Toplum Yararına Programların Kadın İşsizliği ile Mücadeledeki Etkinliği: Tokat İli Araştırması

19 - 48, 24.01.2017

Umur Aşkın Elif Özlem Aşkın

https://doi.org/10.4026/isguc.346251

Abstract

Sosyo-ekonomik bir sorun olan işsizliği önleme de aktif istihdam
politikası araçları etkin olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada aktif istihdam
politikası araçlarından ‘toplum yararına programlar (TYP)’ın kadın işsizliğini
önlemedeki etkileri Tokat’ta incelenmekte ve kadın işsizliği ile savaşımda
TYP’den yararlanılabilmesi için önerilerde bulunulmaktadır. TYP’den yararlanan
kadınlara istihdam edilebilirliklerini artırmak ve iş bulmalarını
kolaylaştırmak amacıyla mesleki eğitim verilmemektedir. Program kadınların
beceri düzeylerinde bir gelişme sağlamamaktadır. TYP’den yararlanan kadınlar, ev içi sorumlulukları çerçevesinde öğrendikleri
işleri yapmaktadır. Bu işler, düşük nitelikli, güvencesiz, geçici
işlerdir. TYP, kadınlar için işgücü piyasasında eğretileşmeyi arttırmaktadır. Program, insan onuruna yakışır işler
yaratan makro-ekonomik politikalar eşliğinde uygulanırsa başarılı olabilir.

Keywords

Kadın İşsizliği, aktif istihdam politikası, toplum yararına program, toplumsal cinsiyet, Tokat

