Post Yapısalcı Teori Bağlamında Post-Panoptik Gözetimin Küresel Politikası

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 1, 47 - 68, 14.05.2018

Efe Baştürk

Öz

Bu makalenin amacı, yakın dönem gözetim literatürü içerisinde geliştirilen argümanların küresel bağlamını post yapısalcı kuramlar üzerinden tartışmaktır. Makalede öncelikle post yapısalcı kuramın neden günümüz küresel dünyasında devlet refleksini kavramak için uygun bir araç olabileceği tartışılacaktır. Ardından, post panoptik gözetim teknolojileri ve politikalarının incelenmesi yapılacaktır. Son olarak makale, günümüz post panoptik gözetim teknikleri uygulayan bir devlet modelinin post yapısalcı analizine dair önermeler sunacaktır. Makalenin esas amacı, post panoptik gözetim teknikleri aracılığı ile devlet kuramına ilişkin özgün bir bakış açısı geliştirmektir. Post panoptik gözetim aygıtları ve uygulamaları, daha akışkan ve hareketli bir iktidarın işleyiş unsurlarını oluşturmaktadır. Bu nedenle, gözetim iktidarındaki değişim ve dönüşüm, öncelikle iktidar ilişkilerindeki dönüşümleri kapsayacak biçimde tartışmaya açılmalıdır. Post yapısalcılığın bir devlet kuramı olarak tartışılmasının temelinde, küresel boyutta meydana gelen bir olgu yatmaktadır. Bu olgunun temelinde, gözetim uygulamalarının sınır ve mekan aşımı bulunmaktadır. Yeni gözetim uygulamalarının nesneyi her yerde izleyebilme yeteneği, gözetimin küresel ve olumsal vasfını ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Post panoptikon, Gözetim, Devlet, Post yapısalcılık

Global Politics of Post-Panoptic Surveillance in the Context of Post-Structuralist Theory

Öz

The aim of this article is to discuss the global context of the arguments developed in the recent surveillance literature through post-structuralist theories. First, an argument is made that the post-structuralist theory can serve as a tool for understanding the state reflex in today’s global world. Then, the post-panoptic surveillance technologies and politics are examined. Finally, the article presents suggestions for post-structural analyses of a state performing post-panoptic surveillance techniques. The main goal of the article is to compose an original perspective on state theory through post-panoptic surveillance techniques. Post-panoptic surveillance devices and applications constitute elements for the functioning of a more fluid and active government. For this reason, the change and transformation of the power of surveillance must first be debated to include transformations in power relations. At the base of the discussion is poststructuralism as a theory of the state, a phenomenon that lies in the global dimension. On the basis of this phenomenon, some new surveillance practices surpass borders and spaces as well. For this reason, the ability of new surveillance applications to monitor objects everywhere reveals the global and contingent nature of surveillance. 

