Bir Devlet Adamı Olarak Hasan Tahsin Banguoğlu Hayatı Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 108 - 117, 30.03.2023

Levent Çörekli

https://doi.org/10.21551/jhf.1266720

Öz

Osmanlı devleti yıkıldıktan sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti kendinden önce Osmanlı devletinin yaşamış olduğu problemleri yaşamamak adına eğitimde modern, çağın gereklerine cevap verebilen, bilimsel bir yapı oluşturmuştur. Bu sayede çağdaş ve medeni olarak adlandırılan Batılı devletleri eğitim ve bilim anlamında yakalamaya çalışmıştır. Bu doğrultuda birçok yenilik ve inkılaplara imza atılmıştır. Bu yeniliklerin hayata geçirilmesi ve uygulanması hususunda hiç şüphesiz liyakatli devlet adamlarının payı çok büyüktür. Cumhuriyet ilan edildikten sonra eğitimde modernleşme faaliyetleri hızlı bir şekilde sürdürülmüştür. Tahsin Banguoğlu’nun Milli Eğitim bakanlığına kadar devam eden yenilik hareketleri bu dönemde kendisinin katkılarıyla ciddi bir dönüşüm yaşamıştır. Tarihte yer etmiş önemli kişilerin hayatları o dönemi aydınlatması açısından önemlidir. Cumhuriyet dönemi eğitimcilerinden ve Milli Eğitim bakanlığı yapan Tahsin Banguoğlu da bu önemli şahsiyetlerden biridir. Bu çalışma ile Cumhuriyet döneminde yaşayan ve önemli hizmetlerde bulunan bir devlet adamı olan Hasan Tahsin Banguoğlu’nun kişiliği ve hayatı ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasan Tahsin Banguoğlu, Biyografi, Eğitim Tarihi.

A Study on the Life of Hasan Tahsin Banguoğlu as a Statesman

Öz

The Republic of Turkey, which was established after the collapse of the Ottoman state, has created a modern, scientific structure in education that can meet the requirements of the age in order not to experience the problems experienced by the Ottoman state before it. In this way, he tried to catch up with the modern and civilized Western states in terms of education and science. In this direction, many innovations and reforms have been signed. There is no doubt that the share of qualified statesmen in the implementation and implementation of these innovations is enormous. After the Republic was declared, modernization activities in education continued rapidly. The innovation movements that continued until Hasan Tahsin Banguoğlu's ministry of National Education experienced a serious transformation with his contributions in this period. The lives of important people in history are important in terms of illuminating that period. Tahsin Banguoğlu, who was a republican educator and minister of National Education, is one of these important figures. In this study, information about the personality and life of Tahsin Banguoğlu, a statesman who lived in the Republican period and served important services, was given.

Anahtar Kelimeler

Hasan Tahsin Banguoğlu, Biyography, History of Education.

Kaynakça

• ALTUĞ Kurtul, Umudun Tükenişi, Kervan Yayınları, Ankara, 1971.
• ATALAY Besim, Bir Doçentin Türkçe Okutuşu ve Münakaşalarımız, İstanbul, Alaeddin Kıral Basımevi, 1940.
• BANGUOĞLU Hasan Tahsin, “Rumeli’den Hatıralar-Düşünceler”, İstanbul, Boğaziçi, S. 35, s. 4–5. 1985.
• BANGUOĞLU Tahsin ,”Uygurlar ve Uygurca Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, TTK Basımevi, 1958.
• BANGUOĞLU Tahsin, “Ankara’dan Hatıralar-Düşünceler”, İstanbul, Boğaziçi, S. 37, Temmuz 1985.
• BANGUOĞLU Tahsin, “Memduh Şevket’ten Hatıralar-Düşünceler”, İstanbul, Boğaziçi, S. 32, Şubat 1985.
• BANGUOĞLU Tahsin, “Oğuz Lehçesi Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, TTK Basımevi, 1960.
• BANGUOĞLU Tahsin, “Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, TTK Basımevi, 1959.
• BANGUOĞLU Tahsin,“Türkçede Benzerlik Sıfatları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, TTK Basımevi,1988.
• BAŞAR Erdoğan, Milli Eğitim Bakanlarının Eğitim Faaliyetleri (1920 – 1960), MEB Yayınları, İstanbul 2004.
• DERE İlker, Hasan Tahsin Banguoğlu’nun Milli Eğitim Bakanlığı Dönemi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2012.
• HACIEMİNOĞLU Necmettin,“Tahsin Banguoğlu’nun Ardından”, İstanbul, Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı.187, Mayıs 1989.
• IŞIK İhsan, Türk Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, Ankara, Elvan Yayınları, C.2, 2006, s. 567. MİLLİ EĞİTİM DERGİSİ, “Tahsin Banguoğlu Kimdir?”, Ankara, S. 85, Mayıs 1989.
• SERTKAYA Osman Fikri, “ BANGUOĞLU, Hasan Tahsin”, İstanbul, TDV Yayınları, TDV İA, C. V, 1992.
• SERTKAYA Osman Fikri, “Kendi Kaleminden Tahsin Banguoğlu”, Ankara, Türk Dil Kurumu, Türk Dili, S. 465 Eylül–/II, 1990.
• SERTKAYA Osman Fikri., “Bang Kaup, Willy”, İstanbul, TDV Yayınları, TDV İA, C. V, 1992.
• TEVETOĞLU Fethi,”Prof. Dr. Hasan Tahsin Banguoğlu”, Ankara, Türk Dil Kurumu, Türk Dili, C. 58 S. 451, 1989.
• TURGAN Ali, “ CHP tarihine bir bakış: 1961 Anayasası döneminde CHP (1960–1980)”, Sosyal Demokrat Değişim Dergisi, Sayı 15, 2000.
• ZÜLFİKAR Hamza, “Prof. Dr. Hasan Tahsin Banguoğlu ve Türkçecilik Akımı İçindeki Yeri”, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, Türkoloji Dergisi, C. 11, S. 1, 1993.