KAYIT DIŞI İSTIHDAM NEDENLERINE İLIŞKIN NITELIKSEL BIR ANALIZ: ÇORUM İLINDE KAYIT DIŞI İSTIHDAM NEDENLERI HAKKINDA İŞVEREN, İŞÇI VE KAMU GÖRÜŞLERIN DEĞERLENDIRILMESI
223 - 252, 22.10.2018
Menekşe Şahin
,
Gökben Bayramoğlu
Abstract
Türkiye’de son 15 yılda yapılan yasal ve idari düzenlemeler sonucunda kayıt dışı istihdam seviyesinde bir azalma görülmekle birlikte, işgücü piyasasının karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biri olmaya devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı; konunun doğrudan tarafları olan işçi, işveren ve kamu temsilcileri ile yapılan derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi ve analiz edilmesi sonucunda kayıt dışı istihdama neden olan faktörlerin tespit edilmesidir. Çalışmada, Çorum ilinde işgücü emek arz ve talep tarafları, kamu ve sivil toplum örgüt temsilcileri ile yapılan derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmeleri sonucu elde edilen bulgular niteliksel araştırma yöntemlerinden görüşmeye dayalı tümevarım analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Çorum’da işverenleri kayıt dışı istihdama yönlendiren en önemli faktörlerin işgücü maliyetlerini azaltmak ve vergi yükümlülüklerinden kaçınmak olduğu tespit edilmiştir. İşçiler açısından ise mesleksizlik, vasıfsızlık nedeniyle ve başka kurumlardan elde edilen gelirlerin (sosyal yardım, işsizlik ödeneği, nafaka vb.) kesilmesini engellemenin kayıt dışı çalışan olmayı kabul etmede etkili olduğu tespit edilmiştir.
References
- Aydın, E. G. (2013). Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Konusu
Üzerine Teorik ve Ampirik Bir Çalışma. International
Conference on Eurasian Economies, (s. 783-
790). St. Petersburg, Russıa.
Bangasser, P. E. (2000). The ILO and the informal sector:
an institutional history. Geneva.
Basudeb, G. K., & Ravi, K. (2006). Beyond formality and
informality. R. K. Edited by Basudeb Guha-Khasnobis
içinde, Linking the Formal and Informal Economy
Concepts and Policies (s. 1-16). New York: Oxford
University.
Bulutay,E., Taştı, E. (2004). Informal Sector in the Turkısh
Labour Market, Turkısh Economıc Assocıatıon,
http://www.tek.org.tr/kitaplar.php adresinden alındı.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2010). Nitel Bir
Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal
Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
ÇSGB. (2015). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı .
Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023). Ankara.
Dünya Bankası. (2010). Türkiye Ülke Ekonomik Raporu,
Kayıt Dışılık: Nedenler, Sonuçlar, Politikalar. Rapor
No. 48523-TR. 09 11, 2017 tarihinde http://hakan.
hozyildiz.com/file/resource/dunyabankasikayitdisilik_
120130172333.pdf adresinden alındı
Ekin, N. (2000). Türkiyede Yapay İstihdam ve İstihdam Politikaları.
İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
Elgin, C. (2012). Vergiler ve Kayıtdışı Ekonomi: Bir Değerlendirme.
ODTÜ Gelişme Dergisi, 39(Ağustos),
238-258.
European Commission. (2007). Communıcatıon From The
Commıssıon To The Councıl, The European Parlıament,
The European Economıc And Socıal Commıttee And The
Commıttee Of The Regıons. Brussels: Commission Of
The Europan Communities.
Fidan, H., & Genç, S. (2013, Güz). Kayıtdışı İstihdam
ve Kayıtdışı İstihdama Etki Eden Mikro Faktörlerin
Analizi:Türkiye Özel Sektör Örneği. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9),
s. 137-150.
Geray, H. (2006). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel
Yöntemlere Giriş. Ankara: Siyasal Kitap Evi.
Güloğlu, T. (2005). Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Gerçeğine
Bir Bakış. Visiting Fellow Working, Paper 9, Cornell
University ILR School.
Günther , I., & Launov, A. (2012). Informal Employmen
in Developing Countries. InformaJournal of Development
Economics(97), 88-98.
İlhan, Ö. F., Artar, F., & Bal, N. (2014). Tarım Sektöründe
Kayıtdışı İstihdam: Niğde İli. Niğde: Niğde Sosyal Güvenlik
İl Müdürlüğü.
ILO. (1972). Employment, incomes and equalitya:strategy for
increasing productive. Geneva. 05 24, 2017 tarihinde
http://staging.ilo.org/public/libdoc/ilo/1972/72B09_608_
engl.pdf adresinden alındı
ILO. (2002). Decent work and the informal economy. Report
VI, Geneva .
