GÜNDELİKÇİ OLARAK ÇALIŞAN KADINLARIN İŞ VE AİLE YAŞAMINDA TÜKENMİŞLİĞİ: FATSA ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 17, 70 - 90, 24.10.2018

Semra Yılmaz

Öz

Ev hizmetleri çoğunlukla kadınlarla özdeşleştirilmiş
bir şekilde çalışma hayatına dair kavramlar içerisinde kendini göstermeye
başlamıştır. Özellikle kadınların çalışma hayatına girmesiyle beraber,
çalışanlar ev hizmetlerinde çalışacak bireylere ihtiyaç duymuşlardır.

Gündelikçi kadınlar, gerek sosyal hakların yeterli olmadığı gerekse işe
alım veya iş sürecinin enformel şekilde gelişmesinden dolayı üzerinde durulması
gereken alanı oluşturmaktadır. Bu araştırmada, ev hizmetine giden kadınların iş
süreçleri, ücretlerin belirlenme şekilleri, sosyal hakları, çalışma koşulları
ve şartları ortaya konulmuştur. Ayrıca gündelikçi kadınların, aile ve çalışma
hayatı ikilemlerinde yaşamış oldukları tüknmişlik boyutları irdelenmiştir.   Araştırmanın yöntemini, 20 gündelikçi
kadınla yapılan derinlemesine görüşmeler oluşturmaktadır. Bu araştırma,
Ordu’nun Fatsa İlçesinde gerçekleştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Kadın, Ev Hizmetleri, Çalışma İlişkileri, Tükenmişlik

Kaynakça

• Ardıç, K. ve Polatçı, S., “Tükenmişlik Sendromu Ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Ocak-Haziran 2009, ss.21-46.
• Balcıoğlu, İ., S. Memetali, R. Rozant (2008), “Tükenmişlik Sendromu”, Dirim tıp Gazetesi, 83, 99-104.
• Basım,N. ve Şeşen, H.,(2006) “Mesleki Tükenmişlikte Bazı Demografik Değişkenlerin Etkisi: Kamuda Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 6(2):15-23.
• Bora, Aksu. “Cinsiyet ve Sınıf: Kimlikten Politik Özne Çıkar mı?”, Cinsiyet Halleri: Türkiye’de Toplumsal Cinsiyetin Kesişim Sınırları, (der.) Nil Mutluer, Varlık Yayınevi, İstanbul, 2008.
• Bora, Aksu, Kadınların Sınıfı, Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası, 3.Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
• Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005), “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama” D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, ss. 95-108.
• Çalgan, Z. , Yeğenoğlu, S. ve Aslan, D. (2009), “Eczacılarda Mesleki Bir Sağlık Sorunu:Tükenmişlik”, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1, ss. 61-74.
• Çavuş, Mustafa ve Aksay Bilge (2011). “Çalışma Hayatında Tükenmişlik: Nedenleri ve Sonuçları”, Yeniçeri, Özcan ve Demirel Yavuz (Eds.). Yönetimde Birey ve Örgüt Odaklı Davranışlar içinde ( s.261). Bursa: Ekin.
• Çeçen Eroğul, R. ve Ü.Örkün, “Tekstil Sektörü mavi Yaka Çalışanlarının Yaşam Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu Tarafından Yordanması”, Ç.Ü. SosyalBilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, 2012, Sayfa 323-338.
• Davidoff, Leonore, Feminist Tarihyazımında Sınıf ve Cinsiyet (Çev. Zerrin Ateşer- Selda Somuncuoğlu), 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul 2009.
• Eroğlu, Feyzullah, Davranış Bilimleri,9. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2009.
• Eroğlu, Eren , Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 11. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2008. Erdoğdu Seyhan ve Gülay Toksöz. “Türkiye’de Ev İşçileri”, ILO Raporu. 2013.
• Hırata, Laborıe, Helene Le DoareandDanıeleSenotıer, Eleştirel Feminizm Sözlüğü(Çev.
• Gülnur Acar-Savran), 2. Baskı, Pusula Yayıncılık, İstanbul 2009.
• İraz, R. ve Ganiyusufoğlu, A. , “Örgütlerde Mesleki Tükenmişlik Ve Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi, İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı 21, (2011).
• Kaçmaz, Nazmiye, “Tükenmişlik Sendromu”, İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 68, Sayı 1, 2015. Keser, Aşkın, Çalışma Psikolojisi, 4. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2014.
• Kıray, Mübeccel B. , Seçme Yazıları, 1. Baskı, Bağlam Yayınları, İstanbul 1999.
• Kutlu, Leman. (2004). “Tükenmişlik ve Başa Çıkma Yöntemleri”, Çınar Hemşire Dergisi, Sayı2.
• Meydan, C.H. , “Örgütsel Ortamda Tükenmişliğin İzlenim Yönetimi Taktikleri ile İlişkisi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2011, 6(2), 287 307.
• Mehmet, Şimşek, Çelik Adnan ve Tahir Akgemci, Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış,9.Baskı, Eğitim Yayınevi, Konya 2015.
• Meulenbent, Anja, Feminizm ve Sosyalizm ( Çev. Erman Demirci), 2. Baskı, Yazın Yayıncılık, İstanbul:1987.
• Naktiyok, Atılhan ve Karabey Canan, “İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 19 Eylül 2005 Sayı: 2. Negiz, N. ve Tokmakçı, E. , “Çalışma Yaşamında Kadının Tükenmişliği: Aile-İş-Sosyal Yaşam Açısından Tükenmişlik (Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği)”, Journal of Yasar University 2011 24(6) 4041-4070. Oruç, S., (2007), Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Özbay, Ferhunde. “Türkiye'de Ev Emeğinin Dönüşümü: On Dokuzuncu Yüzyıldaki OsmanlıEv Kölelerinden Günümüzde Kaçak Göçmen Işçilere”, Geçmişten Günümüze Türkiye'de Kadın Emeği, (der.) Ahmet Makal ve Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Yayınevi, Ankara, 2012.
• Özyeğin, Gül, (2005). Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sağlam A. G. ve Çına, B.E. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Bireyler ve Örgütler Açısından Önemi. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi,15(1).
• Üçok, Dilek ve Torun, Alev. , “Tükenmişliği Etkileyen Olumsuz Tutum Ve Beklentiler: Sinik Tutum Ve Psikolojik Sözleşme İhlali Algısı Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 1, 2014.
• Tokol, Aysen, (2000). Sosyal Politika,Bursa Vipaş Yayınevi, 2.Baskı.
• Tuğrul, B. ve Çelik, E. ,“Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde Tükenmişlik”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2002(2) Sayı:12.
• Yıldırım, H. ve Erul, E. , “Duygusal Emek Davranışının İş görenlerin Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi”, Organizasyon Ve Yönetim Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 2013.
• Yıldırımalp, S. “Türkiye’de Ev Hizmetinde Çalışanların Sorunları”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:4, Sayı: 1, 2014. Yücesan-Özdemir, G. ve Özdemir, A. M. (2008) Sermayenin Adaleti: Türkiye’de Emek ve Sosyal Politika, Ankara: Dipnot.