ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SPORTİF ETKİNLİKLERE KATILMA VE FİZİKSEL AKTİVİTEDEN HOŞLANMA DURUMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 38 - 52, 01.06.2017

Meliha Uzun Ülker Yurdadön Osman İmamoğlu , Musa Çon , Gül Çavuşoğlu , Mehmet Yalçın Taşmektepligil

Öz

Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin sportif
etkinlikler yapma ve fiziksel aktiviteden hoşlanma durumlarının belirlenmesi
amaçlanmıştır.

Araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim
döneminde dört ortaokuldaki öğrencilerden rastgele yöntemle seçilen 512 kız,
489 erkek olmak üzere toplam 1001 öğrenciden oluşmaktadır.  Araştırmada veri toplama aracı olarak
araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ve Kendzierski ve
DeCarlo (1991) tarafından geliştirilen “Fiziksel Aktivite Hoşlanma Ölçeği
(FAHÖ)” kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde; ikili
karşılaştırmalarda t testi, çoklu karşılaştırmalar için ise Anova (Tek yönlü
varyans analizi) testi kullanılmıştır.

11-14 yaş aralığındaki öğrencilerin
%61,6’sının okul dışında yaptığı bir spor faaliyetinin olduğu belirlenmiştir.
Okul dışı spor yapanlar ve yapmayanlar arasında Fiziksel Aktiviteden Hoşlanma
Ölçeğinde olumlu düşünce boyutu ile toplam puanda okul dışı spor yapanlar
lehine anlamlı fark görülmüştür (p<0,001). Bireysel sporlar, takım sporları,
hem bireysel hem takım sporları yapanlar ve hiç spor yapmayanlar arasında
olumlu ve olumsuz düşünce alt boyutu ve toplam puanda anlamlı farklılık tespit
edilmiştir (p<0,001).  

Öğrencilerin sportif aktiviteden hoşlanma
durumunda sınıf düzeyi ve ikamet edilen yerin etkili olduğu sonucuna
varılmıştır. Spor yapma durumu ve sıklığının fiziksel aktiviteden hoşlanmayı
artırdığı söylenebilir. Öğrencilerin günlük aktiviteleri arasında oyunsal
aktivitelere daha fazla yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğrencisi, fiziksel aktiviteden hoşlanma, sportif etkinlikler

