COVID-19 SALGINI VE İNSANİ GÜVENLİK

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 33 - 48, 07.02.2021

Yahya Alameşe

Öz

Güvenlik, uluslararası ilişkilerde uzun süre “devletin güvenliği” olarak anlaşılmış ve güvenliğin “insan güvenliği” boyutu ihmal edilmiştir. 1994 yılında BM tarafından gündeme getirilen insani güvenlik yaklaşımı, insanı önceleyen yeni bir güvenlik anlayışı getirmiş, “devlet merkezli” güvenlik anlayışı yerine, “insan merkezli” bir güvenlik anlayışı önermiştir. İnsani güvenlik, insanların her türlü tehdide karşı güvende olması, insanların korkudan özgürlük, istekten özgürlük ve onurlu yaşama özgürlüğünün sağlanması anlamına gelmektedir.
İnsanlığın son dönemde karşılaştığı en önemli güvenlik tehdidi olan COVID-19 salgını, insani güvenlik yaklaşımının önemini açık bir şekilde ortaya koyan bir gelişme olmuştur. Salgın, COVID-19 gibi önemli bir güvenlik tehdidini kapsamayan geleneksel güvenlik anlayışının yetersiz kaldığını ve insani güvenlik yaklaşımına ihtiyaç olduğunu gözler önüne sermiştir. Salgın, ayrıca, insani güvenlik yaklaşımının savunduğu görüşlerin isabetli olduğunu ortaya koymuştur. COVID-19 salgınından gereken dersler çıkarılarak insani güvenlik yaklaşımının daha iyi anlaşılması ve kabullenilmesi, insanların özgürleşmesine önemli bir katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik, insani güvenlik, özgürleşme, salgın, COVID-19

