Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua üzerine bir inceleme (1923-1933)

Year 2017, Volume: 19 Issue: 1, 75 - 134, 01.12.2017

Berfin Melikoğlu Gölcü , Özlem Yüksel , Erhan Yüksel

Abstract

Cumhuriyet
döneminde veteriner hekimliği alanına yönelik ilk bilimsel süreli yayın Baytar Mecmuası veya sonraki adıyla Baytari Mecmua’dır. Dergi, İstanbul’da
faaliyet gösteren Baytar Mekteb-i Âlisi ile Bakteriyolojihane-i Baytarî çalışanlarının
çabalarıyla çıkarılmıştır. Ağustos 1923 - Haziran 1933 tarihleri arasında
toplam 11 cilt ve 115 sayı yayımlanan dergi, veteriner hekimliği alanında kendinden
önce yayımlanan dergiler arasında en uzun ömürlü olanıdır. Derginin veteriner
hekimliğine ilişkin ulusal ve uluslararası düzeydeki gelişmelere, bilimsel
araştırmalara, hayvancılık ve halk sağlığı konularına, veteriner hekimliği ile
ilgili hizmetlere, örgütlenme çalışmalarına ve yasal düzenlemelere yer verdiği
saptanmıştır. Bununla birlikte, dergide yurtdışında yayımlanan makalelerin
tercümelerinin yanı sıra ülkenin çeşitli bölgelerinde görevlendirilen veteriner
hekimler tarafından yapılan çalışmalara ve değerlendirmelere de önem
verilmiştir. Bu makalede, Baytar Mekteb-i
Âlisi ve Bakteriyolojihane-i Baytarî hakkında kısa bilgiler verildikten sonra Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua adlı derginin yayın
hayatı ile ilgili bilgiler sunulmuş ve içindekiler listesi verilmiştir.

Keywords

Süreli yayın, veteriner hekimliği, hayvancılık, Baytar Mekteb-i Âlisi, Bakteriyolojihane-i Baytarî, Baytar Mecmuası, Baytarî Mecmua

A Turkish veterinary journal: Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua (1923-1933)

Abstract

The first
Turkish scientific veterinary periodical which saw the press in the Republican period
was Baytar Mecmuası (Veterinary
Journal / Revue Vétérinaire). Soon renamed Baytarî
Mecmua (The Veterinarian Journal), the journal was published jointly by the
staff of Baytar Mekteb-i Âlisi (The
Superior School of Veterinary) and Bakteriyolojihane-i
Baytarî (The Institute for Veterinary Bacteriology) both established in
Istanbul. Published between August 1923 and June 1933, the journal went into
115 issues in 11 volumes. Thus its life-span was much longer then the
veterinary periodicals published previously in Turkey.

The journal
published clinical observations and original scientific research, and reported
national and international developments pertaining to veterinary medicine.
Subjects related to stock farming, public health, news about the activities of
related societies, professional announcements and regulations concerning
veterinary services constituted the varia of its contents. Translations of
articles from international veterinary journals were also included in the
journal.

Articles based on
research by veterinarians working in the field deserve particular attention
because they provide the readership data on the state of veterinary services
and animal diseases in the first decade of the Turkish Republic. This study
presents brief information on the institutions supporting the publication of
the journal. The material description of the journal is followed by a complete
bibliography.

Keywords

Periodicals, veterinary medicine, animal husbandry, the Higher School of Veterinary Medicine, the Veterinary Bacteriology Institute, Baytar Mecmuası, Baytarî Mecmua

References

• F. Günergun, “Darülfünun Fünun (Fen) Fakültesi Mecmuası (1916-1933)”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 1995, s.285.
• İ.B. Birecikli, “Yüzüncü Yılında II. Meşrutiyet’in İlanı Üzerine Bir İnceleme”, Akademik Bakış, 2008, 2(3):211-226.
• B. Melikoğlu Gölcü, S. Erer, “Osmanlı Devleti’nde Kurulan Veteriner Dernekler Üzerine Yeni Araştırmalar”, Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi 2013, 21 (2): 88-94.
• B. Melikoğlu Gölcü, Ş. Osmanağaoğlu Sanal, “Mecmûa-i Fünûn-i Baytariye: İnceleme ve Özetli Bibliyografya”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2012, 14 (1): 45-88.
• F. Dinçer, “Türkiye’de Kurulan Veteriner Dernekleriyle Bugüne Kadar Olan Gelişmeleri”, Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi, 1964, 34(11-12); 487-502.
• M. Bekman, Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Cildevi, Ankara, 1940 s.115-150.
• N. Erk, F. Dinçer, Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1970, s.5-27.
• RT Başağaç, Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasında Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politikaları Üzerine Araştırmalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2001, s.76-78.
• F. Dinçer, “100 Years of veterinary microbiological institutes in Turkey”, F. Dinçer (Ed.), Veterinary Medicine - Historical Approaches, Ankara University Press, Ankara, 2002, 313-325.
• N. Erk “Pendik Veteriner Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü kuruluşu”. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 1963, 10(1):44-48.
• E.K. Unat, Osmanlı İmparatorluğunda Bakteriyoloji ve Viroloji. İ.Ü. Cerr. Tıp Fak. Yayınları 4/1568. İstanbul: Çeltüt Matbaacılık, 1970, s.56-63.
• N Yıldırım, “Bakteriyolojihane-i Şahane’de Veteriner Bakteriyoloji 1893-1902”, A. Özen (Ed.): I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildirileri, Elazığ 2006, s.171-184.
• Heyet-i Naşire, “Arz-ı meram”, Baytar Mecmuası, 1923, 1 (1):2-4.
• H. Duman, Başlangıcından harf devrimine kadar Osmanlı-Türk süreli yayınlar ve gazeteler bibliyografyası ve toplu kataloğu, 1828-1928, Ankara, Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı, 2000.