Anahtar Kelimeler

Post panopticon, Surveillance, State, Post-structuralism

Kaynakça

• Abercrombie, N., & Turner, B. (1986). Sovereign individuals of capitalism. London, UK: Allen & Unwin.
• Adey, P. (2004). Surveillance at the airport: Surveilling mobility/mobilizing surveillance. Environment and Planning A, 36, 1365–1380. https://doi.org/10.1068/a36159
• Agamben, G. (2013). Kutsal insan egemen iktidar ve çıplak hayat (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Albert, M., & Brock, L. (1996). Debordering the world of states: New spaces in international relations. New Political Science, 35(1), 19–44.
• Amoore, L. (2006). Biometric borders: Governing mobilities in the war on terror. Political Geography, 25, 336–351 https://doi.org/10.1016/j.polgeo.2006.02.001
• Amoore, L., & Goede, M. (2005). Governance, risk and dataveillance in the war on terror. Crime, Law and Social Change, 43(2), 149–173.
• Anderson, M. (1996). Frontiers: Territory and state formation in the modern world. Cambridge, MA: Polity Press.
• Armstrong, G. (1999). The maximum surveillance society: The rise of CCTV. Berg: University of Michigan Press.
• Ashley, R. (1987a). Foreign policy as political performance. International Studies Notes, 3(2), 51–54.
• Ashley, R. (1987b). The geopolitics of geopolitical space: Toward a critical social theory of international politics. Alternatives, 12(2), 403–434.
• Ashley, R. (1988). Untying the sovereign state: A double reading of the anarchy problematique. Millenium, 17(2), 227–262.
• Baker, T., & Simon, J. (2002). Embracing risk: The changing culture of insurance and responsibility. Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Balcı, A. (2007). Diskors ve pratik olarak diş politika. Uluslararası İlişkiler, 4(15), 67–87
• Ball, K., Haggerty, K., & Lyon, D. (2014). Routledge handbook of surveillance studies. New York, NY: Routledge.
• Baştürk, E. (2016). Gözetimin soykütüğü Foucault’dan Deleuze’e postmodern bir arkeoloji. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Beck, U. (2011). Risk toplumu başka bir modernliğe doğru (K. Özdoğan ve B. Doğan, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bentham, J. (2008). Panoptikon ya da gözetim evi. B. Çoban & Z. Özarslan (Ed.), Panoptikon gözün iktidarı içinde (s. 9 –77). İstanbul: Su Yayınları.
• Bhabha, H. K. (1994). Frontlines/borderposts. In A. Bammer (Eds.), Displacements: Cultural identities in question (pp. 269–272). Indianapolis, IN: Indiana University Press.
• Bieler, A., & Morton, A. D. (2004). A critical theory route to hegemony, world order and historical change: Neo-Gramscian perspectives in international relations. Capital & Class, 82, 85–113. https://doi.org/10.1177/030981680408200106
• Bigo, D. (2008). Globalized (In) security: The field and the ban-opticon. In D. Bigo (Ed.), Terror, insecurity and liberty, illiberal practices of liberal regimes after 9/11 (pp. 5–49). Abingdon, UK: Routledge.
• Bogard, W. (1996). The simulation of surveillance hypercontrol in telematic societies. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Bouchard, G., & Carrol, B. W. (2002). Policy-making and administrative discretion: The case of immigration in Canada. Canadian Public Administration, 45(1), 239–257.
• Boyne, R. (2000). Post-panopticism, Economy and Society, 29(2), 285–307. Burnham, D. (1983). The rise of the computer state. New York: Vintage Books. Butler, J. (2004). Precarious life: The powers of mourning and violence. London: Verso.
• Campbell, D. (2010). Poststructuralism. In T. Dunne, M. Kurki & S. Smith (Eds.), International relations theories: Discipline and diversity (pp. 223–247). Oxford: Oxford University Press.
• Castel, R. (1991). From dangerousness to risk. In G. Burchell, C. Gordon & P. Miller (Eds.), The Foucault effect studies in governmentality (pp. 281–299). Chicago: University of Chicago Press.
• Castells, M. (1989). The informational city information technology, economic restructuring and the urban-regional process. Oxford, UK: Blackwell.
• Çelebi, A. (1995). Risk ve olumsallık: Sosyal teori-sosyal felsefe ilişkisini anlamaya yönelik iki anahtar kavram. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56(1), 23–52.
