YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANTLAŞMALARINDA DÜZENLENEN “ADİL VE EŞİT DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ”

Year 2016, Volume: 36 Issue: 2, 131 - 162, 30.12.2016

Rumeysa Partalcı

Abstract

Yatırımcıların ev sahibi devlette kendilerini güvende hissetmesi, yatırımların gerekli ölçüde

korunmasına bağlıdır. Yatırımların korunması için ev sahibi devletin uyması gereken bazı

ilkeler vardır. Bunların en önemlilerinden biri ise, adil ve eşit davranma yükümlülüğüdür.

İlk olarak Havana Şartı’nda karşımıza çıkan adil ve eşit davranma yükümlülüğü, yatırımların

karşılıklı teşviki ve korunması amacıyla yapılan antlaşmalarda yer alan ilkelerden

biri olmuştur. Adil ve eşit davranma yükümlülüğüne antlaşmalarda sıklıkla yer verilmekle

beraber, tam olarak kapsamının belirlenmesi konusunda güçlükler yaşanmaktadır. Bu

çalışmada, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması antlaşmalarında yer alan diğer

koruma ilkeleri ile karşılaştırma yapılarak ve hakem kararları ele alınarak, adil ve eşit

davranma yükümlülüğünün kapsamının belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Keywords

Adil ve eşit davranma yükümlülüğü, Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması antlaşmaları, Yatırım tahkimi, Yatırımların korunması ilkeleri, Yatırımcının korunması

“FAIR AND EQUITABLE TREATMENT” HELD IN BILATERAL INVESTMENT TREATIES

Abstract

Protection of investments is important to make feel safe of investors in a host state. The
host state must adopt and provide some principles for protection of investments. The fair
and equitable treatment is one of the most important principles in international investment
policy. The principle of fair and equitable treatment is within the structure of bilateral
investment treaties, first emerged in the Havana Charter. Although the fair and equitable
treatment is frequently used in bilateral investment treaties, there are still some difficulties
in determining its scope. Purpose of this paper is, to determine the scope of fair and
equitable treatment by making comparison with other principles in bilateral investment
treaties and also examining the commentaries of arbitral awards.

Keywords

Fair and equitable treatment, Bilateral investment treaties, Investment arbitration, Principles of investment protection, Protection of investor

