31 TEMMUZ 2005-1 AĞUSTOS 2005 ve 20-27 ARALIK 2007 AFŞAR-BALA (ANKARA) DEPREM DİZİSİ

Year 2008, Volume: 21 Issue: 2, 0 - , 03.12.2010

Doğan Kalafat

Abstract

ÖZ: 31 Temmuz 2005 tarihinde, yerel saatle 00:45'de Ankara'nın Bala ilçesinde ve ona bağlı belde ve köyleri kuvvetlice sarsan bir deprem olmuştur. Bu depremle birlikte bölgede başlayan sismik etkinlik aynı gün yoğun olarak devam etmiş ve sabaha kadar büyüklükleri M=2.6-3.6 arası yaklaşık 40 adet hafif şiddette deprem meydana gelmiştir. 31 Temmuz Bala depreminin dış merkezi Ankara'nın Bala ilçesinin yaklaşık 12 km. güneyine Afşar beldesi yakınlarına düşmektedir. Depremin dış merkezinin Ankara iline oldukça yakın olması nedeniyle Ankara ve çevresinde kuvvetlice hissedilmiştir. Depremde can kaybı olmamakla birlikte, özellikle Bala ilçesine bağlı Sarıpınar, Bahçekaradalak, Yeniyapanşeyhli köylerinde kerpiç evlerde hasar meydana gelmiştir. 20 Aralık 2007 yerel saat ile 11:48'de Mw=5.5 büyüklüğünde depremle başlayan etkinlik, 27 Aralık'ta yerel saat ile 01:47'de büyüklüğü Mw=5.3 depremle devam etmiştir. Depremlerin dışmerkezleri, Afşar beldesi Yeniyapan, Sarıpınar köyü yakın çevresidir, nitekim bölgedeki hasar dağılımı da bunu doğrulamaktadır. Afşar beldesi ve yakın köylerde yaklaşık 500 yığma kerpiç konut ağır hasar görmüştür. Bölge genel anlamda Anadolu Bloğu'nun iç deformasyon alanı olup aktif tali kırıklar mevcuttur ve bu kırıklar orta büyüklükte depremler üretmektedirler. Bölgedeki deprem oluş düzeni “Deprem Dizileri” şeklinde olup, deprem dizleri bölgede bulunan aktif fayların uzunluklarına ve miktarlarına bağlı olarak büyüklüğü genel olarak M=4.7-5.7 arasında depremler üretmektedirler. Depremlerin faylanma mekanizmaları Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KOERI)'nin sayısal genişbantlı (BB) deprem istasyonlarının verileri kullanılarak Moment Tensör Çözüm Tekniği ile saptanmıştır. Faylanma mekanizmaları bölgedeki deprem aktivitesinin genel anlamda eğim atım bileşeni olan doğrultu atımlı KB-GD ve KD-GB gidişli birbirine çapraz verev fayların etkisi ile meydana geldiğini göstermektedir. Artçı depremlerin dağılımı da bu sonucu desteklemektedir. Bölgedeki yaklaşık 3 yıldan beri süren deprem etkinliğini Afşar-Bala (Ankara) deprem dizisi olarak tanımlayabiliriz. Her üç deprem ve onları izleyen yaklaşık 2000 adet küçük deprem sırasında can kaybı olmazken az sayıda yaralanma olmuştur.

 

Anahtar Kelimeler: Levha içi deprem, artçı sarsıntılar, moment tensör çözümü, gerilme tensörü

Keywords

-