References

• Ansal, H. (1998) “Küreselleşme, Sanayide Teknolojik Modernizasyon ve Kadın İstihdamı” Özbay, F. (Der.), Küresel Pazar Açısından Kadın Emeği ve İstihdamındaki Değişimler: Türkiye Örneği KSSGM, Ankara, s.79-103.
• Antonopoulos, R. (2007), “The Right to a Job, the Right Types of Projects: Employment Guarantee Policies from a Gender Perspective”, The Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No. 516.
• Antonopoulos, R. ve Memiş, E. (2009), “Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Mevcut Küresel Ekonomik Kriz ve Gelişmekte Olan Ülke Ekonomilerine Etkileri”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt 7, Sayı 27, s.78-130.
• Antonopoulos, R., Adam, S., Kim, K., Masterson, T. ve Papadimitriou, D. B. (2014), “Responding To The Unemployment Challenge: A Job Guarantee Prospasal For Greece”, Levy Economics Institute of Bard College, http://www.levyinstitute.org/pubs/rpr_apr_14.pdf.
• Auer, P., Efendioğlu, Ü. ve Leschke, J. (2005), Active Labour Market Policies Around The World, Coping With The Consequences Of Globalization, Geneva: ILO.
• Ballester, R. (2005), "European Employment Strategy and Spanish Labour Market Policies", Working Papers, Department of Economics, University of Girona No:14.
• Bennholdt-Thomsen, V. (2014), "Kadın Emeğinin Geleceği ve Kadına Yönelik Şiddet" Mies, M., Bennholdt-Thomsen, V. ve Von Werlhof, C. (Der.), Son Sömürge Kadınlar, İletişim, İstanbul s.177-202.
• Betcherman, G., Olivas, K., ve Dar, A. (2004), "Impacts of Active Labor Market Programs:New Evidence from Evaluations with Particular Attention to Developing and Transition Countries", World Bank, Social Protection Discussion Paper Series, No:0402.
• Biçerli, M. K. (2009), Çalışma Ekonomisi, Beta, İstanbul.
• Biçerli, M. K. (2005), “Aktif İstihdam Politikaları İşsizliği Azalır mı?”, Çimento İşverenleri Dergisi, Cilt 19, Sayı 6, s.1-15.
• Biçerli, M. K. (2004), İşsizlikle Mücadelede Aktif İstihdam Politikaları, A.Ü.Yayınları, Eskişehir Yayın No:1563.
• Biçerli, M. K. ve Gündoğan, N. (2001), “Profiling and Identification of Long-Term Unemployment in Turkey”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 41, Sayı 2, s.51-76.
• Boone, J. ve Ours, J. C. V. (2009), “Bringing unemployed back to work: effective active labor market policies”, De Economist, Vol. 157 No:3, s.293-313.
• Brodsky, M. M. (2000), “Public Service Employment Programs in Selected OECD Countries”, Monthly Labor Review, Vol. 113 No: 10, October, s.31-41.
• Brown, JG. Ve Koettl, J. (2015), ‘’Active labor market programs-employment gain or fiscal drain?’’, IZA Journal of Labor Economics, June 26.
• Calmfors, L.(1994), Active labour market policy and uneployment: a framework fort he analysis of crucial design features’’, OECD Economic Studies 22, 7-47.
• Card, D., Kluve, J. ve Weber, A. (2010), “Active Labour Market Policy Evaluations: A meta-Analysis”, NBER Working Paper Series, WP 16173.
• Crisp, R. ve Fletcher, D. R. (2008), "A Comparative Review of Workfare Programmes in the United States, Canada and Australia", Department for Work and Pensions Research Report, No: 533.
• Çakır, Ö. (2008), “Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi, Sayı:31, s.25-47.
• Çapar-Diriöz, S. (2012), İstihdamın Artırılmasında Aktif İşgücü Politikalarının Rolü, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No:2835, Ankara.
• Dar, A. ve Tzannatos, Z. (1999) “Active Labor Markets Programs: A Review of The Evidence from Evaluations”, Social Protection Department Working Paper, World Bank, Washington.
• Dayıoğlu, M. ve Kırdar, M. G. (2010), "Türkiye'de Kadınların İşgücüne Katılımında Belirleyici Etkenler ve Eğilimler", DPT ve DB Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu 5.
• Dejardin, A. K. (1996), “Public Woks Programmes, A Strategy for Poverty Alleviation: The Gender Dimension”, Development and Technical Cooperation Depertmant, Issues in Development Discussion Paper No:10, ILO, Geneva.
• Ecevit, Y. (2008), “İşgücüne Katılım ve İstihdam”, Tan, M.G., Ecevit, Y. ve Üşür, S.S. (Der.), Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri, TÜSİAD-KAGİDER, İstanbul, s.113-213.
• Ecevit, Y. (2000), “Çalışma Yaşamında Kadın Emeğinin Kullanımı ve Kadın-Erkek Eşitliği”, Tan, M.G., Ecevit, Y. ve Üşür, S.S. (Der.), Kadın-Erkek Eşitliğine Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, TÜSİAD, İstanbul, s.117-196. Eraydın, A. ve Erendil, A. (1999), Yeni Üretim Süreçleri ve Kadın Emeği, KSSGM, Ankara.
• Ergüneş, N. (2010), "Kadınların İşsizliği", Serap Kurt (Der.), Almanak 2009 Analizleri, Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul, s.340-349.
• Eyüboğlu, A., Özar, Ş. ve Tanrıöver, H. T. (2000), Kentlerde Kadınların İş Yaşamına Katılım Sorunlarının Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Boyutları, KSSGM, Ankara.
