Magic and Divination in Ancient Greek and Roman Society
Yıl 2020,
Cilt: 6 Sayı: 3, 791 - 817, 28.09.2020
Ozan Sülün
,
Hüseyin Üreten
Öz
The desire to communicate with other beings that men consider as superior and sacred, for various purposes such as assuring and pleasing them before or during the steps they will take, led to the emergence of magic. By approaching the superior and sacred beings, they approached prophetic spells to get opinions that would make them feel safe in their social life or in the steps of their state. In this study, the syncretic structures of Hellenism and local cultures in the said region were examined with the help of papyrological and classical sources together with the explanation of concepts of magic and prophecy in the region mentioned in ancient Hellenic and Roman societies.
Kaynakça
- Akurgal, Ekrem. Anadolu Uygarlıkları. İstanbul: Net Turistik Yayınları, 2003.
- Apuleius. The Apologia and Florida of Apuleius of Madaura, Trans. by H. E. Butler, Oxford: Clarendon Press, 1909.
- Burkert, Walter. Greek Religion, Trans. by John Raffan, Oxford: Blackwell Publishers, 1985.
- Carastro, Marcello. Hareketlerden Sözlere Ritüel Temelli Adetler, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan içinde İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Carastro, Marcello. Tanrıların Dünyadaki Varlığı: Yunanistan’da Kült. Çev. Leyla Tonguç Basmacı. Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Carastro, Marcello. Yunanistan’da Büyünün İcadı, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Catullus. The Carmina of Gaius Valerius Catullus, Trans. by Leonard Charles Smithers, London, 1894.
- Cicero. De Divinatione. Trans. by William Armistead Falconer, Loeb Classical Library, 1923.
- Cicero. Tanrıların Doğası. Çev. Çiğdem Menzilcioğlu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2012.
- Cicero. Yasalar Üzerine. Çev. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
- Clericuzio, Antonio. Yunanistan’da Büyü ve Kehanet. Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Demirci, Kürşat. Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş, Tanrı, Ritüel, Tapınak, İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2013.
- Dickie, Matthew W., Magic and Magicians in the Greco-Roman World. New York: Routledge 2003.
- Durkheim, Emile. Dini Hayatın İlkel Biçimleri. Çev. Fuat Aydın, İstanbul: Ataç Yayınları, 2005.
- Dürüşken, Çiğdem. Roma’nın Gizem Dinleri, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2000.
- Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitapevi, 1996.
- Euripides. Elektra, Trans. by Edward P. Coleridge, New York: Random House, 1938.
- Euripides. Medea, Çev. Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018.
- Eusebios. Praeparatio Evangelica, Trans. by Ruth Pearse, UK: Ipswich, 1903.
- Evans, J. A. S. Herodotos ve Ionia İsyanı. Çev. Ömer Çapar, Tarih Araştırmaları Dergisi, c. XIII, 1980.
- Faraone, Christopher A. and Obbink, Dirk. Magika Hiera Ancient Greek Magic and Religion, New York: Oxford University Press, 1991.
- Frazer, James George. Altındal II., Çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Payel Yayınevi, 2012.
- Freeman, Charles. Mısır, Yunan ve Roma, Çev. Suat Kemal Angı, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2003.
- Furtwängler, Andreas. Didyma Brankhid Kahinleri. Aktüel Arkeoloji Dergisi, c. 22, 2011.
- Görkay, Kutalmış ve Kadıoğlu, Musa. Antik Yunan ve Roma Dönemlerinde Büyü ve Büyücülük. İstanbul: Elemterefiş, YKY, 2003.
- Graf, Fritz. Magic in the Ancient World. Trans. by Franklin Philip, London: Harvard University Press, 1997.
- Grimal, Pierre. Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma, Çev. Sevgi Tamgüç, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2012.
- Halliday, William Reginald. Greek Divination: a Study of its Methods and Principles. London: Macmillan, 1913.
- Herodotos. Tarih. Çev. Müntekim Ökmen, İstanbul: Remzi Kitapevi, 1973.
