Principles on The Role of Lawyers, Havana 1990.
• Ceza Muhakemesi Kanunu, Resmi Gazete S. 25673, C. 44, 2004.
• Commentary On The Bangalore Principles of Judicial Conduct, United Nations Office on Drugs and Crime, 2007.
• European Guidelines on Ethics and Conduct for Public Prosecutors The Budapest Guidelines, Budapest 2005.
• Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Resmi Gazete S. 27836, C. 50, 2011.
• IBA International Principles on Conduct for the Legal Profession, International Bar Association Publishing, London 2011.
• The Bangalore Principles of Judicial Conduct, Hague 2002.
• Türk Medeni Kanunu, Resmi Gazete S. 24607, C. 41, 2001.
• Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları, 26 Ocak 1971 Tarihli TBB Bülteni, Ankara 1971.
• Yargıtay Cumhuriyet Savcıları Etik Davranış İlkeleri, Ankara 2017.
• Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri, Ankara 2018.