SPORTS LAW DISPUTES IN CONSTITUTIONAL JURISPRUDENCE

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 554 - 567, 31.12.2023

Ahmet Mert Duygun

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1349678

Öz

This study focuses on the meaning of sports law in constitutional jurisprudence. Although there are still debates in the law doctrine as to whether sport is an independent right or not, it is indisputable that sports and athletes are under the protection of constitutions and fundamental rights documents. In this context, sports organisations are becoming more and more "state-like", which raises the problem of how sports law disputes will be resolved by ordinary judicial tribunals. In this context, although there is a view that disputes should be resolved by arbitration boards established within the sports organisations themselves, there are also those who argue that sports law disputes can also be resolved by ordinary judicial bodies. This debate has been going on in Turkish law for a long time, and the Turkish lawmaker has made regulations on arbitration in sports law on various occasions. However, as the issue has not been resolved by the ordinary judicial branches, a constitutional amendment was made to Article 59 of the 1982 Constitution in 2011 regarding compulsory arbitration in sports. However, even this amendment did not put an end to these disputes regarding sports law. This article analyses how disputes arising from sports law may arise in the constitutional judiciary in the light of norm review and individual application decisions.

Anahtar Kelimeler

The Right to Sport, Compulsory Arbitration, The Right to Access to Court, Individual Application

ANAYASA YARGISINDA SPOR HUKUKU UYUŞMAZLIKLARI

Öz

İlgili çalışmanın odağında spor hukukunun anayasa yargısında nasıl bir anlam kazandığını yer almaktadır. Sporun bağımsız bir hak olup olmadığına ilişkin tartışmalar hukuk öğretisinde halen yapılmakla beraber, spor ve sporcuların, anayasaların ve temel haklara ilişkin belgelerin koruması altında oldukları tartışılmazdır. Bu bağlamda spor organizasyonları gün geçtikçe “devletleşmekte”, bu da spor hukuku uyuşmazlıklarının da olağan yargı kurullarınca nasıl çözüleceği sorununu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda uyuşmazlıkların spor organizasyonlarının kendi içinde kurulan tahkim kurulları ile çözülmesi gerektiğini savunan bir görüş bulunmakla birlikte, spor hukuku uyuşmazlıklarının olağan yargı organlarınca da çözülebileceğini savunanlar bulunmaktadır. Türk hukukunda da bu tartışma uzun süredir yürütülmekte olup, yasa koyucu çeşitli kereler spor hukukunda tahkime ilişkin düzenlemeler yapmıştır. Buna karşın konunun halen olağan yargı kollarınca çözüme kavuşturulmaması üzerine 2011 yılında 1982 Anayasasının 59. maddesinde sporda zorunlu tahkime ilişkin bir anayasa değişikliği yapılmıştır. Ancak bu değişiklik dahi spor hukukuna ilişkin bu uyuşmazlıkları sonlandırmamıştır. İşte bu çalışma spor hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkların anayasa yargısında ne şekilde ortaya çıkabileceğini norm denetimi ve bireysel başvuru kararları ışığında incelemektedir