• Connoly, W. E. (1992). Identity and difference. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Dandeker, C. (1994). Surveillance, power and modernity: Bureaucracy and discipline from 1700 to the present day. Cambridge, UK: Polity Press.
• De Goede, M. (2003). Hawala discourses and the war on terrorist finance. Environment and Planning D: Society and Space, 21(5), 513–532.
• Dear, M., & Lucero, H. (2005). Postborder cities, postborder world, Environment and Planning D: Society and Space, 23, 317–321.
• Der Derian, J. (1990). The space of international relations: Simulations, surveillance and speed. International Studies Quarterly, 34(3), 295–310.
• Der Derian, J. (1995). The value of security: Hobbes, Marx, Nietzsche and Baudrillard. In R. Lipschutz (Ed.), On Security (pp. 24–45). New York, NY: Columbia University Press.
• Derrida, J. (1982). Positions (A. Bass, Çev.) Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Derrida, J. (1999). Differance (Ö. Sözer, Çev.). Toplumbilim, 10, 49–61.
• Diez, T. (1999). Speaking ‘Europe’: The politics of integration discourse. In T. Christiansen, K. E. Jørgensen & A. Wiener (Eds.), The social construction of Europe (pp. 598–613). London, UK: Sage.
• Douglas, J. (2009). Disappearing citizenship: Surveillance and the state of exception. Surveillance&Society, 6(1), 32–42.
• Dreyfus, H., & Rabinow, P. (1983). Michel Foucault: Beyond structuralism and hermeneutics. Chicago: University of Chicago Press.
• Edkins, J. (1999). Poststructuralism and international relations bringing the political back in. London, UK: LRP Publications.
• Foucault, M. (2011a). Büyük kapatılma seçme yazılar 3 (I. Ergüden ve T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011b). Özne ve iktidar seçme yazılar 2 (I. Ergüden ve T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2012). İktidarın gözü seçme yazılar 4 (I. Ergüden ve T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2013a). Deliliğin tarihi (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2013b). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2013c). Güvenlik toprak nüfus (F. Taylan, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Giddens, A. (2008). Ulus devlet ve şiddet (C. Atay, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Gill, S. (1995). The Global Panopticon? The neo-liberal state, economic life and democratic surveillance. Alternatives, 20(1), 1–49. https://doi.org/10.1177/030437549502000101
• Haggerty, K., & Ericson, R. (1997). Policing the risk society. Toronto, Canada: University of Toronto Press.
• Haggerty, K., & Ericson, R. (2000). The surveillant assemblage. British Journal of Sociology, 51(4), 605–622. https://doi.org/10.1080/00071310020015280
• Hardt, M. ve Negri, A. (2012). İmparatorluk (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hu, M. (2013). Biometrie ID cybersurveillance. Indiana Law Journal, 88, 1475–1558.
• Jackson, R. (2005). Security, democracy, and the rhetoric of counter terrorism. Democracy and Security, 1(2), 147–171. https://doi.org/10.1080/17419160500322517
• Laclau, E. (2007). Popülist akıl üzerine (N. B. Çelik, Çev.) İstanbul: Epos Yayınları.
• Laclau, E. (2009). Kimlik ve hegemonya: Siyasal mantıklarin oluşumunda evrenselliğin rolü. In J. Butler, E.
• Laclau & S. Zizek (Eds.), Olumsallık, hegemonya, evrensellik (A. Fethi, Çev.). İstanbul: Hil Yayın.
• Lemke, T. (2016). Politik aklın eleştirisi: Foucault’nun modern yönetimsellik çözümlemesi (Ö. Karlık, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Levi, M., & Wall, D. S. (2004). Technologies, security, and privacy in the post-9/11 European information society. Journal of Law and Society, 31(2), 194–220. https://doi.org/10.1111/j.1467-6478.2004.00287.x
• Levi-Strauss, C. (2012). Yapısal antropoloji (A. Kahiloğulları, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Lüdemann, S. (2014). Politics of deconstruction a new introduction to Jacques Derrida (E. Butler, Çev.) California, CA: Stanford University Press.
• Lyon, D. (1997). Elektronik göz: Gözetim toplumunun yükselişi (D. Hattatoğlu, Çev.) İstanbul: Bilgi Sarmal Yayınları. Lyon, D. (2003). Surveillance after September 11th. Oxford, UK: Blackwell Publishing.
• Lyon, D. (2003). Surveillance as social sorting: Computer codes and mobile bodies. In D. Lyon (Eds.), Surveillance as social sorting privacy, risk and digital discrimination (pp. 13–31). New York, NY: Routledge.
