Üniversite Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmetlerine Yönelim Durumları: İnönü Üniversitesi Örneği

Year 2016, Volume: 5 Issue: 6, 1563 - 1582, 21.10.2016

İbrahim Aşlamacı

Abstract

Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye’de din hizmetleri ve yaygın din eğitimi sunan tek resmi kurumdur. Bir devlet kurumu olarak diğer dini gruplardan farklı olarak üyelik, bağlılık, mensubiyet istemeyen Diyanetin hizmetlerine yönelim daha çok ona duyulan güven ve memnuniyet ile ilgili bir husustur. Bu nedenle bu kuruma duyulan güven ve memnuniyet düzeyinin farklı örneklemlerde bilimsel olarak tespit edilmesi, bu kurumun hizmet planlamalarına katkı sunması açısından önem taşımaktadır.

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin Diyanet hizmetlerine yönelim düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 öğretim yılında İnönü Üniversitesi’nde 5 farklı fakültede lisans eğitimi alan toplam 302 öğrenci oluşturmuştur. Karşılaştırmalı ilişkisel tarama modelinde yürütülen araştırmada veri toplama aracı olarak Onay tarafından geliştirilen Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmetlerine Yönelim Ölçeği (DİBYÖ) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin diyanet hizmetlerine yönelim düzeylerinin cinsiyet, fakülte, mezun olunan lise ve okul dışı din eğitimi alma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı belirlenmiştir.

Keywords

Diyanet, Diyanet Hizmetlerine Yönelim, Üniversite Öğrencileri, Din

University Students’ Orientations Towards The Presidency of Religious Affairs Services: İnönü University Sample.

Abstract

The Presidency of Religious Affairs (Diyanet) is official institutions offering religious services and religious education in Turkey. Diyanet as a state institution, unlike other religious group, doesn’t require membership, commitment and affiliation. Therefore orientation towards its services is more related to confidence and satisfaction. Thus it is important to determine scientifically confidence and satisfaction levels to Diyanet in different samples, due to contribute to its services plan.

This study investigated university students’ orientations towards Diyanet services. Measurement instruments of this survey were carried out among 302 students in five faculty in the University of İnönü. The study was designed based on comparative associative model. Measurement tool used is called “Orientations Towards The Presidency of Religious Affairs Services” developed by Onay (2004). As a result of this study, it was found that, university students’ orientations towards Diyanet services are differed with regard to gender, faculty, the basis of educational backgrounds and the status religious education outsite school system.

