Abstract
Amaç: Sentetik gıda boyaları, endüstriyel ve ticari ürünlerin görünümünü iyileştiren ve lezzetini artıran önemli bileşenlerden biridir. Ancak, çoğunlukla azo fonksiyonel gruplar ve aromatik halkalar içeren kimyasal yapılarından dolayı, bu maddelerin insan sağlığına potansiyel olarak zararlı olabileceği konusunda endişeler bulunmaktadır. Birçok çalışma, azo grubuna dahil olan boyaların aşırı duyarlılık reaksiyonlarına neden olabilen nitro türevleri olduğunu, bağırsak mikroflorası tarafından oluşan metabolitlerin mutajenez ve karsinojenez çalışmalarının odak noktasında yer aldığını belirtmiştir. Çeşitli çalışmalar, azo boyaların erkek reprodüktif sistemi üzerinde, özellikle de sperm parametrelerinde olumsuz etkileri olduğunu göstermiştir. Bu etkilere serum testosteron konsantrasyonundaki azalma da eşlik etmiştir.
Sonuç ve Tartışma: Gıda azo boyalarıyla ilgili çalışmalara olan ilginin artarak devam etmesi olası toksisite mekanizmalarını aydınlatma ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu derlemede yaygın kullanılan gıda azo boyalarıyla ilgili genel bilgiler sunulmuş ve erkek reprodüktif sistem üzerindeki olumsuz etkilerine dair yapılan in vivo çalışmalar sonuçlarıyla değerlendirilmiştir.