ILO. (2010). Labour inspection in Europe: undeclared work,
migration, trafficking . Geneva: International Labour
Organization .
ILO Türkiye Ofisi. (tarih yok). 10 14, 2017 tarihinde http://
www.ilo.org/ankara/areas-of-work/social-dialogue/lang-
-tr/index.htm adresinden alındı
İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Program Otoritesi. 14.07i
2017 tarihinde http://www.ikg.gov.tr/kayitli-istihdamin-
yenilikci-yollarla-tesviki-operasyonu/ adresinden
alındı
Kapar, R. (2006). Gelişmiş Ülkelerde Enformel İstihdamın
Boyutları. http://www.sosyalkoruma.net/pdf/Enformelistihdam.
pdf adresinden alındı.
Karaaslan, E. (2010). Kayıt Dışı İstihdamın Neden Olduğu
Mali Kayıpların Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği.
Ankara: Mali Hizmetler Derneği.
Kırcaali, İ. G. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yaklaşımları.
Eskişehir Ekonomik Araştırmalar Merkezi Semineri.
Eskişehir.
Koçak, O., & Çakmak, Y. Z. (2011). Pazarcılık Sektörünün
Enformel Boyutu Üzerine Bir Araştırma: yalova
Örneği. Sosyal Siyaset Konferansları, 223-258.
Mahiroğlu, A. (2017). Türkiyede Kayıtdışı İstihdam ve
Önlemeye Yönelik Stratejiler. Süleyman Demirel Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
22(2), 547-565.
Mateman, S., & Renooy, P. (2001). Undeclared Labour in
Europe:Towards an integrated approach of combatting
undeclared labour-. Regioplan Publication 424.
Sarılı, M. A. (2002). Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin
Boyutları, Nedenleri, Etkileri ve Alınması Gereken
Tedbirler. Bankacılar Dergisi(42), 32-50.
SGK. (2017). Kayıtdışı İsitihdamla Mücadele Portalı.
17.04.2017 tarihinde http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/
kayitDisi/kayitdisi_istihdam adresinden alındı.
T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı
(2014-2018). Ankara.
Tansöker, R. L. (2017). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın
Vergi Takozu Açısından Değerlendirilmesi. Yönetim
Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative Sciences,
15(30), 309-334.
Toksöz, G., & Özşuca, Ş. T. (2002). Enformel Sektörde istihdamın
ve İşgücünün Özellikleri. acikarsiv: http://
acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/86/ adresinden alındı
Topçu, Ç., & Koç, S. (2017). İşsizlik İle Kayıt Dışı İstihdam
Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Kayıt
Dışı İstihdam ve Ekonomi (s. 84-93). Kocaeli Üniversitesi
Vakfı Yayınları.
Xue, J., Gao, W., & Guo, L. (2014). Informal Employment
and Its Effect on the Income Distributionin Urban
China. Economic Review (31), 84-93.
Yereli, A. B., & Karadeniz, O. (2004). Kayıtdışı İstihdam.
Ankara: Odak Yayınları.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel
Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, F. B. (2014). Almanya’da Kayıt Dışı İstihdamla
Mücadele Politikaları Ve Uygulamalarının Yabancı İşgücüne
Etkilerinin Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi.
Ankara: T.C. çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dış
İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
223 - 252, 22.10.2018
Menekşe Şahin
,
Gökben Bayramoğlu
References
- Aydın, E. G. (2013). Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Konusu
Üzerine Teorik ve Ampirik Bir Çalışma. International
Conference on Eurasian Economies, (s. 783-
790). St. Petersburg, Russıa.
Bangasser, P. E. (2000). The ILO and the informal sector:
an institutional history. Geneva.
Basudeb, G. K., & Ravi, K. (2006). Beyond formality and
informality. R. K. Edited by Basudeb Guha-Khasnobis
içinde, Linking the Formal and Informal Economy
Concepts and Policies (s. 1-16). New York: Oxford
University.
Bulutay,E., Taştı, E. (2004). Informal Sector in the Turkısh
Labour Market, Turkısh Economıc Assocıatıon,
http://www.tek.org.tr/kitaplar.php adresinden alındı.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2010). Nitel Bir
Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal
Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
ÇSGB. (2015). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı .
Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023). Ankara.
Dünya Bankası. (2010). Türkiye Ülke Ekonomik Raporu,
Kayıt Dışılık: Nedenler, Sonuçlar, Politikalar. Rapor
No. 48523-TR. 09 11, 2017 tarihinde http://hakan.
hozyildiz.com/file/resource/dunyabankasikayitdisilik_
120130172333.pdf adresinden alındı
Ekin, N. (2000). Türkiyede Yapay İstihdam ve İstihdam Politikaları.
İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
Elgin, C. (2012). Vergiler ve Kayıtdışı Ekonomi: Bir Değerlendirme.