Keywords

Diyanet, Orientations towards Diyanet Services, University Students, Religion

References

• Arslan, B. Z. (2015). “Aleviliği Tanımlamak: Türkiye’de Dinin Yönetimi, Sekülerlik ve Diyanet”, Mülkiye Dergisi, 39 (1), 135-158.
• Aşlamacı, İ. (2015). Din Hizmetleri ve Din Eğitimi Politikalarının Birlikte Yaşama Kültürüne Etkisi: Türkiye ve Pakistan Örneği Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Hz Peygamber ve Birlikte Yaşama Hukuku, 2015 Yılı Kutlu Doğum Haftası Sempozyumu, basılmamış bildiri metni, Mardin.
• Benzer, F. (2005). Din Görevlisinden Beklentiler ve Din Görevlilerinin Mesleki Yeterlikleri (Amasya- Sakarya – Sivas- Trabzon Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Buyrukçu, R. ve Asri, S. (2007). “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı Taşra Teşkilatı Din Hizmetlerine Bakışı: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2007/2), S. 19, s. 81-106;
• Çakır, R. ve Bozan, İ. (2005). Sivil, Şeffaf ve Demokratik Bir Diyanet İşleri Başkanlığı Mümkün mü?, İstanbul: Tesev Yayınları.
• Çekin, A. (2005). Din Görevlisinden Beklentiler ve Din Görevlilerinin Mesleki Yeterlikleri (Elazığ- Erzurum – Malatya- Urfa Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Demir, Ç. (2015). Camilerdeki Dini Hizmetlerin yapılmasın Cami Cemaatinin Din Görevlilerinden Beklentilerinin Değerlendirilmesi (Altınyayla İlçe Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun no. 6002, 1 Temmuz 2010.
• Döner, A. (2014). Cami hizmetlerinde Cemaatin Beklentileri Üzerine Sosyolojik bir Analiz (Sivas/Zara İlçesi Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Görmez, M. (2007). “Türk Hukuk Mevzuatında Dini Kurumların Yeri Ve Uygulama”, Avrupa Birliği Sürecinde Dini Kurumlar Ve Din Eğitimi, İlyas Çelebi (Ed.), İstanbul: Ensar Yay.
• Gözaydın İ. (2009). Diyanet: Türkiye Cumhuriyeti’nde Dinin Tanzimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gözaydın, İ. (2008). “Diyanet and Politics” Muslim World, 98 (2-3): 217-227.
• Gözaydın, İ. (2009). Diyanet: Türkiye Cumhuriyetinde Dinin Tanzimi, İstanbul: İletişim yay.
• Güran, K. (1995). “Diyanet İşleri Başkanlığı Özerk Olmalı mı?”, Diyanet Aylık Dergi, s. 57.
• Helsinki Yurttaşlar Derneği (2014). Sosyo-ekonomik Politikalar Bağlamında Diyanet İşleri Başkanlığı Kamuoyunun Diyanet’e Bakışı, Tartışmalar ve Öneriler, İstanbul.
• Kara, İ. (2000). “Din İle Devlet Arasında Sıkışmış Bir Kurum: Diyanet İşleri Başkanlığı”, MÜİFD, S. 18, s. 50-53;
• Keskin, A. (1995). Nasıl Bir Diyanet, Türkiye Günlüğü, 1995, s. 35.
• KONDA (2014), Helsinki Yurttaşlar Derneği için Diyanet İşleri Başkanlığı Araştırması: Algılar, Memnuniyet Beklentiler.
• Konrad Adenauer Vakfı (2003). Devlet ve Din İlişkileri- Farklı Modeller, Konseptler ve Tecrübeler, Konrad Adenauer Vakfı, Ankara.
• Kutlu, S. (2001). “Alevi-Bektaşiliğin Diyanet'te Temsil Problemi”, İslamiyât, IV, Sayı: 1.
• Mertcan, H. (2013). Bitmeyen kavga laiklik: Türkiye'de Din-Devlet-Diyanet, Adana : Karahan Kitabevi.
• Onay, A. (2003). Mezun oldukları liselere göre üniversite öğrencilerinin dindarlık düzeyleri, diyanet işleri başkanlığı hizmetlerine ve dinî gruplara yönelim durumları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 171- 194;
• Onay, A. (2004). Dindarlık, Etkileşim ve Değişim, İstanbul: Dem yayınları.
• Özdemir, Ş. ve Arıcı, İ. (2012). Alevilerin Cem Evleri ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Malatya Örneği), Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3, p. 2013-2026;
• Subaşı, N. (2005). “Türk Modernleşmesinde Dinsel Bir Deneyim: Diyanet İşleri Başkanlığı”, İslamiyât, 8, sayı 4, 79-82;
• Taş, K. (2002). Türk Halkının Gözüyle Diyanet, İstanbul: İz Yay.
• Turan, İ. (2011). “AB Sürecinde Diyanet İşleri Başkanlığı: Özerklik ve Temsil Sorunu Bağlamında Bir Değerlendirme”, OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, 127-156;
• Ulutaş, U. (2010). “Religion and Secularism in Turkey: The Dilemma of the Directorate of Religious Affairs”, Middle Eastern Studies, 46(3): 389-99;
• Yavuzer, H. (2006). Çağdaş Din Hizmeti ve Diyanet İşleri Başkanlığı, Laçin Yayınları Kayseri.
• Yıldız, Ş. (2015). Türk Toplumunda Din Görevlisine Bakış, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.