YÜRÜME ARAŞTIRMALARINDA SEZGİSEL VE DUYUSAL FARKINDALIK

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 386 - 413, 02.07.2024

Büşra Umay Altop , Ayşe Güler

Öz

Son yıllarda nitel araştırmalarda olduğu kadar sanat temelli araştırma yöntemlerinin içerisinde de önemli yer tutan yürüme araştırmaları, duyusal deneyimlerle sanatçılara, eğitimcilere ve araştırmacılara düşünsel anlamda farklı olanaklar sunmaktadır. Yürüme araştırmalarının sanat eğitiminde sezgisel düşünme biçimlerinin şekillenmesindeki etkisinin, teori oluşturma ve uygulama pratiklerinde duyuların daha etkin kullanılarak farkındalık yaratmasının incelendiği bu çalışmada ilgili alan yazın tarandığında ülkemizde bu konu ile ilgili çalışmalarının çok az sayıda olduğu görülmüştür. Bu sebeple araştırmada yürüme araştırmalarının duyusal sorgulamalar üzerinden sezgisel farkındalığa etkisinin ilgili kaynaklar üzerinden sunulması amaçlanmıştır. Yürüme araştırmalarının araştırmacılara ve sürece katkılarının sunulmasına yönelik bir bakış açısı oluşturmak amacıyla alanyazın incelemesi yapılmış, veriler doküman incelemesi teknikleriyle toplanmıştır. Araştırma sonunda yürüme hareketinin birçok disiplinde düşünme, yazma ve yaratma eylemlerini tetikleyici bir rol üstlendiği, bireylerin düşüncelerinin derinleşmesinde ve sezgisel bağlantılar kurabilmesinde sanatsal ve yaratıcı bir olguya dönüştüğü keşfedilmiştir. Ülkemizde gerçekleştirilecek yürüme araştırmalarının özellikle sanat eğitimcilerine ve araştırmacılarına sağlayabileceği katkılar göz önünde bulundurulduğunda, geleneksel yöntemlerin aksine duyusal farkındalığın daha fazla araştırmalar içerisinde yer alması ve yaygınlaştırılması gerekliliği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Duyusal Sorgulama, Farkındalık, Sezgi, Sanat Temelli Araştırma, Yürüme Araştırmaları