- Hesiodos. Theogonia, Çev. Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
- Homeros İlahileri. Çev. Ayşen Sina. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2008.
- Homeros. Ilyada. Çev. Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
- Homeros. Odysseia, Çev. Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
- İznik, Erkan. “Magi, Magus ya da Magician: Rahipten Büyücüye”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, c.1, s.3, 2005.
- Kaddar, Selin. Tanrıların En Yunanı Apollon: Kehanet ve Şifa. Toplumsal Tarih Dergisi, c. 266, 2016.
- Ksenophon. Anabasis, Çev. Oğuz Yarlıgaş, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2011.
- Ksenophon, Cyropedia, Trans. Walter Miller, Cambridge: Harvard University Press.
- Ksenophon, Yunan Tarihi (Hellenika), Çev. Suat Sinanoğlu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1999.
- Liddel and Scott, An Intermediate Greek-English Lexicon. New York: American Book Company, 1882.
- Maaß, Michael. Delphi: Kehanet Merkezi. Aktüel Arkeoloji Dergisi, c. 22, 2011.
- Malinowski, Bronislaw. Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2000.
- Marchant and Charles, F. Joseph. Cassell’s Latin Dictionary: Latin-English and English-Latin, London: Cassell Company, 1952.
- Pausanias. Description of Greece. Trans. by W. H. S. Jones, Cambridge: Harvard University Press, 1918.
- Pinch, Geraldine. Handbook of Egyptian Mythology. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2002.
- Pinch, Geraldine. Magic in Ancient Egypt. London: British Museum Press, 1994.
- Pironti, Gabriella. Yunanların Tanrıları ve Tanrıçaları, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Platon. Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
- Platon, Laches, Protagoras, Meno, Euthydemus, Trans. by Walter Rangeley Maitland Lamb, London: Harvard University Press, 1962.
- Platon. Yasalar, Çev. Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1998.
- Preisendanz, Karl. Papyri Graecae Magicae (PGM). c. (I-II), 1928.
- Sena, Cemil. Filozoflar Ansiklopedisi II, E-H. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1975.
- Sina, Ayşen. Antik Yunan’da Ordu Kâhinleri. Cedrus, c. VII, 2019.
- Sophokles. Antigone, Çev. Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
- Sophokles. Kral Oidipus, Çev. Bedrettin Tuncel, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1992.
- Suetonius. On İki Caesar’ın Yaşamı, Çev. Fafo Telatar ve Gül Özaktürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2008.
- Şahin, Nuran. Apollon Klarios Bilicilik Merkezi. Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları, İzmir: Ege Üniversitesi, 2012.
- Tahberer, Bekircan. Antik Tarsos Numismatiğinde Apollo, Lykeios mu, Yoksa Patroos mu?. Yazılı bildiri, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi Bildirileri, Mersin. Eylül, 2002.
- Tanrıver, Duygu. Apollon Klaros Kültü, Kehanet Pratikleri ve Adaklar¸ Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, 2009.
- The Homeric Hymns and Homerica. Trans. by H. G. Evelyn and M. A. White, London: William Heinemann, 1920.
- Thukydides. Peloponnesian War, Trans. Thomas Hobbes, London: Bohn, 1843.
- Türkan, Ahmet. Grek Büyü Papirüslerine Göre Roma İmparatorluğu Ortadoğusu’ndaki Yeni Din Anlayışı ve Kozmik Sistem Üzerine Bazı Gözlemler, Ed. Serra Durugönül, Murat Durukan, Gunnar Brands ve Deniz Kaplan, Olba, Mersin: Kaam Yayınları, 2014.
- Vergilius. Aeneis. Çev. Türkan Uzel, Ankara: Öteki Yayınevi, 1998.
