Uygurlar, 744 yılında Basmıl ve Karlukların desteğini arkasına alarak Köktürk Kağanlığı’nı yıkmış; bir müddet Basmılların idaresinde görev aldıktan sonra hem Basmılları hem de Karlukları ortadan kaldırarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Böylece Ötüken topraklarında hüküm sürmeye başlayan Uygurlar, Karabalgasun (Ordu Balık) şehrini başkent yaparak kısa zamanda Orta Asya’da bir otorite hâline gelmiştir. 840 yılına kadar sürecek olan bu hâkimiyet, taht kavgaları, iç karışıklıklar sebebiyle güç kaybetmiş ve nihayetinde Uygurlar, Kırgızlar tarafından bertaraf edilmiştir. Kağanını ve devletini kaybeden Uygur boyları, dağılmaya başlamış; bir kısmı güneye, Çin’in Kansu eyaletine gelerek burada Kansu Uygur Kağanlığı’nı kurmuş, bir kısmı ise tarım havzasındaki Beş Balık, Koço gibi ticaret merkezlerine yerleşerek Koço Uygur Kağanlığı altında birleşmiştir. Yaklaşık beş asır bağımsızlıklarını sürdüren bu iki kağanlıktan Koço Uygur Kağanlığı 1209, Kansu Uygur Kağanlığı ise 1226 yılında Cengiz Han tarafından Moğol hâkimiyeti altına alınmıştır (Caferoğlu, 1953, s. 44; Erarslan, 2012, s. 32, 33).
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Turkish Language and Literature (Other) |
Journal Section | Book Review |
Authors | |
Publication Date | June 26, 2023 |
Submission Date | March 30, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 63 Issue: 1 |