EQUALITY OF WOMEN AND MEN IN THE USE OF PUBLIC SERVICES

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 213 - 227, 30.06.2020

Hilal Albal

https://doi.org/10.21492/inuhfd.716066

Cited By: 1

Öz

According to the principle of a constitutional state, public service should be presented equally to everyone. This is the result of “the equality before the law” principle in Article 10 of the Constitution. Everyone is equal in access to public service. As to “right to enter public service” in Article 70 of the Constitution, no criteria other than the qualifications for the office concerned shall be taken into consideration for recruitment into public service. Article 10 of the 1982 Constitution states in 2004 “Men and women have equal rights. The State has the obligation to ensure that this equality exists in practice” has been added. With this paragraph added to 1982 Constitution in 2004, gender equality was emphasized for the first time. In practice there are different situations on the basis of sex; some public services are presented as ”separate” to women. For example, in the world and in our country have many examples of private for women public transport services to mind “equality? does it discriminate?” Our study is based on this question. With regard to the principle of equality in benefiting from public services, Turkey and the decisions of international judicial institutions, it has tried to explain the subject of national and international legal documents and applications.

Anahtar Kelimeler

Public Service, Gender Equality, Positive Discrimination

KAMU HİZMETLERİNDEN YARARLANMADA KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ

Öz

Hukuk devleti ilkesinin gereği olarak kamu hizmetinin herkese eşit bir şekilde sunulması gerekmektedir. Bu husus, Anayasa’nın 10. maddesinde yer alan “kanun önünde eşitlik” ilkesinin doğrudan yansımasıdır. Herkes, kamu hizmetinden yararlanmada ve kamu hizmetine girmede eşittir. Anayasa’nın 70. maddesinde düzenlenen “kamu hizmetine girme hakkı” konusunda, “hizmetin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemeyeceği” açık bir şekilde ifade edilmiştir. Ancak bu açıklık, kamu hizmetinden yararlanma konusunda bulunmamaktadır. 1982 Anayasası’nın 10. maddesine 2004 yılında “kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı yorumlanamaz”. hükmü eklenmiştir. 1982 Anayasasına 2004 yılında eklenen bu fıkra ile ilk defa cinsiyet eşitliğine vurgu yapılmıştır. Pozitif düzenlemeler böyle olsa da uygulamada cinsiyet temelinde farklı durumlar gözlenmektedir; bazı kamu hizmetlerinin kadınlara "ayrı ortamlarda” olarak sunulması gibi. Örneğin, Dünyada ve ülkemizde pek çok örneği bulunan kadınlara “özel” toplu taşıma hizmetleri akıllara “eşitlik mi? ayrımcılık mı?” sorusunu getirmektedir. Çalışmamız, bu soru temelinde oluşturulmuştur. Kamu hizmetlerinden yararlanmada eşitlik ilkesi ile ilgili olarak, Türk ve Uluslararası yargı kurumları kararları, ulusal ve uluslararası hukuki belgeler ve idari uygulamalar ile konu açıklamaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Hizmeti, Cinsiyet Eşitliği, Pozitif Ayrımcılık

Kaynakça

• AKBAŞ Kasım/ŞEN Gökhan: “Türkiye’de Kadına Yönelik Pozitif Ayrımcılık; Kavram, Uygulama ve Toplumsal Algılar”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Hukuk Fakültesi Özel Sayısı, s.165-187.
• AKYILMAZ, Bahtiyar: “İyi Yönetim ve Avrupa İyi Yönetim Yasası”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, VII(1-2), Haziran-Aralık 2003.
• AKYILMAZ Bahtiyar/SEZGİNER Murat/KAYA Cemil: Türk İdare Hukuku, 9. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2018.
• ALKAN, Ayten: Yerel Yönetimler, Kamu Kurumları, Sivil Toplum Örgütleri için Kadın Dostu Kentler Eğitici Kiti (Yerel Yönetimler), Mayıs 2015.
• CARBAJO, Joёl: Droit Des Services Public, Dalloz, Paris 1990.
• Council of Europe The Administration and You Handbook (Handbook), Strasbourg 2018.
• GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku Cilt II, 2. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2009.
• KARAHANOĞULLARI: Onur: Kamu Hizmeti (Kavram ve Hukuksal Rejim), 3. Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara 2015.
• KAPANİ Münci: Kamu Hürriyetleri, Yetkin Yayınları, Ankara 1993.
• KESKİN, Züleyha: Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesi, XII Levha Yayınları, İstanbul 2015.
• MACKINNON Catharine: Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru (Çev:Türkan Yöney, Sabir Yücesoy), 2. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul 2015.
• Nations Unies: Les Droits Des Femmes Sont Des Droits De L’Homme, https://www.ohchr.org/Documents/Publications/HR-PUB-14-2_FR.pdf, (Erişim Tarihi, 15.11.2019).
• ÖDEN, Merih:, Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2003.
• ÖZBUDUN: Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 17. Basım, Ankara 2017.
• RIHAL, Herve: “Exclus et Egalite”, Egalite et Service Publics Territoriaux, s.175-184.
• SEVER, Çiğdem: “Anayasa Mahkemesi’nin Kadın-Erkek Eşitliği Yaklaşımına Bir Eleştiri” Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları, Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları, 2013, 34-50, (Eşitlik).
• SEVER, Çiğdem: “İdare Hukukuna Feminist Pencereden Bakmak”, Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (Editörler: Gülriz Uygur, Nadire Özdemir), Seçkin Yayınları, Ankara 2018, s.213-238.
• SHAH, Sonal: “Beyond The Woman Only Train-Car: Gender and Sustanable Transport”, www.itdp.org (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• ULER, Yıldırım: “Anayasa Hukukunda ve İdare Hukukunda Kamu Hizmeti”, Anayasa Yargısı, (15), 27-28 Nisan 1998, s.252-256.
• ULUSOY, Ali: Kamu Hizmeti incelemeleri, Ülke Kitapları, İstanbul 2004.
• ÜSTÜN TÜRKOĞLU, Kamile: “Kamu Hizmetine Girişte ve Yükselmede Kadınlara Pozitif Ayrımcılık Yapılması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Kadın ve Hukuk özel sayısı, s.93-124.