Antik Hellen ve Roma Toplumlarında Büyü ve Kehanet
Yıl 2020,
Cilt: 6 Sayı: 3, 791 - 817, 28.09.2020
Ozan Sülün
,
Hüseyin Üreten
Öz
İnsanın kendisinden üstün ve kutsal kabul ettiği varlıklarla, atacakları adımlardan önce ya da aşamalarında güvence almak, onları memnun etmek gibi çeşitli amaçlarla iletişime geçme istekleri büyülerin ortaya çıkışını sağlamıştır. Kutsal ve kendisinden üstün olan varlığa yaklaşarak sosyal yaşamı ya da devletine dair adımlarda kendisini güvende hissettirecek yorumlar almak üzere kehanet büyülerine başvurmuşlardır. Çalışmada Antik Hellen ve Roma toplumlarında sözü geçen bölgede büyü ve kehanet kavramlarının açıklanmasıyla birlikte papirolojik ve klasik kaynaklar aracılığıyla Hellenizm ile bölgedeki yerel kültürlerin senkretik yapıları incelenmiştir.
Kaynakça
- Akurgal, Ekrem. Anadolu Uygarlıkları. İstanbul: Net Turistik Yayınları, 2003.
- Apuleius. The Apologia and Florida of Apuleius of Madaura, Trans. by H. E. Butler, Oxford: Clarendon Press, 1909.
- Burkert, Walter. Greek Religion, Trans. by John Raffan, Oxford: Blackwell Publishers, 1985.
- Carastro, Marcello. Hareketlerden Sözlere Ritüel Temelli Adetler, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan içinde İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Carastro, Marcello. Tanrıların Dünyadaki Varlığı: Yunanistan’da Kült. Çev. Leyla Tonguç Basmacı. Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Carastro, Marcello. Yunanistan’da Büyünün İcadı, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Catullus. The Carmina of Gaius Valerius Catullus, Trans. by Leonard Charles Smithers, London, 1894.
- Cicero. De Divinatione. Trans. by William Armistead Falconer, Loeb Classical Library, 1923.
- Cicero. Tanrıların Doğası. Çev. Çiğdem Menzilcioğlu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2012.
- Cicero. Yasalar Üzerine. Çev. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
- Clericuzio, Antonio. Yunanistan’da Büyü ve Kehanet. Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Demirci, Kürşat. Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş, Tanrı, Ritüel, Tapınak, İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2013.
- Dickie, Matthew W., Magic and Magicians in the Greco-Roman World. New York: Routledge 2003.
- Durkheim, Emile. Dini Hayatın İlkel Biçimleri. Çev. Fuat Aydın, İstanbul: Ataç Yayınları, 2005.
- Dürüşken, Çiğdem. Roma’nın Gizem Dinleri, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2000.
- Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitapevi, 1996.
- Euripides. Elektra, Trans. by Edward P. Coleridge, New York: Random House, 1938.
- Euripides. Medea, Çev. Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018.
- Eusebios. Praeparatio Evangelica, Trans. by Ruth Pearse, UK: Ipswich, 1903.
- Evans, J. A. S. Herodotos ve Ionia İsyanı. Çev. Ömer Çapar, Tarih Araştırmaları Dergisi, c. XIII, 1980.
- Faraone, Christopher A. and Obbink, Dirk. Magika Hiera Ancient Greek Magic and Religion, New York: Oxford University Press, 1991.
- Frazer, James George. Altındal II., Çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Payel Yayınevi, 2012.
- Freeman, Charles. Mısır, Yunan ve Roma, Çev. Suat Kemal Angı, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2003.
- Furtwängler, Andreas. Didyma Brankhid Kahinleri. Aktüel Arkeoloji Dergisi, c. 22, 2011.
- Görkay, Kutalmış ve Kadıoğlu, Musa. Antik Yunan ve Roma Dönemlerinde Büyü ve Büyücülük. İstanbul: Elemterefiş, YKY, 2003.
- Graf, Fritz. Magic in the Ancient World. Trans. by Franklin Philip, London: Harvard University Press, 1997.
- Grimal, Pierre. Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma, Çev. Sevgi Tamgüç, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2012.
- Halliday, William Reginald. Greek Divination: a Study of its Methods and Principles. London: Macmillan, 1913.
