BÜTÇE HUKUKUNDA BİR TARTIŞMA: SAYIŞTAY'IN PERFORMANS DENETİMLERİ YERİNDELİK DENETİMİ SAYILIR MI? = (A DISCUSSION IN BUDGET LAW: MAY PERFORMANCE AUDITS EXERCISED BY COURT OF ACCOUNTS BE EVALUATED AS REVIEW OF EXPEDIENCY)

Year 2016, Volume: 74 Issue: 1, 7 - 52, 11.11.2016

Müzeyyen Eroğlu Durkal Akbey Ferhat

Abstract

ÖZ

Yeni Kamu Yönetimi” veya “Yeni Kamu İşletmeciliği” biçiminde kendisine gösteren “yönetişim” eksenli dönüşümün dışavurumlarından biri de, kamusal denetimde “yasallık” veya “uygunluk” denetiminin yanı sıra “performans denetimi” süreçlerini öne çıkarmasıdır. Denetim kavramı Kıta Avrupası çıkışlı olmasına rağmen performans denetimi Anglo-Sakson hukuk ve idare geleneğinin bir yansımasıdır. Türkiye’de de 1996 yılında 4149 sayılı Kanun ile getirilen “etkililik, ekonomiklik ve verimlilik” (VET) denetimlerine ek olarak, 5018 ve 6085 sayılı Kanunlarla, bir yargı mercii ve mahkeme olan Sayıştay’a “performans denetimi” görevi verilmiştir. Ancak Türk Sayıştay’ı VET denetimini düzenlilik denetimi içerisinde fiili, performans denetimini ise hukuki olmak üzere, INTOSAI’nin tamamını “performans denetimi” olarak tanımladığı denetimleri ayrı ayrı uygulamaktadır. Ve her iki uygulamada da Anayasanın 125 inci maddesinde belirtilen “yerindelik denetimi yapılamayacağı” şeklindeki hüküm ihlal edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Sayıştay, Performans Denetimi, Yerindelik Denetimi

ABSTRACT

Besides “New Public Administration” or “New Public Management, another reflection of the “governance” based transformation is its bringing forward “performance audit” into the public sector along with “compliance audit” or “the audit of legality”. In spite of the fact that the concept of “audit” had come out in Europe, “performance audit” is a reflection of Anglo-Saxon tradition of law and administration. In Turkey, in addition to 3E (Economy, Efficiency and Effectiveness) Audits that had been brought by Law No.:4149 in 1996, the performance audits were entrusted to Court of Accounts (CoA) by Laws No.: 5018 and 6085. On the other hand, while INTOSAI incorporates these two audit types into one “performance audit”, CoA exercises them separately as de jure performance audit and de facto 3E audit that embedded in “compliance audit”. And both of them breach the mandatory rule of 1982 Constitution as “in no case may judicial power be used as a review of expediency”. Keywords: Court of Accounts, Performance Audit, Review of Expediency