Üstün Yetenekli Öğrencilerin Etik İkilemler Karşısındaki Durumları: ÜYÜKEP Programı Örneği

Year 2018, Volume: 5 Issue: 2, 112 - 122, 15.08.2018

Hasan Said Tortop

Abstract

Üstün yeteneklilerin ahlaki gelişimlerine uygun eğitim verilmesi konusu ihmal edilmektedir. Üstün yetenekli öğrencilerin ahlaki düzeylerinin belirlenmesi kendilerine uygulanan programın öğrencilerin ahlaki gelişimlerindeki etkisini anlamak açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, ÜYÜKEP’e katılan akademik alanda üstün yetenekli öğrencilerin eğitimleri sürecinde karşılaşabilecekleri etik ikilemler karşısındaki durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma türlerinden durum çalışması türündedir. Araştırmanın katılımcıları 12 üstün yetenekli öğrencidir. Öğrenciler üstün yetenekli tanısı almışlardır. 1.5 senedir ÜYÜKEP’e devam etmektedirler. Yaş aralığı 10-11 arasındadır. Veri toplama aracı olarak akademik alanda bir üstün yetenekli öğrenci olarak ÜYÜKEP programında karşılaşabilecekleri 5 etik ikilem senaryosu oluşturulmuştur. Oluşturulan etik ikilem formları öğrencilere dağıtılmış ve yanıtlamaları istenmiştir. Bu etik ikilemlerin konuları; “Başkası adına proje yapma”, “ÜYÜKEP sitesinin Hacklenmesi”,  “Eksik projeyi tam gösterme”, “Proje yarışmasında yardım alma”, “Bursu kesilecek arkadaşına kopya verme” şeklindedir. Öğrencilerin etik ikilemlere verdikleri yanıtlar içerik analizine tabi tutulmuştur.  ÜYÜKEP öğrencilerin etik ikilemlere vermis oldukları yanıtlar incelendiğinde öğrencilerin birçoğunun Kohlberg’in geleneksel dönemi içerisinde oldukları görülmektedir. Yaşıtlarına göre bu durum karşılaştırıldığın ahlaki gelişimlerinin daha iyi düzeyde olduğu söylenebilir. Ancak çok az öğrenci gelenek ötesi dönemdeki ahlaki gelişim düzeylerine erişmiş olduğu görülmektedir. İlerideki çalışmalarda, üstün yetenekli öğrenciler ahlak gelişimine etki eden faktörlerin detaylı incelemesi yapılabilir

Keywords

üstün yetenekli öğrenciler, etik ikilem, ahlaki gelişim, ÜYÜKEP Modeli

Situations of Gifted Students to Ethical Dilemmas: EPGBU Program Case

Abstract

The issue of providing appropriate training
for the moral development of the gifted is neglected. Determining the moral
level of gifted students is very important to understand the impact of the
program applied on students' moral development. In this study, it is aimed to
investigate the status of the gifted students in the academic field who
participated in EPGBU in the face of the ethical dilemmas they may face during
their education. Research is a case study of qualitative research types. The
participants of the study were 12 gifted students. The students were diagnosed
as gifted. They have been continuing to EPGBU for 1.5 years. The age range is
between 10-11. As a data collection tool, 5 ethical dilemma scenarios were
created as a gifted student in the academic field. The ethical dilemma forms
created were distributed to the students and asked to answer them. Topics of
these ethical dilemmas; ”Doing projects on behalf of someone else”, ”Hacking of
EPGBU site m, gösterme Showing the incomplete project eyi, esi Getting help in
project competition inin,” Copying a scholarship to a friend to be dropped
proje. Students' answers to ethical dilemmas were subjected to content
analysis. When the answers of EPGBU students to ethical dilemmas are examined,
it is seen that most of the students are in the traditional period of Kohlberg.
According to their peers, this situation can be said to have a better level of
moral development. However, very few students have reached the level of moral
development in the beyond-tradition period. In future studies, a detailed
examination of the factors affecting the moral development of gifted students
can be done. 