• Fretwell, D. H., Benus, J. ve O’Leary, C. J. (1999), "Evaluating the Impact of Active Labor Programs: Results of Cross Country Studies in Europe and Central Asia", SP Discussion Paper No. 9915.
• ILO, (2016), Women at Work: Trends 2016, Geneva:ILO.
• İlkkaracan, İ., Kim, K. ve Kaya, T. (2015), “Sosyal Bakım Hizmetlerine Kamu Yatırımlarının İstihdam, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Yoksulluğa Etkileri: Türkiye Örneği”, İTÜ-BMT-KAUM ve Levy Ekonomi Enstitüsü, İstanbul.
• İŞKUR (2008) İŞKUR 2008 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2009a) Türkiye İş Kurumu İşlemler El Kitabı.
• İŞKUR (2009b) İŞKUR 2009 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2009c) Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2009.
• İŞKUR (2010a) İŞKUR 2010 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2010b)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2010.
• İŞKUR (2011a) İŞKUR 2011 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2011b)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2011.
• İŞKUR (2012a) İŞKUR 2012 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2012b)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2012.
• İŞKUR (2013a) İŞKUR 2013 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2013b)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2013.
• İŞKUR (2014a) Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği.
• İŞKUR (2014b) İŞKUR 2014 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2014c)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2014.
• İŞKUR (2015a) İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları 2015 Yılı Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2015b) İŞKUR 2015 Faaliyet Raporu.
• İŞKUR (2015c)Tokat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu 2015.
• İzdeş, Ö. (2010), “Türkiye’nin Krizi Önce Kadınları Vuruyor’ Mit mi Gerçek mi?: Emek Piyasasından Yanıtlar, Dedeoğlu, S. ve Öztürk, Y. M. (Der.), Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği: Türkiye Örneği, Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul s.133-182.
• Heintz, J. (2013), “Missing Women: The G20, Gender Equality, Global Economic Governance”, Heinrich Böll Stiftung-PERI, Washington DC, http://www.peri.umass.edu/fileadmin/pdf/published_study/Heintz_Missing_Women.pdf.
• Gülçubuk, B. (2004), “Uluslararası Tarım Politikalarının Türkiye’de Kırsal Yoksulluk Üzerine Etkileri”, Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, s.123-131.
• Gün, S. (2013), “Toplum Yararına Çalışma Programı: İşsizlikte Mücadelede Yeni Bir Yöntem mi?” Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, s.76-95.
• Gündoğan, N. ve Biçerli, M.K. (2004), Çalışma Ekonomisi, Anadolu Üniversitesi Yayın No:1461, Eskişehir.
• Güney, A. (2009) “İşsizlik, Nedenleri, Sonuçları ve Mücadele Yöntemleri”, Kamu-İş, Cilt:10, Sayı:4, s.135-159.
• Gürsel, S., Levent, H., Taştı, E., Yörükoğlu, A., Erçevik, A. S. ve Tercan P. (2002), Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik, TÜSİAD, İstanbul.
• Kapar, R. (2005), Sosyal Korumanın İşgücü Piyasasına Etkisi, Birleşik Metal-İş Yayınları, No:17, İstanbul. Kapar, R. (2006), ‘’Aktif İşgücü Piyasası Politikaları’’, Prof.Dr. Toker Dereli’ye Armağan, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt:55, Sayı:1, İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul, 341-374.
• Kardam, F. ve Toksöz, G. (2004), "Gender Based Discrimination at Work in Turkey: A Cross-sectoral Overview", A.Ü. SBF Dergisi, Cilt:59, Sayı:4, s.151-172.
• Karpat-Çatalbaş, G. (2015), “Kadınların İşgücüne Katılımını Belirleyen Faktörlerin Belirlenmesi:Panel Veri Yaklaşımı”, KAÜ İİBF Dergisi Cilt:6, Sayı:10, s.249-280.
• KEİG (2013), Genelgenin Ardından İstihdamda Kadının Durumu Araştırması:12 İlde Kadın İstihdamını Artırma ve Fırsat Eşitliği Sağlama Politika Sonuçlarının Değerlendirilmesi, KEİG, İstanbul.
• Klugman, J. (2015), “A Profile of Gender Disparities in the G20: What is needed to Close Gaps in the Labour Market”, Chatham House Research Paper, https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/publications/research/20151127GenderG20.pdf
• Kluve, J. (2014), "Active Labour Market Policies with a Focus on Youth", European Training Foundation, http://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/017.pdf.
• Kluve, J., Lehman H., Schmidt CM. (2008), ‘’ Disentanling treatment effects of active labour market policies: the role of labour force status sequences’’, Labour Econ, 15(6), 1270-1295.
• Kovancı, Onur (2003) “Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları”, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Ankara.
