Kriz sürecinde işten çıkarılan ve çalışan işgörenlerin stres faktörlerinin karşılaştırılmasına ilişkin bir araştırma

Year 2010, Volume: 39 Issue: 1, 125 - 140, 03.12.2009

Bünyamin Akdemir

Abstract

Amerika Birleşik devletlerinde başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan küresel kriz, başta ekonomiler ve işletmeler olmak üzere işgörenler ve toplum için de önemli sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Küresel krizle birlikte işgörenler her gün işten çıkarılma korkusu yaşamaktadırlar. İşini kaybedenlerin sayısı her geçen gün artmakta, işsizlik rakamları birçok ülkede rekor seviyelere ulaşmaktadır. Ayrıca işini kaybedenler, yeni iş bulma konusunda ciddi zorluklar yaşamaktadırlar. Bu durum işten çıkarılanların yaşamını zorlaştırmakta ve söz konusu kişiler üzerinde psikolojik, sosyolojik, ekonomik vb. sorunlara yol açmaktadır. Kriz ortamında yaşanan olumsuzluklar, işgörenlerin ve işini kaybeden kişilerin yaşam kalitesini düşürmekte, geleceğe ilişkin ümitlerini de zayıflatmaktadır. Bu nedenle insanların umutları azalmakta, beraberinde stres düzeyi yüksek zorunlu bir yaşam ortaya çıkmaktadır. Böylece çalışmanın amacı; kriz ortamında işten çıkarılanlar ve işte kalan işgörenleri etkileyen stres faktörlerini saptamak veya incelemektir. İşgörenler ve işten çıkarılanların stres düzeyini etkileyen faktörleri ve faktörler arasındaki farkı ortaya çıkarmak için Malatya’da tekstil sektöründe çalışan işgörenler ve işten çıkarılan kişilerle anket yöntemi kullanılarak elde edilen verilerle bir araştırma yapılmıştır. Araştırma sonucunda; işgörenlerin ve işten çıkarılan kişilerin stres düzeyini etkileyen faktörler arasında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir

Keywords

Kriz, stres, stres faktörleri, işgören, işten çıkarılan işgörenler

A study for the stress factors of the employees and redundants in the crisis process

Abstract

The global crisis started in US and affected the whole world has damaged economies and entities; notably, employees and public. The employees are concerned about loosing their jobs. Unempoyment has increased day to day and unemployment rates have reached to record levels in many countries. Also people who had lost their jobs have great difficulties about finding new jobs. The situation makes discharged people’s lives harder and causes serious psychological and socio-economical problems. The negativeness which is the consequence of the crisis, decreases the life quality of the employees and redundant, and breaks up their future expectations. Loosing their life expectancy these people are forced to live stressful life. The analyses of the elements of these stress level experienced and their effects on employees and redundant is the starting point of this study. It is aimed to investigate the differences regarding to the  factors which effects employees and redundant in textile sector in Malatya. In other words; the aim of the research is to establish and analyze the stress factors which affect the redundant and employees in crisis environment. ANOVA results reveals that stress factor’s effects on stress levels of two groups are statistically different. 

Keywords

Crisis, stress, stress factors, employees, redundant

References

• http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/460082.asp (Erişim: 08.11.2008).
• Özdevecioğlu M., Krizin İşletmelerin Yönetsel Ve Örgütsel Yapısı Üzerindeki Olumsuz Etkileri Ve Kayseri Sanayi İşletmelerinde Yapılan Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı: 19, Temmuz-Aralık, 93-114 (2002).
• Ekinci H. İzci F, Kriz Yönetiminde İnsan Kaynaklarına Psikolojik Desteğin Önemi ve Kayseri Tekstil Sektöründe Bir Araştırma, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (12) 2006 / 2 , 39-54 (2006).
• King, G., Crisis Management and Team Effectiveness: A Closer Examination. Journal of Business Ethics. Vol. 41, Iss, 3, Part 2, 235-250 (2002).
• Ataman, G., İşletme Yönetimi Temel Kavramlar ve Yeni Yaklaşımlar. Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2001.
• Dinçer Ö., Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. 5. Baskı, Beta Basım Yayın A.Ş., İstanbul, 1998.
• Murat G. Mısırlı K, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Kriz Yönetimi: Çaycuma Örneği, http://iibf.karaelmas.edu.tr/sbd/makaleler/1303-9245/200501001001019.pdf, 2005 (Erişim: 11.11.2008). Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 1-19,
• Titiz İ, Çarıkçı H.İ, Krizlerin İşletmeler Üzerindeki Etkileri ve Küçük İşletme Yöneticilerinin Kriz Dönemine Yönelik Stratejik Düşünce ve Analizleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt 2, Sayı 1, 203- 218 (2006).
• Ekinci H. İzci F., Kriz Yönetiminde İnsan Kaynaklarına Psikolojik Desteğin Önemi ve Kayseri Tekstil Sektöründe Bir Araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (12) 2006 / 2, 39-54 (2006).
• Pearson, C., Clair J.A., Refarming Crisis Management. Academy of Management Re- view. Vol. 23, Iss.1, July. 62 (2003).
• Rice P., Stress and Health. Third Edition, Pacific Grove Brooks Cole Publishing, USA, 1999.
• Ertekin, Y., Stres ve Yönetim, TODAİ Yayınları, Ankara.Francis J.D. & Pett T. (2004), Retrenchment in Declining Organizations: Towards an Integrative Understanding, Journal of Business & Management, Vol.10, 39-53 (1993).
• Allen, R.K., Human Stress Its Nature and Control. New York, Mac Millan Publishing Company, USA, 1983.
• Batıgün A.D, Şahin N.H., İş Stresi ve Sağlık Psikolojisi Araştırmaları İçin İki Ölçek: A-Tipi Kişilik ve İş Doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi. Cilt 17, Sayı 1, 32-45 (2006).
• Allen, R.K., Lean and Mean: Workforce 2000 in America, Journal of Workplace Learning. Vol. 9, No:1, 34-42 (1997).
• Cunningham, J.B., Feelings and Interpretations During on Organizations Dealt. Journal of Organizational Change. Vol. 10, No: 6, 471-490 (1997).
• Appelbaum S.H., Lebnanc M; Shopiro B.T., The Aftermath of Downsizing. Journal of Management Development. Vol.17, No: 6, 402-431 (1998).
• Lewis D., Frisch M. & Greenberg M, “Downsizing and Worker Separations: Modelling the Regional Economic Impacts of Alternative Department of Energy Workforce Adjustment Policies”. Regional Studies. Vol.38, 67-83 (2004). [19] Balcı A., “Üniversite Öğretim Elemanlarında İş Stresi Ölçeği”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/ 498/5967.pdf, (Erişim: 11.10.2008).
• Yurdakoş E., ”Stres Fizyolojisi”,http://www.ctf.edu.tr/stek/pdfs/47/4711, (Erişim: 25.10.2008).
• Zehir C., Ceylan A., “Örgütsel Küçülme Stratejilerinin Türkiye’deki Büyük İşletmelerde Çalışanların Tutum ve Davranışlarına Etkileri Üzerinde Bir Araştırma”. Öneri Dergisi. Vol. 5, No: 18, 49-61 (2002).
• Tokol T., Pazarlama Araştırması. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, No:97, Bursa, 1994.
• Rinaldi, G., “The Size of firm in a Transitional Economy: Downsizing and Economies of Scale: The Case of Russian Footwear”. Economic Systems. Vol. 32, No: 4, 389- 409 (2008).