Keywords

gifted students, ethical dilemmas, moral development, EPGBU Program

References

• Bencik-Kangal, S. (2010). Normal ve üstün yetenekli çocukların ahlaki yargılarının karşılaştırılması ve yaratıcı drama programının çocukların ahlaki yargılarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.,K., Akgün, Ö.,E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cesur, S. & Topçu, M. (2010). Değerlerin belirlenmesi testinin güvenirlik ve geçerlik çalışması ve yaş, eğitim, cinsiyet ve ebeveyn eğitiminin ahlaki gelişim ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(3), 1657-1696.
• Çinemre, S. (2012). Ahlak eğitimi bağlamında Kohlberg’in ahlak gelişim teorisi ve sorunları. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Samsun.
• Dabrowski, K. (1964). Positive disintegration. Boston: Little, Brown.
• Duran, K. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik davranışları algılama düzeylerinin ve etik ikilemleri çözümlemelerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Folsom, C. (1998). From a distance: Joining the mind and moral character. Roeper Review, 20, 265–270.
• Gross, M. U. M. (1993). Exceptionally gifted children. London: Routledge.
• Gündüz, T. (2010), Üstün zekâlı çocuklarda ahlâk gelişimi ve eğitimi. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1) 157-177.
• Güredin, E. (1997), “ Denetçinin Meslek Ahlakı, Standartlar ve Uygulamalardan Örnekler”, III. Türkiye Muhasebe Denetim Sempozyumu Bildiri Kitabı, İSMMMO Yayınları, Sayı 20.
• Howard-Hamilton, M. F. (1994). An assessment of moral development in gifted adolescents. Roeper Review, 17, 57–59.
• Kangal, S. & Arı, M. (2013), üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren çocukların ahlaki yargı düzeyine yaratıcı drama programlarının etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (170).
• Kesgin, S. (2010). Cumhuriyet dönemi örgün eğitim kurumlarında ahlak eğitimi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kohlberg, L. (1966). The psychology of science. NY: Harper and Rowe.
• Kohlberg, L. (1973). Collected Papers on moral development and moral education. Cambridge: Harvard University.
• Kohlberg, Lawrence, (1980. Stages of Moral Development as a Basis for Moral Education”, Munse, Brenda (ed), Moral Development, Moral Education, and Kohlberg: Basic Issues in Philosophy, Psychology, Religion, and Education, Alabama: Religious Education Press.
• Mayer, J. D., Perkins, D. M., Caruso, D. R., & Salovey, P. (2001). Emotional intelligence and giftedness. Roeper Review, 23, 131–137.
• Renzulli, J. S., Koehler, J., & Fogarty, E. (2006). Operation Houndstooth intervention theory: Social capital in today’s schools. Gifted Child Today, 29(1), 14-24.
• Seon-Young, L., ve Olszewski-Kubilius, P., (2006). The emotional intelligence, moral judgment, and leadership of academically gifted adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 30(1), 29–67.
• Silverman, L. K. (1994). The moral sensitivity of gifted children and the evolution of society. Roeper Review, 17, 110–116. . TDK, (2018). Türk Dil Kurumu. Web sitesi: www.tdk.org.tr
• Terman, L. M. (1925). Genetic studies of genius: Mental and physical traits of a thousand gifted children. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Tortop, H.S. (2015). Üstün yetenekliler üniversite köprüsü eğitim programı (ÜYÜKEP) modeli. Düzce: Genç bilge
• Tortop, H.S. (2016). Tecrübe etkileşimi vasatında araştırmalarla zenginleştirilmiş uygulamalı (TEVAZU) üstün yetenekliler aile eğitim programının etkililiğinin araştırılması. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(1), 87-98
• Tortop, HS. (2018). Üstün zekâlılar eğitiminde farklılaştırılmış öğretim müfredata farklılaştırma modelleri. İstanbul: Genç Bilge
• Uzun, E. & Elma, C. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 2146-9199.