• Lordoğlu, K. (2006), Türkiye İşgücü Piyasaları: Durum Raporu, İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO), İstanbul, Yayın No: 56.
• Martin, J. P. (2015), "Activation and Active Labour Market Policies in OECD Countries: Stylized Facts and Evidence on their Effectiveness", IZA Policy Paper No. 84.
• Martin, J. P. ve Grubb, D. (2001), “What Works and Whom: A Review of OECD Countries Experiences with Active Labour Market Policies”, Swedish Economic Policy Review Vol.8 No.2, s.9-56.
• Marshall, A. (2004), ‘’ Labour Market Policies and Regulations in Argentina, Brazil and Mexico: Programmes and Impacts’’, ILO Employment Stategy Papers 2004/13, Geneva.
• Meager, N. ve Evans, C. (1998), "The evaluation of active labour market measures for the long-term unemployed", ILO, Employment and Training Papers 16.
• Nie, J. ve Struby, E. (2011), “Would Active Labor Market Policies Help Combat High U.S. Unemployment?”, Economic Review, Vol.96, No:3, s.35-69.
• Onaran, Ö. (2003), “Türkiye’de İhracat Yönelimli Büyüme Politikalarının İstihdam Üzerindeki Etkileri”, Köse, A. H., Şenses, F. ve Yeldan, E. (Der.) İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar: Oktar Türel’e Armağan, İletişim, İstanbul, s.579-601.
• Önder, N. (2013), “Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü”, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, Cilt.1, Sayı.1, s.35-61.
• Özkaplan, N. (2010), “Türkiye İşgücü Piyasasının Dönüşümü (1980-2007)”, Serdaroğlu, U. (Ed.), İktisat ve Toplumsal Cinsiyet Efil Yayınevi, Ankara, s.301-361.
• Özyeğin, G. (2005), Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri ( Çev: Suğra Öncü), İstanbul: İletişim Palaz, S. (2003), “Türkiye’de Cinsiyet Ayrımcılığı Analizinde Neo Klasik Yaklaşıma Karşı Kurumcu Yaklaşım: Eşitliği Sağlayıcı Politika Önerileri”, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.6, Sayı.9, s.87-109.
• Peck, J. (2003) "The rise of the workfare state", Kurswechsel, No.3, s.75-87.
• Pierre, G. (1999), "A framework for active labour market policy evaluation" ILO, Employment and Training Papers 49.
• Sanal, M.E. (2014), "Bir Aktif İstihdam Politikası Olarak TYÇP’nın Edirne İlinde 2009-2011 Yılları Arasındaki Uygulaması ve Programlar Bitmeden Ayrılan Katılımcılara Yönelik Analiz", Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Metinleri.
• Sarıtaş-Eldem, C. T. (2015) “Genç Kadın Emeği ve Sermaye Arasındaki Pazarlık: Devlet, Emek Piyasası ve Aile Bağlamında Bir İşsizlik Analizi”, Fe Dergi Cilt.7, Sayı.1, s.16-31.
• Sohlman, Å. ve Turnham, D. (1994), “What can Developing Countries Learn From OECD Labour Market Programmes and Policies?”, Technical Paper No:93, OECD Development Center, OECD, Brüksel.
• Standing, G. (1999), Global Labour Flexibility: Seeking Distributive Justice, Macmillan Press, London.
• Şenesen, G. G. ve Akduran, Ö. (2005), “Özelleştirmeye Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı ile Bakmak: Kadın Tütün İşçileri”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı: 47, Türkün Öncel’e Armağan, İstanbul, 32-44.
• Tanzarn, N. ve Gutierrez, M. T. (2015), “Public Works Programs: A Strategy for Poverty Alleviation: The Gender Dimension Revisited in Employment-Intensive Investment Programmes in 30 Countries in Africa, Asia, Latin America and the Caribbean”, Employment Sector, Employment Working Paper No:194, ILO, Geneva.
• Toksöz, G. (2015), “Kadınlar İşgücü Piyasasının Neden Dışında? Kapitalizm ve Patriarka Temelinde Bir Analiz”, Tar, Y., (Der.) Çalışma Hayatında Ayrımcılık ve Ayrımcılığa Karşı Mücadele, Kaos GL Yayınları, İstanbul, s.37-56.
• Toksöz, G. (2007), Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu, ILO, Ankara.
• Tunalı, İ. (2004), İstihdam Durum Raporu: Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İstihdam Araştırması, Türkiye İş Kurumu (Ankara Üniversitesi Basımevi), Ankara.
• Uşen, Ş. (2007), “Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Aktif Emek Piyasası Politikaları”, Çalışma ve Toplum, Cilt.2, Sayı.13, s.65-95.
• Üstün, İ. (2011) “Ayrımcılık Bağlamında Beyaz Yakalı İşsizliği” Bora T., Bora, A., Erdoğan, N. ve Üstün, İ. (Der.), Boşuna mı Okuduk? Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, İletişim Yayınları, İstanbul, s.181-201.
• Varçın, R. (2004), İstihdam ve İşgücü Piyasası Politikaları, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Wacquant, L. (2010), "Crafting the Neoliberal State: Workfare, Prisonfare, and Social Insecurity", Sociological Forum, Vol.25, No.2, s.197-220.
• http://statik.iskur.gov.tr/tr/proje_protokol/isgucu_uyum.htm, 2016a (15.06.2016).
• http://statik.iskur.gov.tr/tr/proje_protokol/ieprojesi.htm, 2016b (15.06.2016).
• http://www.turkis.org.tr/HAZIRAN-2016-ACLIK-ve-YOKSULLUK-SINIRI-d1112#sthash.J8KBEK2f.dpuf, (18.07.2016).
• http://www.tuik.gov.tr (27.08.2016).