İŞE ALMA VE YERLEŞTİRMEDE NEPOTİZM

113 - 136, 27.12.2018

Mert Okan Yazıcı Barış Seçer

https://doi.org/10.4026/isguc.504202

Abstract

İstihdam, ekonomi ve eğitim sistemlerinde meydana gelen birçok sorun nedeniyle hem
örgütler hem de kişiler, işe alma ve yerleştirme sürecinde kayırma uygulamalarına başvur-
maktadır. En çok başvurulan kayırma türü ise nepotizmdir. Nepotizm, giderek artan bir

eğilim göstermiş ve sorunları beraberinde getirmiştir. Bu nedenle nepotizmin kişisel nedenlerinin
araştırılması gereklidir. Çalışmada yaşamının bir evresinde nepotizme başvurarak işe alınmış ve
yerleştirilmiş 16 katılımcı ile nitel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nepotizme baş-
vurma nedenlerinden hareketle; nepotizm algıları, başvuruları sonucunda karşılaştıkları olumlu ve
olumsuz sonuçlar, başvurdukları uygulamalar, nepotizm yoluyla başka birinin istihdamını sağlayıp
sağlamayacakları ve nepotizmin en aza indirilmesi için geliştirdikleri çözüm önerileri ortaya ko-
yulmaya çalışılmıştır. Bunun sonucunda katılımcıların beş nedenle nepotizme başvurdukları tespit
edilmiştir. Bunlar; deneyimsizlik, askerlik, uzun süren işsizlik, aile şirketi olması ve ailenin görev
algısı şeklindedir. 

Keywords

İşe Alma ve Yerleştirme, Nepotizm, Kayırmacılık

References

• Abdalla, H.F., Maghrabi, A.S. and Raggad, B.G. (1998), Assessing the Perceptions of Human Re- source Managers Toward Nepotism: A Cross‐Cul- tural Study, International Journal of Manpower, 19(8), 554-570. Araslı, H., Bavik A. and Ekiz, E.H. (2006), The Ef- fects of Nepotism on Human Resource Mana- gement: The Case of Three, Four and Five Star Hotels in Northern Cyprus, International Journal Of Sociology And Social Policy, 26(7/8), 295-308. Armstrong, M. and Taylor, S. (2014), Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Prac- tice, 13. Baskı, London: Kogan Page Publishers. Arslaner, E., Erol G. ve Boylu Y. (2014), Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Al- gısı Üzerine Bir Araştırma, Sosyal ve Beşeri Bilim- ler Araştırmaları Dergisi, 32, 62-77. Barut, B. (2015), İşyerinde İrrasyonel Davranışlar: Nepotizm, Favorizm, Kronizm Algısı Üzerine Ni- tel Araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Der- gisi, 20, 382-394. Bingöl, D. (2014), İnsan Kaynakları Yönetimi, 9. Baskı, İstanbul: Beta Basım. Collins, C.J. and Kehoe, R.R. (2009), Recruitment and Selection, The Routledge Companion to Stra- tegic Human Resource Management, (Editors: John Storey, Patrick M. Wright and David Ulrich), New York: Routledge, 209-223. French, R. and Rumbles, S. (2016), Recruitment and Selection, Leading, Managing and Developing People, (Editors: Gary Rees and Raymond French), Lon- don: Kogan Page Publishers, 169-190. Gyimah-Boadi, E. (2000), Conflict of Interest, Nepo- tism and Cronyism, TI Source Book The Elements of a National Integrity System, 195-204. Hayajenh, A.F., Maghrabi, A.S. and Al‐Dabbagh, T.H. (1994), Research Note: Assessing the Effect of Nepotism on Human Resource Managers, In- ternational Journal of Manpower, 15(1), 60-67. Jones, R.G., Stout, T. Harder, B. Levine, E. Levine, J. and Sanchez, J.I. (2008), Personnel Psychology and Nepotism: Should We Support Anti-Nepo- tism Policies, The Industrial-Organizational Psy- chologist, 45(3), 17-20. Karacaoğlu, K. ve Yörük D. (2012), Çalışanların Ne- potizm ve Örgütsel Adalet Algılamaları: Orta Ana- dolu Bölgesinde Bir Aile İşletmesi Uygulaması, İş- güç The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(3), 43-64. Keleş, H.N., Özkan T.K. and Bezirci, M. (2011), A Study on The Effects of Nepotism, Favoritism and Cronyism on Organizational Trust in The Auditing Process in Family Businesses in Turkey, International Business & Economics Research Jour- nal, 10(9), 9-16. Lee, J.S. (2008), Favoritism in Asymmetric Procure- ment Auctions, International Journal of Industrial Organization, 26, 1407–1424. Nadeem, M., Ahmad, R., Ahmad, N., Batool, S.R. and Shafique, N. (2015), Favoritism, Nepotismnd Cronyism as Predictors of Job Satisfaction: Evidences from Pakistan, Journal of Business and Management Research, 8, 224-228. Onat Kocabıyık, O. (2016), Olgubilim ve Gömülü Kuram: Bazı Özellikler Açısından Karşılaştırma, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66. Özkanan, A. ve Erdem, R. (2014), Yönetimde Kayır- macı Uygulamalar: Kavramsal Bir Çerçeve, Süley- man Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 179-206. Özkanan A. ve Erdem, R. (2015), Yönetimde Kayır- macı Uygulamalar Üzerine Nitel Bir Çalışma, MAKÜ İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Der- gisi, 2(4), 7-28. Özler, N., Ergun, D. and Büyükarslan, B.A. (2011), The Overall Outlook of Favoritism in Organizati- ons: A Literature Review, International Journal of Business and Management Studies, 3(1), 275-285. Padgett, M.Y., Padgett, R.J. and Morris, K.A. (2015), Perceptions of Nepotism Beneficiaries: The Hidden Price of Using a Family Connection to Obtain a Job, Journal of Business and Psychology, 30(2), 283-298. Pilbeam, S. and Corbridge, M. (2006), People Re- sourcing - Contemporary HRM in Practice, Har- low: Pearson Education Limited. Riggio, R.E. and Saggi, K. (2015), If We Do Our Job Correctly, Nobody Gets Hurt By Nepotism, In- dustrial and Organizational Psychology, 8(1) 19-21. Sarpong, D. and Maclean, M. (2015), Service Nepo- tism in The Multi-Ethnic Marketplace: Mentali- ties and Motivations, International Marketing Re- view, 32(2), 160-180. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2018), İşgücü İstatistikleri, [http://www.tuik.gov.tr/PreTablo. do?alt_id=1007#], (08.09.2018) Türkiye İş Kurumu (İŞKUR). (2017), 2017 İşgücü Piyasası Araştırmaları Türkiye Raporu, [http://me- dia.iskur.gov.tr/15153/2017-yili-turkiye-geneli-i- pa-raporu.pdf,], (08.09.2018).