Anahtar Kelimeler

Spor Hakkı, Zorunlu Tahkim, Mahkemeye Erişim Hakkı, Bireysel Başvuru

Kaynakça

• ADOPHSEN, Jens: “Sport, Spiel und Schiedszwang: Zum Pechstein-Urteil des Bundesverfassungsgerichts”, VerfBlog, 2022/7/15, https://verfassungsblog.de/sport-spiel-und-schiedszwang/ (Erişim: 21.08.2023)
• AKBULUT, Lütfullah Yasin: “1982 Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Bağımsız ve Tarafsız Mahkemeye Erişim Hakkı Bağlamında Tahkim”, TAÜHFD/ZtdR, (2), 2020, s.97-144.
• AYANOĞLU, Taner: “Spor Faaliyetleri Üzerinde Devletin Yetkileri ve Spor Federasyonları”, in Özdemir Kocasakal, Hatice (ed.), Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’nun Çeşitli Hukuk Disiplinleri Açısından Değerlendirilmesi, Legal Yayınevi, İstanbul 2022, s.83-93.
• BAYKAN, Metin/YENİAY, Lokman: “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Bağlamında Spor Tahkim Kurallarının Kararları”, İzmir Barosu Dergisi, (3), 2019, s.137-164.
• BİLGİN, Çağlar: “Türk Anayasa Yargısında Somut Norm Denetimi Yolu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1(3), Eylül 1988, s.350-376.
• ERGÜL, Ozan: “Sporda Zorunlu Tahkim-Bireysel Başvuru İlişkisi: Yargı Denetimi Dışında Bırakılan İşlemleri Dar Yorumlamak Mümkün Değil mi?” Anayasa Yargısı (AYAM), 32, 2015, s.67-78.
• GEMALMAZ, Burak: “Applicability of human rights standards in Turkish football arbitration: The contribution of the European Court of Human Rights”, The International Sports Law Journal, (19), 2019, s.38-58.
• GEMALMAZ, Burak: “TFF Tahkim Kurulunun Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Meselesi: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ali Rıza ve Diğerleri v. Türkiye Kararı”, Lexpera Blog, https://blog.lexpera.com.tr/tff-tahkim-kurulunun-bagimsizligi-ve-tarafsizligi-meselesi (Erişim Tarihi:21.08.2023)
• GEMALMAZ, Burak: “AİHM Başkanı Spano Türkiye’ye Geliyor, Türkiye Futbol Federasyonu AİHM’in Arkasından Dolanıyor”, Lexpera Blog, https://blog.lexpera.com.tr/aihm-baskani-spano-turkiyeye-geliyor-tff-aihmin-arkasindan-dolaniyor (Erişim: 21.08.2023)
• GÖZTEPE, Ece: “Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikayeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi”, TBB Dergisi, (95), 2011, s.13-40.
• HEERMANN, Peter W.: “Freiwilligkeit von Schiedsvereinbarungen in der Sportsgerichtsbarkeit”, SchiedsVZ, (2), 2014, s.66-79.
• İNCEOĞLU, Sibel: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru- Türkiye ve Latin Modelleri, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• KALELİOĞLU, Cem: “Domestic sports arbitration in Turkey: creting a sui generis sporting jurisdictional order Alla Turca”, International Sports Law Journal, (17), 2017, s.33-48.
• KANADOĞLU, Korkut: “Sporda Tahkime İlişkin Anayasal Gelişmeler", Hukuk Defterleri, (14), Temmuz/Ağustos 2018, s.40-44.
• KANADOĞLU, Korkut/DUYGUN, Ahmet Mert: Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 2. Baskı, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2021.
• KARAN, Ulaş: Öğretide ve Uygulamada Anayasa Mahkemesi Kararlarının Bağlayıcılığı ve İcrası- Norm Denetimi İle Bireysel Başvuru Usulünde Verilen Kararlar Özelinde Bir İnceleme, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• ODER, BERTİL EMRAH: Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri, Beta Yayıncılık, İstanbul 2010.
• ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice: Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’ndaki Değişiklikler Işığında Spor Tahkim Kurulları, Özdemir Kocasakal, Hatice (ed.) Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’nun Çeşitli Hukuk Disiplinleri Açısından Değerlendirilmesi, Legal Yayınevi, İstanbul 2022, s.105-122.
• MEMİŞ KARTAL, Pınar: “Bir Hak Olarak Spor Faaliyeti”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, (26)2, 2020, s.537-570.
• MONHEIM, Dirk: Sportlerrechte und Sportgerichte- im Lichte des Rechtsstaatsprinzip- auf dem Weg zu einem Bundessportgericht, München 2006.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 9. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• SACHS, Michael: Verfassungsprozessrecht, Mohr Siebeck, Tübingen 2010.
• STEINER, Udo: Der Sport als Gegenstand des Verfassungsrechts, SpuRt2008
• STEINER, Udo: Das Verhältnis von Schiedsgerichtsbarkeit und staatlicher Gerichtsbarkeit., SpurRt 2014
• ŞİRİN, Tolga: Bireysel Başvuru Usul Hukuku- Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-7, Avrupa Konseyi, 2018.
• ÜLGEN, Özen: Anayasa Yargısında İptal Kararlarının Etkileri, On İki Levha Yayıncılık, Nisan 2016.