Kaynakça

• 1. Aksümer, G. (2019). Learning the City from the Inhabitants: Application of the Commented Walk Method in Urban Studies, Izmir - Selcuk and Bursa - Iznik Examples. Megaron. 14(4): 598-610.
• 2. Arapoğlu, F. (2018). Disiplinlerarasılık, coğrafi kavramlar ve sanatsal bir edim olarak yürümek. Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 3. Bal, B. (2019). Çizgiyi kentte yürüyüşe çıkarmak: Boğaz(İçi) günlükleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Tasarım Kuram Dergisi, 15(28), 27-52.
• 4. Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• 5. Berkant, H. G., Bahadır, S. ve Şanal, S. (2022). Sezgisel Düşünme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (84), 1569-1592. DOI: 10.17755/esosder.1110971
• 6. Bull, M. & Cobussen, M. (2021). The bloomsbury handbook of sonic methodologies. ABD: Bloomsbury Publishing Inc.
• 7. Callahan, J. L. (2014). Writing Literature Reviews: A Reprise and Update. Human Resource Development Review, 13(3), 271–275. https://doi.org/10.1177/1534484314536705.
• 8. Cox, A. (2019). Learning bodies: Sensory experience in the information commons. Library and Information Science Research, 41(1), 58-66.
• 9. Deleuze, G., & Guattari, F. (1987). A thousand plateaus capitalism and schizophrenia [e-kitap sürümü] https://files.libcom.org/files/A%20Thousand%20Plateaus.pdf adresinden edinilmiştir.
• 10. Demirci, A. (2014). Literatür taraması. İçinde Y. Arı ve İ. Kaya (Edt.), Coğrafya araştırma yöntemleri (ss. 51-73). Balıkesir: Coğrafyacılar Derneği.
• 11. Edonsor, T. (2010). Walking in rhythms: place, regulation, style and the flow of experience. Visual Studies, 25(1), 69-79. Henriques, J., Tiainene, M., & Valiaho, P. (2014). Rhythm returns: Movement and cultural theory. Body & Society, 20(3-4), 3-29.
• 12. Erdoğan, R. (2020). Flanör & Flanöz modern çağın gözlemci seyyahları (1. baskı). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• 13. Güler, A. (2015). Sanatta farklı bir görme biçimi olarak sezgi. E-Journal of New World Sciences Academy, 10(1), 1-10.
• 14. Güler, A. (2021a). A/r/tografi Kavramına İlişkin Değerlendirme: A/R/Tografik Logo Tasarımı. S.D. Bedir Erişti ve R. Irwin (Ed.). Uygulama Tabanlı Araştırma Yöntemi: içinde (s. 191-220). A/r/tografi, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• 15. Güler, A. (2021b). Bilimde ve sanatta diriliş yöntemi: A/r/tografi. S. D. Bedir Erişti ve R. Irwin (Ed.). A/r/tografi: Uygulama Tabanlı Araştırma Yöntemi, içinde (s. 139-170) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• 16. Gümgüm , R. (2020). Sanatçının malzemesi olarak yürümek. Journal of Arts, 3 (3), 205-218. https://doi.org/10.31566/arts.3.015
• 17. Güneş, N., Aksoy, Ş. ve Özsoy, V. (2022). Sanat temelli bir araştırma yöntemi: yaşayan sorgulama olarak a/r/tografi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 37(1), 291-30.
• 18. Jones, P., Bunce, G., Evans, J., Gibbs, H., & Ricketts Hein, J. (2008). Exploring space and place with walking interviews. Journal of Research Practice, 4(2), Article D2. Retrieved [date of access], from http://jrp.icaap.org/index.php/jrp/article/view/150/161.
• 19. Low, K.E.Y. & Abdullah, N. (2019). Sensory Experience as Method. Sociology, Social Research and Statistics, 1-18. doi: 10.1093/oxfordhb/9780190842475.013.4
• 20. Merkan, B. (2005, Kış). Sanatta Sezgi. Us düşün ve ötesi, 9 https://www.dusunuyorumdergisi.com/sanatta-sezgi/ adresinden edinilmiştir.
• 21. Merriam, S.B. (2023). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (S. Turan, Çev. Ed.). S. Turan (Ed.), Nobel Akademik Yayıncılık.
• 22. Pink, S. (2015). Doing Sensory Ethnography [e-kitap sürümü]. https://caseyboyle.net/sense/pink01.pdf adresinden edinilmiştir.
• 23. Pink, S. (2015). Doing Sensory Ethnography, London: SAGE Publications Ltd.
• 24. Reid, L. A. (1981). Sanat: hissetmek ve bilmek, Eğitim Felsefesi Dergisi , Cilt 15, Sayı 1, Sayfa 43–52, https://doi.org/10.1111/j.1467-9752.1981.tb00567.x
• 25. Springgay S. & Truman S.E. (2017). A transmaterial approach to walking methodologies: Embodiment, affect, and a sonic art performance. Body & Society 23(4), 1-32.
• 26. Springgay S. & Truman S.E. (2018). Walking methodologies in a more-than-Human world: WalkingLab. Oxon & New York.
• 27. Torunoğlu, E. (2021). Bir Yürüyüş Araştırma Uygulaması Olarak C/A/R/TOGRAFİ (C/A/R/TOGRAPHY)
• 28. Yahşi, Z. (2019). Etnografya. İçinde A. Saban ve A. Ersoy (Edt.), Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri (ss. 180-236). Ankara: Anı Yayıncılık.
• 29. Yeşil, S.Ş. (2016). Psikocoğrafya ve Bir Şehir Gezgininin Anıları. Monograf Edebiyat Eleştirisi Dergisi, 5, 124-149. https://docplayer.biz.tr/21656998- Monograf-psikocografya-ve-bir-sehir-gezgininin-anilari-1-sinem-sahin-yesil124-monograf-2016-5.html adresinden edinilmiştir.
• 30. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• GÖRSELLER Görsel 1: Richard Long, İrlanda’daki çizgi, 1974. (https://kentstratejileri.com/2018/04/05/toprakta-iz-birakmak-richard-long/) tarafından edinilmiştir. Görsel 2: Görsel 2. Hamish Fulton, Yürüyüş 2: Margate Deniz Havuzu, 2010. (https://www.artisbook.nl/hamish-fulton-exhibition/hamish-fulton/hamish-fulton-group-walk) tarafından edinilmiştir. Görsel 3: Brendan Stuart Burns, Drift (Sürüklenme), Keten üzerine yağlı boya, (https://www.caldwellsnyder.com/artists/brendan-stuart-burns) tarafından edinilmiştir.