Kaynakça

• Agence Parisienne du Climat. “Qualité de l’air”, 17 Kasım 2016. https://www.apc-paris.com/plan-climat/qualite-air.
• Alkire, Sabina. “A Conceptual Framework for Human Security”. Centre for Research on Inequality, Human Security and Ethnicity, 2003.
• Anadolu Ajansı. “Terör örgütü PKK 35 yıldır kan döküyor”. Erişim 20 Aralık 2020. https://www.aa.com.tr/tr/baris-pinari-harekati/teror-orgutu-pkk-35-yildir-kan-dokuyor/1625988
• BBC, “Bilim insanları: Ormanlar yok edilirse ve vahşi hayvanlar istismar edilirse, yeni ve daha ölümcül hastalıklar ortaya çıkar”. BBC News Türkçe. Erişim 09 Ocak 2021. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53969885.
• BM Genel Kurul Kararı, Resolution adopted by the General Assembly on 10 September 2012, A/RES/66/290 Resolution § (2012). http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=%20A/RES/66/290.
• Booth, Ken. “Security and Emancipation”. Review of International Studies 17, sy 4 (1991): 313-26.
• Buzan, Barry. People, states, and fear: the national security problem in international relations. Brighton: Wheatsheaf Books, 1983.
• CNN Research, CNN Editorial. “September 11 Terror Attacks Fast Facts”. CNN. Erişim 20 Aralık 2020. https://www.cnn.com/2013/07/27/us/september-11-anniversary-fast-facts/index.html.
• Commission on Human Security, ed. Human Security Now: Protecting and Empowering People. New York, 2003.
• Coincil of Europe, “The economic crisis in Europe causes, effects, policies, alternatives”. Council of Europe, 2009. https://www.coe.int/t/dgap/efc/Source/sem4/prs_AndrewWatt.pdf.
• COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı”. https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf.
• Deutsche Welle. “World Food Prices Hit 6-Year High amid COVID Pandemic | DW | 03.12.2020”. Erişim 02 Ocak 2021. https://www.dw.com/en/world-food-prices-hit-6-year-high-amid-covid-pandemic/a-55809293.
• Encyclopedia Britannica. “Vietnam War | Facts, Summary, Years, Timeline, Casualties, Combatants, & Facts”. Erişim 20 Aralık 2020. https://www.britannica.com/event/Vietnam-War.
• FAO. “The state of food security and nutricion in the world 2020”. Erişim 19 Aralık 2020. https://doi.org/10.4060/CA9692EN.
• Gasper, Des. “Human Rights, Human Needs, Human Development, Human Security: Relationships between Four International ‘Human’ Discourses”. Institute of Social Studies, Temmuz 2007. https://warwick.ac.uk/fac/soc/pais/research/researchcentres/csgr/garnet/workingpapers/2007.pdf.
• Howard-Hassmann, Rhoda E. “Human Security: Undermining Human Rights?” Human Security 34 (2012): 25.
• Human Security Handbook. UN Human Security Unit, Ocak 2016. https://www.un.org/humansecurity/wp-content/uploads/2017/10/h2.pdf.
• Human Security in Theory and Practice. UN Human Security Unit Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, 08 Nisan 2009. https://www.unocha.org/sites/dms/HSU/Publications%20and%20Products/Human%20Security%20Tools/Human%20Security%20in%20Theory%20and%20Practice%20English.pdf.
• Johns Hopkins Coronavirus Resource Center. “COVID-19 Map”. Erişim 19 Aralık 2020. https://coronavirus.jhu.edu/map.html
• MacFarlane, S. Neil ve Yuen, Foong Khong. Human security and the UN: a critical history. United Nations intellectual history project. Bloomington: Indiana University Press, 2006.
• Martin, Mary, ve Taylor Owen, ed. Routledge handbook of human security. London ; New York: Routledge/Taylor Francis Group, 2014.
• NTV, Irak krizinde dip yapan yumurta fiyatı pandemide arttı”. Erişim 02 Ocak 2021. https://www.ntv.com.tr/ekonomi/irak-krizinde-dip-yapan-yumurta-fiyati-pandemi-surecinde-artti,f2AkxbQGQUaGS6nlhSEwMQ.
• Nygren-Krug, Helena. “25 Questionas and Answers on Health and Human Rights”. World Health Organization, 2002. https://www.who.int/hhr/information/25%20Questions%20and%20Answers%20on%20Health%20and%20Human%20Rights.pdf.
• OHCHR | List of Issues”. Erişim 05 Ocak 2021. https://www.ohchr.org/en/issues/pages/listofissues.aspx.
• Sağlık Bakanlığı. “Covid19”. Erişim 20 Aralık 2020. https://covid19.saglik.gov.tr/.
• Sağlık Bakanlığı, “Sıkça Sorulan Sorular (Halka Yönelik)”. Erişim 02 Ocak 2021. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66125/sikca-sorulan-sorular-halka-yonelik.html.
• Steiner, Achim. “25th Anniversary of the Human Security Concept”. UNDP. Erişim 19 Aralık 2020. https://www.undp.org/content/undp/en/home/news-centre/speeches/2019/25th-anniversary-of-the-human-security-concept.html.
• Şener, Nedim. “PKK’nın kanlı bilançosu”. Erişim 20 Aralık 2020. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nedim-sener/pkknin-kanli-bilancosu-41602798.
• Tadjbakhsh, Shahrbanou, ve Anuradha M. Chenoy. Human security: concepts and implications. Routledge advances in international relations and global politics 51. London ; New York: Routledge, 2007.
• UNDP, ed. Human Development Report 1994. New York: Oxford Univ. Press, 1994.
• “What is Human Development? | Human Development Reports”. Erişim 06 Ocak 2021. http://hdr.undp.org/en/content/what-human-development.
• “WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard”. Erişim 19 Aralık 2020. https://covid19.who.int
• WHO “9241545690_tur.pdf”. Erişim 05 Ocak 2021. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42526/9241545690_tur.pdf?sequence=10&isAllowed=y
• Worldbank. “2020 Year in Review: The Impact of COVID-19 in 12 Charts”. Erişim 19 Aralık 2020. https://blogs.worldbank.org/voices/2020-year-review-impact-covid-19-12-charts.