Türkiye’de Medya ve Demokrasinin Yapısal ve Etik Sorunları

Year 2020, Volume: 7 Issue: 25, 9 - 28, 04.07.2020

H. Emre Bağce

https://doi.org/10.29224/insanveinsan.743610

Cited By: 1

Abstract

Modern dünyada medya ve demokrasi iç içe işlediğinden birindeki sorunlar diğerini derinden etkiler. Medya-demokrasi ilişkisi kadar, yapılar ve etik de birbiriyle sıkı şekilde bağlantılıdır. Etik sorunlar, büyük ölçüde yapısal düzenleme ve mekanizmalardan kaynaklanır. Bu çalışma, Türkiye’de medya ve demokrasinin sorunlarını yapısal ve kurumsal bir bakışla tartışmaktadır. Türkiye’deki hâkim demokrasi zihniyetinin ve yüzde 10 seçim barajının demokrasiyi kötürüm hale getirdiği, gayri adil temsil mekanizmalarının ve siyasetçiler arasındaki kutuplaşmanın kamu menfaatini zayıflattığı tartışılmaktadır. Bu rekabette, karşıt siyasi aktörler arasındaki menfaat çatışmasının toplumun aleyhine fakat siyasetçi sınıfın lehine işlediği ileri sürülmektedir. Demokrasiye dair sorunlar medyaya da sirayet etmektedir. Medyanın yapısal ve etik sorunları bu kapsamda analiz edilmektedir. Medya sahiplik yapısı, kamusal medya kuruluşlarının durumu, tarafsız özdenetim mekanizmalarının eksikliği ve gazetecilerin kişisel etik sorunları incelenmektedir. Tüm bu yapısal ve etik meselelerde siyasetçilerin rolü özellikle sorgulanmaktadır.

Keywords

Medya-demokrasi ilişkisi, yapısal yaklaşım, medya etiği, çıkar çatışması, Türkiye’de siyasetçi sınıf

Structural and Ethical Problems of Media and Democracy in Turkey

Abstract

Since media and democracy are intertwined in the modern world, problems in one deeply affect the other. As well as the media-democracy relationship, structures and ethics are closely linked. Ethical problems are largely caused by structural arrangements and mechanisms. This study discusses the problems of media and democracy in Turkey with a structural and institutional perspective. It is argued that the dominant democracy mentality in Turkey and the 10 percent electoral threshold have crippled democracy, and that the mechanisms of unfair representation and polarization among politicians undermine the public interest. In this competition, it is argued that the conflict of interest between opposition political actors is against society but in favor of the political class. The problems with democracy are also circulating in the media. The structural and ethical problems of the media are analyzed in this context. Media ownership structure, the status of public media outlets, the lack of impartial self-control mechanisms, and journalists' personal ethical problems are examined. The role of politicians on all these structural and ethical issues is also being questioned.

Keywords

Media-democracy relations, structural approach, media ethics, conflict of interest, politician class in Turkey

References

• “2015 World Press Freedom Index”. Reporters Without Borders. Çevrimiçi: https://index.rsf.org/#!/index-details.
• Althusser, Louis. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Çev., Yusuf Alp, Mahmut Özışık. İstanbul: İletişim, 1994.
• Bağce, H. Emre, “Medya ve Demokrasi”. Independent Türkçe, 14.04.2019. Çevrimiçi: https://www.indyturkish.com/node/19681/türkiyeden-sesler/medya-ve-demokrasi.
• Bağce, H. Emre. “Demokraside Sandıkçılık Çağı Kapanıyor” (Söyleşi). Agos. 29.07.2013. Çevrimiçi: http://www.agos.com.tr/tr/yazi/5358/demokraside-sandikcilik-cagi-kapaniyor.
• Bağce, H. Emre. “Klientalizm ya da Yanaşmacılık”. Okur-yazar.net. 7.7.2013. Çevrimiçi: https://okur-yazar.net/klientalizm-ya-da-yanasmacilik-2903.
• Bağce, H. Emre. “Siyaset ve Demokrasi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”. Amme İdaresi Dergisi. 40/4. (2007): 1-19.
• Bağce, H. Emre. Parlamenter Sistem mi, Başkanlık mı?, İstanbul: Gonca, 2016.
• Campbell, David F. J., Paul Pölzlbauer, Thorsten D. Barth, Georg Pölzlbauer. Democracy Ranking 2015 (Scores). Vienna, 2015. Çevrimiçi: http://democracyranking.org/ranking/2015/data/Scores_of_the_Democracy_Ranking_2015_A4.pdf.
• Council of Europe Parliamentary Assembly, “Ethics of journalism”, Resolution 1003 (1993). Çevrimiçi: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=16414.
• Dahl, Robert A. Demokrasi ve Eleştirileri. Çev. Levent Köker. Ankara: Yetkin, 1996.
• Freedom in the World 2016: Anxious Dictators, Wavering Democracies: Global Freedom under Pressure. Freedom House. 2016.
• Herman, Edward S., Noam Chomsky. Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği. Çev., Ender Abadoğlu. İstanbul: Aram, 2006.
• Jacobs, Struan. “John Stuart Mill on the Tyranny of the Majority”. Australian Journal of Political Science. 28/2 (1993): 306-321.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu. “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri”. Kanun ve ilgili Düzenlemeler. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 2009.
• Keane, John. Medya ve Demokrasi. Çev., Haluk Şahin. İstanbul: Ayrıntı, 2010.
• Kolakowski, Leszek. “Demokratik bir Çağın Belirsizlikleri”. Larry Diamond, Marc F. Plattner (der.). Demokrasinin Küresel Yükselişi. Ankara: Yetkin, 1995, 389-392.
• “Medyanın Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Tespit Edilmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu”. 2002. Çevrimiçi: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/arastirma_onergesi_gd.onerge_bilgileri?kanunlar_sira_no=194.
• “Milletvekili Seçimi Kanunu Görüşmeleri”. Milli Güvenlik Konseyi Tutanak Dergisi, Cilt 9, Birleşim 149, 10 Haziran 1983.
• “Milletvekili Seçimi Kanunu”. No: 2839. Resmi Gazete. 18076. 13.6.1983.
• “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun”. No: 6112. Resmi Gazete. 27863. 3.3.2011.
• “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun Görüşmeleri”. TBMM Tutanak Dergisi. 19. Dönem. Cilt 42. Birleşim 24. 4.11.1993, 551-591.
• “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”. No: 4756. Resmi Gazete. 24761. 21.05.2002.
• “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”. No: 4756. Resmi Gazete. 24761. 21.05.2002.
• “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun”. No: 3984. Resmi Gazete. 21911. 20.04.1994.
• Rousseau , J. J. Toplum Sözleşmesi. Çev. Vedat Günyol. İstanbul: Adam, 1987.
• Rule of Law Index 2015. World Justice Project. 2015. Çevrimiçi: http://worldjusticeproject.org/factors/constraints-government-powers.
• Schmitter, Philippe C., Terry Lynn Karl. “Demokrasi Nedir, Ne Değildir?”. Larry Diamond, Marc F. Plattner (der.). Demokrasinin Küresel Yükselişi. Ankara: Yetkin, 1995, 67-81.
• “Siyasi Partiler Kanunu”. No: 2820. Resmi Gazete. 18027. 24.4.1983.
• Şahin, Haluk. “Medya Etiği ve Yapısal Gerçekler”. Ferlal Örs (der.). Medyaetik. Bursa: Sentez, 2016, 13-22.
• “Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”. No: 6745. Resmi Gazete. 29824. 7.9.2016.