• Lyon, D. (2004). Globalizing surveillance comparative and sociological perspectives. International Sociology, 19(2), 135–149. https://doi.org/10.1177/0268580904042897
• Lyon, D. (2006). Gözetlenen toplum: Günlük hayatı kontrol etmek (G. Soykan, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Lyon, D. (2012). Vesikalı yurttaş: Gözetim aracı olarak kimlik kartları (B. Baysal, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Lyon, D. (2013). Gözetim çalışmaları: Genel bir bakış (A. Toprak, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Marx, G. T. (2002). What’s new about the new surveillance classifying for change and continuity. Surveillance & Society, 1(1), 9–29
• Mattelart, A. (2012). Gözetimin küreselleşmesi: Güvenlileştirme düzeninin kökeni (O. Gayretli & S. E. Karacan, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• May, T. (2000). Postyapısalcı anarşizmin siyaset felsefesi (R. G. Öğdül, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• McCahill, M. (2002). The surveillance web: The rise of visual surveillance in an English city, Cullompton, UK: Willan Publishing Limited.
• Mouffe, C., & Laclau, E. (2012) Hegemonya ve sosyalist strateji radikal demokratik bir politikaya doğru (A. Kardam, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Neocleous, M. (2014). Savaş erki polis erki (B. S. Aydaş, Çev.) Ankara: Nota Bene.
• Norris, C., McCahill, M., & Wood, D. M. (2004). The Growth of CCTV: A global perspective on the international diffusion of video surveillance in publicly accessible space. Surveillance & Society, 2(2), 110–135.
• Norton, A. (1987). Reflections on political identity. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
• Poster, M. (1990). The mode of information. Chicago, IL: University of Chicago Press. Rose, N. (1999). Powers of freedom refraiming political thought. New York, NY: Cambridge University Press.
• Rose, N., & Valverde, M. (1998). Governed by law. Social and Legal Studies, 7(4), 541–551. https://doi.org/10.1177/096466399800700405
• Rule, J., Mc Adam, D., Stearns, L., & Uglow, D. (1983). Documentary identification and mass surveillance in the United States. Social Problems, 32(1), 222–234. https://doi.org/10.2307/800214
• Salter, M. (2005). At the threshold of security: A theory of international borders. In E. Zureik & M. Salter (Eds.), Global surveillance and policing: Borders, security, identity (pp. 36–51). Oregon: Willian Publishing.
• Sarup, M. (2004). Post -yapısalcılık ve postmodernizm (A. Güçlü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat.
• Saygın, T. (2010). Yapısalcılıktan postyapısalcılığa. A. Öztürk (Ed.), Postyapısalcılık içinde (s. 7–34). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Shapiro, M. J. (1988). The politics of representation: Writing practices in biography, photography and policy analysis. Madison, UK: University of Wisconsin Press.
• Simon, B. (2005). The return of panopticism: Supervision, subjection and the new surveillance. Surveillance and Society, 3(1), 1–20. Smith, R. (2005). The utility of force: The art of war in the modern world. London, UK: Penguin.
• Torpey, J. (2000). The invention of the passport: Surveillance, citizenship and the state. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Van Munster, R. (2004). The war on terrorism: When the exception becomes the rule. International Journal for the Semiotics of Law, 17, 141–153.
• Walker, R. B. J. (1993). Inside/outside: International relations as political theory. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Weber, C. (1994). Simulating sovereignty: Intervention, the state and symbolic exchange. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Weldes, J. (1999). Cultures of insecurity: States, communities, and the production of danger. Minneapolis, UK: University of Minnesota Press.
• Woodward, D. (2001). Biometrics: Facing up to terrorism. Santa Monica, CA: Rand Arroyo Centre.
• Woodward, J. D. (2003). Biometrics: Identity assurance in the information age, New York, NY: McGraw Hill.
• Zureik, E., & Hindle, K. (2004). Governance, security and technology: The case of biometrics. Studies in Political Economy, 73, 113–138. https://doi.org/10.1080/19187033.2004.11675154