ODTÜ Gelişme Dergisi, 39(Ağustos),
238-258.
European Commission. (2007). Communıcatıon From The
Commıssıon To The Councıl, The European Parlıament,
The European Economıc And Socıal Commıttee And The
Commıttee Of The Regıons. Brussels: Commission Of
The Europan Communities.
Fidan, H., & Genç, S. (2013, Güz). Kayıtdışı İstihdam
ve Kayıtdışı İstihdama Etki Eden Mikro Faktörlerin
Analizi:Türkiye Özel Sektör Örneği. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9),
s. 137-150.
Geray, H. (2006). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel
Yöntemlere Giriş. Ankara: Siyasal Kitap Evi.
Güloğlu, T. (2005). Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Gerçeğine
Bir Bakış. Visiting Fellow Working, Paper 9, Cornell
University ILR School.
Günther , I., & Launov, A. (2012). Informal Employmen
in Developing Countries. InformaJournal of Development
Economics(97), 88-98.
İlhan, Ö. F., Artar, F., & Bal, N. (2014). Tarım Sektöründe
Kayıtdışı İstihdam: Niğde İli. Niğde: Niğde Sosyal Güvenlik
İl Müdürlüğü.
ILO. (1972). Employment, incomes and equalitya:strategy for
increasing productive. Geneva. 05 24, 2017 tarihinde
http://staging.ilo.org/public/libdoc/ilo/1972/72B09_608_
engl.pdf adresinden alındı
ILO. (2002). Decent work and the informal economy. Report
VI, Geneva .
ILO. (2010). Labour inspection in Europe: undeclared work,
migration, trafficking . Geneva: International Labour
Organization .
ILO Türkiye Ofisi. (tarih yok). 10 14, 2017 tarihinde http://
www.ilo.org/ankara/areas-of-work/social-dialogue/lang-
-tr/index.htm adresinden alındı
İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Program Otoritesi. 14.07i
2017 tarihinde http://www.ikg.gov.tr/kayitli-istihdamin-
yenilikci-yollarla-tesviki-operasyonu/ adresinden
alındı
Kapar, R. (2006). Gelişmiş Ülkelerde Enformel İstihdamın
Boyutları. http://www.sosyalkoruma.net/pdf/Enformelistihdam.
pdf adresinden alındı.
Karaaslan, E. (2010). Kayıt Dışı İstihdamın Neden Olduğu
Mali Kayıpların Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği.
Ankara: Mali Hizmetler Derneği.
Kırcaali, İ. G. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yaklaşımları.
Eskişehir Ekonomik Araştırmalar Merkezi Semineri.
Eskişehir.
Koçak, O., & Çakmak, Y. Z. (2011). Pazarcılık Sektörünün
Enformel Boyutu Üzerine Bir Araştırma: yalova
Örneği. Sosyal Siyaset Konferansları, 223-258.
Mahiroğlu, A. (2017). Türkiyede Kayıtdışı İstihdam ve
Önlemeye Yönelik Stratejiler. Süleyman Demirel Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
22(2), 547-565.
Mateman, S., & Renooy, P. (2001). Undeclared Labour in
Europe:Towards an integrated approach of combatting
undeclared labour-. Regioplan Publication 424.
Sarılı, M. A. (2002). Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin
Boyutları, Nedenleri, Etkileri ve Alınması Gereken
Tedbirler. Bankacılar Dergisi(42), 32-50.
SGK. (2017). Kayıtdışı İsitihdamla Mücadele Portalı.
17.04.2017 tarihinde http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/
kayitDisi/kayitdisi_istihdam adresinden alındı.
T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı
(2014-2018). Ankara.
Tansöker, R. L. (2017). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın
Vergi Takozu Açısından Değerlendirilmesi. Yönetim
Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative Sciences,
15(30), 309-334.
Toksöz, G., & Özşuca, Ş. T. (2002). Enformel Sektörde istihdamın
ve İşgücünün Özellikleri. acikarsiv: http://
acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/86/ adresinden alındı
Topçu, Ç., & Koç, S. (2017). İşsizlik İle Kayıt Dışı İstihdam
Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Kayıt
Dışı İstihdam ve Ekonomi (s. 84-93). Kocaeli Üniversitesi
Vakfı Yayınları.
Xue, J., Gao, W., & Guo, L. (2014). Informal Employment
and Its Effect on the Income Distributionin Urban
China. Economic Review (31), 84-93.
Yereli, A. B., & Karadeniz, O. (2004). Kayıtdışı İstihdam.
Ankara: Odak Yayınları.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel
Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, F. B. (2014). Almanya’da Kayıt Dışı İstihdamla
Mücadele Politikaları Ve Uygulamalarının Yabancı İşgücüne
Etkilerinin Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi.
Ankara: T.C. çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dış
İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.