MEHMED MIHRI’S POEMS ON SULTAN ABDULHAMID II’S ACCESSION TO THE THRONE

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 24 - 39, 30.06.2020

Mustafa Uğurlu Arslan

Öz

The most influential
figure among the ruled sultans during the last period of the Ottoman State was,
of course, Sultan Abdul Hamid II. Being at the head of state in a turbulent
period when the external and internal interventions were most intense, he was
criticized or appreciated by many scholars during the thirty-three years of his
administration, in the politics, bureaucracy, culture, arts and literature.
Especially in the press and literature circles, the existence of its supporters
is known as much as its opposition. One of those who appreciated Sultan
Abdulhamid was Kerkuklu Mehmed Mihri Efendi, who was one of the important
philosophers and artists of the time. The subject of this study is the poems of
Mehmed Mihri Efendi on Sultan Abdulhamid II’s accession to the throne. Mehmed
Mihri Efendi wrote four poems about Sultan Abdul Hamid’s ascending the throne
in the year 1293/1876 which was published in the same year with the name of
Cülûs-nâme-i Sultân Abdulhamîd Hân-ı Sânî. The manuscript contains of three
historical poems and one ode describing the girding sword ceremony. The ode and
one of the historical poems is written in Persian. This study deals with the
historical and literary value bearing document primarily in terms of verse type
and form, then the subjects that it contains are presented to the attention of
academy.

Anahtar Kelimeler

Sultan II. Abdulhamid, Cülus, Mehmed Mihrî, Cülûsnâme

MEHMED MİHRÎ EFENDİ’NİN SULTÂN ABDULHAMÎD’İN CÜLÛSUNA YAZDIĞI ŞİİRLER

Öz

Osmanlı Devleti’nin son
devrinde hüküm sürmüş padişahlar arasındaki en etkili şahsiyet, şüphesiz Sultân
II. Abdülhamîd’dir. Dış ve iç müdahalelerin en yoğun olduğu çalkantılı bir
dönemde devletin başında bulunan Abdülhamid Han, Hükümdar olduğu otuz üç yıllık
süreçte ve akabinde siyaset, bürokrasi, kültür, sanat ve edebiyat muhitlerinde
birçok muhalif veya muvafık kalem erbabı tarafından tenkit veya takdir
edilmiştir. Özellikle matbuat ve edebiyat âleminde onun muhalifi olduğu kadar
taraftarlarının varlığı da bilinmektedir. Sultân Abdülhamîd’i takdir edenlerden
biri de dönemin önemli fikir ve sanat adamlarından olan Kerküklü Mehmed Mihrî
Efendi’dir. Bu çalışmada onun, Sultan Abdülhamîd’in tahta çıkışı üzerine
yazdığı şiirleri ele alınacaktır. Mehmed Mihrî, Sultan Abdülhamîd’in 1293/1876
yılında tahta çıkışı üzerine 4 şiir kaleme almış ve Cülûs-nâme-i Sultân
Abdülhâmid Hân-ı Sânî adıyla neşretmiştir. Bu neşirde 3 tarih manzumesi ve
kılıç kuşanma merasimini tasvir eden 1 kasîde yer almaktadır. Kasîdenin ve
tarih manzumelerinden birinin dili Farsçadır. Çalışmamızda öncelikle tarihî ve
edebî önemi haiz olan söz konusu şiirleri günümüz alfabesine aktarıp nazım
hususiyetleri açısından değerlendireceğiz. Ardından şiirlerin ihtiva ettiği
konuları kültür ve akademi dünyasının dikkatine sunmaya çalışacağız. 

Anahtar Kelimeler

Sultan II. Abdülhamîd, cülûs, Mehmed Mihrî, cülûs-nâme

Kaynakça

• AKDAĞ, Ahmet, (2016), Kerküklü Mehmed Mihrî ve "El-Eserü'l-Celîl Fî Medh Alâ İsmâîl" Adlı Eseri, Journal of Turkish Language and Literature Volume:2, Issue: 3, Summer, (51-70).
• ARSLAN, Mehmet (2014). "Mehmed Mihrî, Kerküklü". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=2353 [erişim tarihi: 07.01.2020].
• BATİSLAM, Dilek (2011). "Kerküklü Mehmed Mihrî'nin Sûdan Seyahatnamesi", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18 (1): 295-304.
• ÇETİN, Atilla (2001). "İsmâil Paşa, Hidiv". İslâm Ansiklopedisi. C. 23. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 117-119.
• ÖZEGE, Seyfettin (1973). Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu. C. II. s.463.
• ÖZCAN, Abdulkadir (1993) “Cülûs”, DİA, C. VIII, s.108-114.
• MADEN, Fahri, (2014). II.Abdulhamid Dönemi, Tarihçi Kitabevi, İstanbul.
• Mehmed Mihrî, (1293) Cülûsnâme-i Sultan Abdulhamid Hân-ı Sânî, İstanbul.
• SOYSAL, M. Orhan (2005). Edebî San'atlar ve Tanınması, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TALAY, Aydın (2016). Eserleri ve Hizmetleri ile II. Abdülhamid, Ensar Yayınları, İstanbul.