ARAPÇA KAYNAKLARA GÖRE SULTAN ALP ARSLAN’IN ÖLÜMÜ VE DEFNEDİLDİĞİ YER*

Year 2017, Issue: 65, 19 - 28, 15.06.2017

Abdülkerim Özaydın

Abstract

Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun (1040-1157) ikinci hükümdarı olan Alp Arslan

(1063-1072) Bizans imparatoru Romanos Diogenes karşısında kazandığı, Türk,

İslâm ve Dünya tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden Malazgirt Zaferi’yle Anadolu

kapılarını Türklere açmış, Anadolu’nun tedricen Türkleşmesi ve İslâmlaşmasını sağlamıştır.

Alp Arslan şahsiyeti, samimi dindarlığı, kazandığı zaferler, başta Nizamiye

Medreseleri olmak üzere ilim ve kültür hayatına katkıları, ülkede sağladığı siyasî

istikrar, huzur ve iktisadî gelişmeyle Selçuklu tarihinde haklı bir şöhrete kavuşmuştur.

Başta Türk bilim adamları olmak üzere araştırmacıların Sultan Alp Arslan’ın ölümü

ve defnedildiği yer konusundaki çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla İbnü’l-

Kalânisî’den (ö. 555/1160) İbn Tağriberdî’ye (ö. 874/1470) kadar Arapça kaynaklardaki

bilgileri kronolojik sıra dahilinde Türkçe’ye tercüme etme ihtiyacı hissettik.

Keywords

Selçuklular, Alp Arslan, İbnü’l-Kalânisî, Azîmî, İbnü’l- Cevzî, Hüseynî, İbnü’l-Esîr, Bündârî, Sibt İbnü’l-Cevzî, İbnü’l-Adîm, İbnü’l-İbrî, Nüveyrî, Safedî, İbn Haldûn, İbn Tağriberdî

References

• Azîmî, Târîhu’l-Azîmî, nşr. ve trc. Ali Sevim, Ankara 1988. Bündârî, Zübdetü’n-nusra ve nuhbetü’l-usra (Târîhu Âli Selcûk), Beyrut 1400/1980. Ebü’l-Ferec İbnü’l-İbrî, Tarîhu Muhtasari’d-düvel, nşr. Antuvan Sâlihâni el-Yesû‘î, Beyrut 1308/1890→ 1377/1958→ 1983. Ebü’l-Ferec İbnü’l-İbrî, Abu’l-Farac Tarihi, trc. Ömer Rıza Doğrul, I, Ankara 1987. Ebü’l-Fidâ, el-Muhtasar fî ahbâri’l-beşer, I/4, Beyrut 1960. Ebü’l-Fida İbn Kesîr, el-Bidâye ve’n-nihâye, X, XII, Beyrut 1977. Hüseynî, Ahbârü’d-devleti’s-Selcûkıyye, nşr. Muhammed İkbal, Beyrut 1404/1984. İbn Haldûn, Kitâbü’l-İber, III, Beyrut 1399/1979. İbn Hallikân, Vefeyâtü’l-a‘yân, nşr. İhsan Abbas, V, Beyrut Dâru Sâdır, t.y. İbn Tağriberdî, en-Nücûmü’z-zâhire fî mülûki Mısr ve’l-Kâhire, V, Kahire 1353/1935. İbn Vâsıl, Kitâbü’t-Târîhi’s-Sâlihî, nşr. Ömer Abdüsselâm Tedmurî, C. II, Beyrut 1431/2010. İbnü’l-Adîm, Buğyetü’t-Taleb fî Târîhi Haleb, nşr. Ali Sevim, Ankara 1976. İbnü’l-Cevzî, el-Muntazam fî tarîhi’l-mülûk ve’l-ümem, VIII, Haydarâbâd/ Dekken 1359. İbnü’l-Esîr, el-Kâmil fi’t-târîh, nşr. Tornberg, X, Beyrut 1399/1969. İbnü’l-Ezrak, Târîhu’l-Fârıkî, nşr. Bedevî Abdullatîf Avvad, Beyrut 1974. İbnü’l-Kalânisî, Târîhu Dımaşk, nşr. Süheyl Zekkâr, Dımaşk 1403/1983. İbnü’l-Verdî, Tetimmetü’l-Muhtasar fî ahbâri’l-beşer, nşr. Ahmed Rıf’at el-Bedrâvî, I, Beyrut 1389/1970. Nüveyrî, Nihâyetü’l-ereb fî fünûni’l-edeb, nşr. Muhammed Fevzi-Muhammed Tâhâ el-Hâcirî, XXVI, Kahire 1405/1985. Safedî, el-Vâfî bi’l-vefeyât, nşr. Sven Debering, II, Wiesbaden 1981. Sıbt İbnü’l-Cevzî, Mir’âtü’z-zamân fî târîhi’l-a‘yân, nşr. Ali Sevim, Ankara 1968. Zehebî, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ, nşr. Şu‘ayb el-Arnaût- Muhammed Nu‘aym el-Arkûsî, XXVIII, Beyrut 1405/1984. Zehebî, Târihu’l-İslâm ve vefeyâtü’l-meşâhîr ve’l-a‘lâm, nşr. Ömer Abdüsselam Tedmürî, Beyrut 1414/1994.