- Herodotos. Tarih. Çev. Müntekim Ökmen, İstanbul: Remzi Kitapevi, 1973.
- Hesiodos. Theogonia, Çev. Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
- Homeros İlahileri. Çev. Ayşen Sina. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2008.
- Homeros. Ilyada. Çev. Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
- Homeros. Odysseia, Çev. Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
- İznik, Erkan. “Magi, Magus ya da Magician: Rahipten Büyücüye”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, c.1, s.3, 2005.
- Kaddar, Selin. Tanrıların En Yunanı Apollon: Kehanet ve Şifa. Toplumsal Tarih Dergisi, c. 266, 2016.
- Ksenophon. Anabasis, Çev. Oğuz Yarlıgaş, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2011.
- Ksenophon, Cyropedia, Trans. Walter Miller, Cambridge: Harvard University Press.
- Ksenophon, Yunan Tarihi (Hellenika), Çev. Suat Sinanoğlu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1999.
- Liddel and Scott, An Intermediate Greek-English Lexicon. New York: American Book Company, 1882.
- Maaß, Michael. Delphi: Kehanet Merkezi. Aktüel Arkeoloji Dergisi, c. 22, 2011.
- Malinowski, Bronislaw. Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2000.
- Marchant and Charles, F. Joseph. Cassell’s Latin Dictionary: Latin-English and English-Latin, London: Cassell Company, 1952.
- Pausanias. Description of Greece. Trans. by W. H. S. Jones, Cambridge: Harvard University Press, 1918.
- Pinch, Geraldine. Handbook of Egyptian Mythology. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2002.
- Pinch, Geraldine. Magic in Ancient Egypt. London: British Museum Press, 1994.
- Pironti, Gabriella. Yunanların Tanrıları ve Tanrıçaları, Çev. Leyla Tonguç Basmacı, Ed. Umberto Eco, Antik Yunan, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2018.
- Platon. Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
- Platon, Laches, Protagoras, Meno, Euthydemus, Trans. by Walter Rangeley Maitland Lamb, London: Harvard University Press, 1962.
- Platon. Yasalar, Çev. Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1998.
- Preisendanz, Karl. Papyri Graecae Magicae (PGM). c. (I-II), 1928.
- Sena, Cemil. Filozoflar Ansiklopedisi II, E-H. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1975.
- Sina, Ayşen. Antik Yunan’da Ordu Kâhinleri. Cedrus, c. VII, 2019.
- Sophokles. Antigone, Çev. Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
- Sophokles. Kral Oidipus, Çev. Bedrettin Tuncel, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1992.
- Suetonius. On İki Caesar’ın Yaşamı, Çev. Fafo Telatar ve Gül Özaktürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2008.
- Şahin, Nuran. Apollon Klarios Bilicilik Merkezi. Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları, İzmir: Ege Üniversitesi, 2012.
- Tahberer, Bekircan. Antik Tarsos Numismatiğinde Apollo, Lykeios mu, Yoksa Patroos mu?. Yazılı bildiri, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi Bildirileri, Mersin. Eylül, 2002.
- Tanrıver, Duygu. Apollon Klaros Kültü, Kehanet Pratikleri ve Adaklar¸ Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, 2009.
- The Homeric Hymns and Homerica. Trans. by H. G. Evelyn and M. A. White, London: William Heinemann, 1920.
- Thukydides. Peloponnesian War, Trans. Thomas Hobbes, London: Bohn, 1843.
- Türkan, Ahmet. Grek Büyü Papirüslerine Göre Roma İmparatorluğu Ortadoğusu’ndaki Yeni Din Anlayışı ve Kozmik Sistem Üzerine Bazı Gözlemler, Ed. Serra Durugönül, Murat Durukan, Gunnar Brands ve Deniz Kaplan, Olba, Mersin: Kaam Yayınları, 2014.
- Vergilius. Aeneis. Çev. Türkan Uzel, Ankara: Öteki Yayınevi, 1998.