Kaynakça

• 1. Ağırbaş, Ö., Ağgön, E., Yazıcı, M. (2011). Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Çeşitli Branşlara Göre Spor Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi (Erzincan Üniversitesi Örneği). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 379-388.
• 2. Arslan, C., Yücel, A. S., Güllü, M. (2010). İlköğretim ve Ortaöğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerin Spor ve Oyun Alışkanlıklarının İncelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Sports Sciences , 5(1), 28-46.
• 3. Balyan, M., Balyan, K. Y., Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum, sosyal beceri ve öz yeterlik düzeylerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 196-201.
• 4. Bek, N.(2008). Fiziksel Aktivite ve Sağlığımız, Fiziksel Aktivite Bilgi Serisi, Ankara.
• 5. Biddle, S.J., Whitehead, S.H., O Donovan, T.M., Nevill, M.E. (2005). Correlates of participation in physical activity for adolescent girls: a systematic review of recent literature. Journal of Physical Activity & Health, 2(4), 423.
• 6. Bourdeaudhuij, I., Lefevre, J., Deforche, B., Wijndaele, K., Matton, L., Philippaerts, R. (2005). Physical activity and psychosocial correlates in normal weight and overweight 11 to 19 year olds. Obesity Research, 13(6), 1097-1105.
• 7. Çon, M., Yetim, A., Ağaoğlu, S.A., Taşmektepligil M.Y. (1997). “Elit Düzeyde Spor Yapanların Spora Yönelmelerinde ilk ve Ortaöğretim Kurumlarının Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 41-53.
• 8. Donuk, B., Balcıoğlu, İ., Şenduran, F., Ülker, İ., "İstanbul'da Yaşayan 14-16 Yaş Grubu Genç Basketbol Sporcularının Psikososyal ve Demografik Özellikleri", 10. İCHBER-SD Avrupa Kongresi ve SBD 8. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Antalya, 17-20 Kasım 2004.
• 9. Ergün, S. (2013). Okul Çağı Çocuklarında Egzersizden Hoşlanma İle Fiziksel Aktivite Arasındaki İlişki. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 10. Haverly, K., Davison, K.K. (2005). Personal fulfillment motivates adolescents to be physically active. Archives of pediatrics & adolescent medicine, 159(12), 1115-1120.
• 11. Hekim, M. (2015). Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesinde Fiziksel Aktivite Ve Sporun Önemi. Journal of International Social Research, 8(37), 1102-1106.
• 12. Hills, A.P., King, N.A., Byrne, N.M. (Eds.). (2007). Children, obesity and exercise: prevention, treatment and management of childhood and adolescent obesity. Routledge.
• 13. Ildız, M. (2014). 14-18 Yaş Lise Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları, Fiziksel Benlik Algısı, Beden Kompozisyonu ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
• 14. İbiş, S., Gökdemir, K., İri, R. (2004). 12-14 Yaş Grubu Futbol Yaz Okuluna Katılan ve Katılmayan Çocukların Bazı Fiziksel Ve Fizyolojik Parametrelerinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 285-292.
• 15. Kaya, Ç. (2016). Okul Öncesi Çağı Çocuklarının Fiziksel Aktivitelerinin Araştırılması. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 16. Kaynak, E. (2006). Çocukların Fiziksel Zindelikleri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• 17. Kendzierski, D., DeCarlo, K.J. (1991). Physical activity enjoyment scale: two validation studies. Journal of Sport & Exercise Psychology, 13(1), 50-64.
• 18. Kerkez, F.İ.(2012). Sağlıklı Büyüme İçin Okulöncesi Dönemdeki Çocuklarda Hareket ve Fiziksel Aktivite. Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 34-42.
• 19. Küçük, V., Koç, H. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içerisinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 211-223.
• 20. Menteş, E., Menteş, B., Karacabey, K. (2011). Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 963-977.
• 21. Moore, J. B., Yin, Z., Hanes, J., Duda, J., Gutin, B., Barbeau, P. (2009). Measuring enjoyment of physical activity in children: validation of the Physical Activity Enjoyment Scale. Journal of applied sport psychology, 21(S1), S116-S129.
• 22. Motl, R.W., Dishman, R.K., Saunders, R., Dowda, M., Felton, G., Pate, R.R. (2001). Measuring enjoyment of physical activity in adolescent girls. American Journal of Preventive Medicine, 21(2), 110-117.
• 23. Murcia, J.A.M., Blanco, M.D.S., Galindo, C.M., Villodre, N.A., Coll, D.G.C. (2007). Effects of the gender, the age and the practice frequency in the motivation and the enjoyment of the physical exercise. Fitness & Performance Journal, 6(3), 140-146.
• 24. Mücevher, M.H., Demirgil, Z., Erdem, R. (2016). Sportif Aktivitelerin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi: SDÜ İİBF Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. V. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi - 12-15 Mayıs 2016, Isparta.
• 25. Özyürek, A., Özkan, İ., Begde, Z., Yavuz, N. F. (2015). Okul Öncesi Dönemde Beden Eğitimi ve Spor. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 479-488.
• 26. Salar, B., Hekim, M., Tokgöz, M. (2012). 15-18 Yaş Grubu Takım ve Ferdi Spor Yapan Bireylerin Duygusal Durumlarının Karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 123-135.
• 27. Sallis, J.R., Taylor, W.C., Prochaska, J.J., Hill, J.O., Geraci, J.C. (1999). Correlates of physical activity in a national sample of girls and boys in grades 4 through 12. Health Psychol, 18(4), 410-415.
• 28. Sunay, H., Saracaloğlu, A.S. (2003). Türk sporcusunun spordan beklentileri ile spora yönelten unsurlar. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 43-48.
• 29. Tunçalp, Ö. (2011). Seçilmiş Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyalleşme Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Aktivitelerinin Rolü ve Önemi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya
• 30. http://www.nutriwatch.org/05Guidelines/dga_2010.pdf