Öğretmen Adaylarına Göre Tarih Konularının Öğretiminde Karikatürler

Year 2024, Volume: 8 Issue: 18, 206 - 216, 31.08.2024

Tuğçe Gamze İşçi , Ayşegül Dönmez , Kubilay Yazıcı

https://doi.org/10.57135/jier.1487311

Abstract

Araştırmanın amacı tarih konularının öğretiminde karikatürlerin kullanımına yönelik tarih öğretmen adaylarının görüşlerinin belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Tarih Öğretmenliği programında öğrenim gören 25 öğretmen adayı oluşturmuştur. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi neticesinde, özetle tarih öğretmen adaylarının karikatürlerin tarih konularının öğretiminde öğretici, eğlenceli, düşünme becerilerini geliştirebilen bir araç olduğunu ifade ettikleri belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrenci seviyesine, konuya göre seçilmeyen ve öğrenciye uygun olmayan görsel figürler ile ifadeler bulunan karikatürlerin bir sınırlılık olabileceğini belirtmişlerdir. Karikatür seçiminde ise bu noktalara dikkat edilmesi gerektiğini dile getirdikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Tarih öğretimi, karikatür, tarih öğretmen adayı.

Ethical Statement

Bu makalede etik ilkelere uyulmuştur.

Supporting Institution

Gazi Üniversitesi

Cartoons in Teaching History Topics, According to Teacher Candidates

Abstract

The aim of the research is to determine the opinions of history teacher candidates regarding the use of cartoons in teaching history subjects. The study group of the research, which was conducted with the qualitative research method, consisted of 25 teacher candidates studying at Gazi University, Gazi Faculty of Education, History Teaching program. Data was collected with a semi-structured interview form and analyzed using the content analysis method. As a result of the analysis of the data, it was determined that prospective history teachers stated that cartoons were an instructive, entertaining tool that could improve thinking skills in teaching history subjects. In addition, they stated that cartoons that are not selected according to the student level or subject and contain visual figures and expressions that are not suitable for the student may be a limitation. It was concluded that they stated that these points should be taken into consideration when choosing cartoons.

Keywords

History teaching, cartoon, history teacher candidate.

References

• Akengin, H., ve Ibrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi. Ondokuz Mayis University Journal of Education, 29(2), 1-19.
• Aktaş, Y. Z. (2022). Tarihin ruhu belgeselinin tarih öğretimi açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(1), 957-995. https://doi.org/10.17152/gefad.862357
• Aladağ, E., ve Karaman, B. (2018). Değer eğitiminde kısa filmlerden yararlanma: örnek bir uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 360-377. https://doi.org/10.30803/adusobed.404748.
• Altun, A. (2010). Tarih öğretiminde mizah ve karikatür. M. Safran (Ed.). Tarih Nasıl Öğretilir içinde (ss. 272-284), İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Aslan, H., ve Turan, İ. (2016). Tarih öğretmenlerinin görsel materyal kullanım düzeyleri. Kafkas Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, (18), 347-361. https://doi.org/10.9775/kausbed.018.
• Boyraz, S., ve Tepe, M. E. (2019). Verilerin analizi. Gürbüz Ocak (Ed.) Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde, 274-321. Ankara: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052419649.07.
• Bryman, A. (2008) ‘Th e end of the paradigm wars?’, in Alasuutari, P., Bickman, L., and Brannen, J. (eds.) Th e Sage Handbook of Social Research Methods, London, Sage.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Bilig, 42, 77-93.
• Demircioğlu, İ. H. (2010). Tarih neden öğretiliyor? Tarih öğretiminin amaçları. Mustafa Safran (Ed.). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri içinde. (ss. 65-70). İstanbul:Yeni İnsan Yayınevi.
• Erdem, M. (2005). Tarih öğretiminde yardımcı metinler: sınıftaki karikatürler. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 131-140.
• Erol, İ. (2019). Resmi ve özel okullarda görev yapan öğretmenlerin sınıf içi öğretim uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 9-18.
• Heitzmann, W. R. (1988). Political cartoon interpretation. The Social Studies, 79(5), 212-213.
• Jackson, R. L., Drummond, D. K., & Camara, S. (2007). What is qualitative research?. Qualitative research reports in communication, 8(1), 21-28.
• Kartal, A., Şanlı, H., Özer, O., ve Özgün, E. (2023). Karikatür aracılığıyla tarihi eserlerin ilgi çekici hale getirilmesine yönelik bir araştırma. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal (Smart Journal), 9(71), 3570-3578. http://dx.doi.org/10.29228/smryj.70015,
• Keleşoğlu, S. ve Yiğit, E.Ö. (2017). Yenilikçi tarih öğretimi hizmet içi eğitim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(1), 161-187.
• Kleeman, G. (2006). Using cartoons to ınvestigate social and environmental ıssues. Ethos, 14(3), 9–19.
• Koçoğlu, E. (2017). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımına ilişkin öğrenci algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 199-214. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.281471
• Memioğlu, A. Z. (2004). Tarih öğretimi üzerine bazı düşünceler. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 303-209.
• Okumuş, O. (2019). Tarih öğretiminde sosyal medya ortamlarının kullanımına ilişkin tarih öğretmenlerinin görüşleri. Turkish History Education Journal, 8(2), 499-535
• Okumuş, O. (2020). Tarih derslerinde tarihsel film uygulaması hakkında öğrenci düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 202-224. https://doi.org/10.7822/omuefd.685608
• Özdemir, K. (2018). Ortaöğretim tarih derslerinde kullanılan görsel materyallerin öğrenci akademik başarısına etkisi “Ankara ve Yozgat Örneği”. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 19-45. https://doi.org/10.19160/ijer.369256
• Öztaş, S. (2008). Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 543-556.
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Editörler), Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. (ss. 119-134). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Paykoç, F., ve Özer, B. (1991). Tarih öğretimi. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Safran, M. (2015). Türkiye’de tarih öğretiminin gelişimi. M. Demirel (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri içinde (9-24 ss.). Ankara: Pegem Akademi.
• Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R., ve Aydın, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: Karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2), 151-163.
• Şimşek, A. (2008). Tarih öğretiminde sorgulamacı yaklaşım çerçevesinde soru sorma becerisi ve lise tarih ders kitaplarının durumu. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-15.
• Ulusoy, K. ve Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin tarih ve coğrafya derslerine yönelik tutumları (Adıyaman Örneği). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 149-160.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 181-190.