References

• AKINTÜRK, Esen; Enerji Şartı Antlaşması ve Yatırımların Korunmasına İlişkin Esaslar, Uluslararası Hukuk ve Politika, C. 7, Sa. 27, 2011, s. 53-85.
• AKINTÜRK, Esen/BAKLACI, Pınar; İki Taraflı Yatırım Antlaşmaları Hakkında Genel Bir İnceleme, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi: Prof. Dr. Reha Poroy’un Anısına Armağan, C. 25, Sa. 4, Aralık 2009, s. 477-532.
• AKSAR, Yusuf; Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
• AYDOĞMUŞ, Ayşe Yasemin; İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarındaki En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Kaydına İstinaden ICSID’e Başvuru İmkânı, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 29, 2009, s. 21-84.
• ÇELİKEL, Aysel/ÖZTEKİN GELGEL, Günseli; Yabancılar Hukuku, 22. Baskı, Beta Basımevi, İstanbul, 2016.
• DOLZER, Rudolf; Fair and Equitable Treatment: A Key Standard in Investment Treaties, The International Lawyer, Vol. 39, 2005, s. 87-106.
• DOLZER, Rudolf; Fair and Equitable Treatment: Today’s Contours, Santa Clara Journal of International Law, Vol. 12, Issue 1, 2014, s. 7-33.
• DOLZER, Rudolf/SCHREUER, Christoph; Principles of International Investment Law, Second Edition, Oxford University Press, United Kingdom, 2012.
• DOST, Süleyman; Adil ve Hakkaniyetli Davranış Yükümlülüğü Bağlamında PSEG/Konya Ilgın Elektrik-Türkiye Tahkim Kararı (ICSID), İstanbul Barosu Dergisi, Sa. 3, 2007, s. 1071-1088.
• DUGAN, Christopher F./WALLACE JR, Don/RUBINS, Noah/SABAHI, Borzu; Investor-State Arbitration, Oxford University Press, New York, 2008.
• GİRAY, Faruk Kerem; Milletlerarası Yatırım Tahkiminde Kamulaştırmadan Doğan Tazminat ve Tazminatın Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler, 2. Baskı, Beta Basımevi, İstanbul, 2013.
• GÜNAL, H. Yılmaz; İhkakı Haktan İmtina Halinde Devletin Milletlerarası Mes’uliyeti, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 14, Sa. 1, 1959.
• HOBÉR, Kaj; MFN Clauses and Dispute Resolution in Investment Treaties: Have We Reached The End of The Road?, International Investment Law for The 21st Century: Essays in Honour of Christoph Schreuer, Ed. Christina Binder, Ursula Kriebaum, August Reinisch, Stephan Wittich, New York, Oxford University Press, 2009, s. 31-42.
• KAYA, İbrahim; Uluslararası Hukukta Temel Belgeler, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• KIRLI AYDEMİR, Deniz; Yatırımların Korunması, Çok Taraflı Yatırım Garanti Kuruluşu (MIGA) ve Yabancı Yatırımların Politik Risklere Karşı Korunması, Legal Yayınevi, İstanbul, 2005.
• MCLACHLAN QC, Campbell/SHORE, Laurence/WEINIGER, Matthew; International Investment Arbitration: Substantive Principles, Oxford University Press, United Kingdom, 2008.
• MUCHLINSKI, Peter; ’Caveat Investor’? The Relevance of the Conduct of the Investor Under the Fair and Equitable Treatment Standard, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 55, Issue 3, 2006, s. 527-558.
• NALÇACIOĞLU ERDEN, H. Zeynep; Milletlerarası Yatırım Hukukunda Dolaylı Kamulaştırma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• NEWCOMBE, Andrew/PARADELL, Lluís; Law and Practice of Investment Treaties: Standards of Treatment, Kluwer Law International BV, The Netherlands, 2009.
• NOMER, Ergin; Teb’a ile Yabancının Hukuki Müsavati, Baha Matbaası, İstanbul, 1962.
• PAZARCI, Hüseyin; Uluslararası Hukuk Dersleri, 13. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
• RUBINS, Noah/KINSELLA, N. Stephan; International Investment, Political Risk and Dispute Resolution: A Practitioner’s Guide, Oxford University Press, Oceana Publications, 2005.
• SALACUSE, Jeswald W.; Towards a Global Treaty on Foreign Investment: The Search for a Grand Bargain, Arbitrating Foreign Investment Disputes: Studies in Transnational Economic Law, Ed. Norbert Horn, Stefan Kröll, Vol. 19, Kluwer Law International, The Netherlands, 2004, s. 51-89.
• SALACUSE, Jeswald W./SULLIVAN, Nicholas P.; Do BITs Really Work?: An Evaluation of Bilateral Investment Treaties and Their Grand Bargain, The Effect of Treaties on Foreign Direct Investment: Bilateral Investment Treaties, Double Taxation Treaties, and Investment Flows, Ed. Karl P. Sauvant, Lisa E. Sachs, Oxford University Press, New York, 2009, s. 109-171.
• SCHREUER, Christoph; Fair and Equitable Treatment in Arbitral Practice, The Journal of World Investment & Trade, Vol. 6, Issue 3, 2005, s. 357-386.
• SCHREUER, Christoph; Fair & Equitable Treatment, British Institute of International and Comparative Law, Investment Treaty Forum, 9.9.2005, s. 1-5, (Çevrimiçi) http://www.biicl.org/files/933_fair__equitable_ talk_sep05_-_schreuer.doc, 1.6.2015.
• ŞİT KÖŞGEROĞLU, Banu; Enerji Yatırım Sözleşmeleri ve Bunların Uluslararası Yatırım Anlaşmaları ile Korunması, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012.
• SORNARAJAH, M.; The International Law on Foreign Investment, Third Edition, Cambridge University Press, United Kingdom, 2012. SUR, Melda; Uluslararası Hukukun Esasları, 10. Baskı, Beta Basımevi, İstanbul, 2016.
• TUDOR, Ioana; The Fair and Equitable Treatment Standard in the International Law of Foreign Investment, Oxford University Press, New York, 2008.
• WÄLDE, Thomas W.; Investment Arbitration under the Energy Charter Treaty: An Overview of Selected Key Issues Based on Recent Litigation Experience, Arbitrating Foreign Investment Disputes: Studies in Transnational Economic Law, Ed. Norbert Horn, Stefan Kröll, Vol. 19, Kluwer Law International, The Netherlands, 2004, s. 193-237.
• YILMAZ, Alper Çağrı; Uluslararası Enerji Yatırımlarının Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• YILMAZ, İlhan; Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü ve ICSID, Beta Basımevi, İstanbul, 2004.
• Fair and Equitable Treatment: UNCTAD Series on Issues in International Investment Agreements II, United Nations, New York, Cenevre, 2012.
• (Çevrimiçi) https://icsid.worldbank.org.
• (Çevrimiçi) http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/, 27.12.2014.
• (Çevrimiçi) http://www.italaw.com.
• (Çevrimiçi) https://www.nafta-sec-alena.org/Home/Legal-Texts/North- American-Free-Trade-Agreement, 17.5.2015.
• (Çevrimiçi) https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/havana_e.pdf,
• 4.6.2015.
• (Çevrimiçi) http://www.energycharter.org/, 2.12.2016.
• (Çevrimiçi) https://www.miga.org/Documents/MIGA%20Convention% 20February%202016.pdf, 2.12.2016.
• (Çevrimiçi) https://icsid.worldbank.org/ICSID/StaticFiles/basicdoc/maineng. htm, 2.12.2016.