Ortaokul Branş Öğretmenlerinin Derslerinde Müzelerden Yararlanma Durumları ile Müze ve Tarihi Mekâna İlişkin Görüşleri

Year 2019, Volume: 1, 32 - 49, 30.11.2019

Ömer Binekci Galip Öner

Abstract

Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de müze eğitimi konusunda
birtakım gelişmeler yaşanmaktadır. Bu gelişmelerden birisi de Milli Eğitim
Bakanlığı’nın 2019 yılı itibariyle öğretmenlere yönelik uygulamaya koyduğu
“Müze Eğitimi Sertifika Programı” adlı hizmet içi eğitim programıdır.  Bu programla birlikte öğretmenlerin görev
yaptıkları illerdeki tarihi, kültürel mekânları ve müzeleri etkin şekilde
kullanarak öğretime dâhil etmeleri hedeflenmiştir. Bu eğitimler şuan itibariyle
yalnızca sınırlı branş öğretmenlerine yönelik verilmektedir. Müzelerden birçok
ders kapsamında yararlanılabileceği düşünüldüğünde yararlanılabilecek derslerin
ortaya çıkarılması önem taşımaktadır. Bu kapsamda araştırmanın amacı ortaokul
branş öğretmenlerinin müze, tarihi mekan ve müze eğitimine ilişkin
düşüncelerini tespit etmektir. Bu kapsamda araştırmanın çalışma grubunu
ortaokul düzeyindeki tüm branşlardan (beden eğitimi ve spor, teknoloji ve
tasarım, bilişim teknolojileri ve yazılım, din kültürü ve ahlak bilgisi, fen
bilimleri, görsel sanatlar, matematik, müzik, sosyal bilgiler, Türkçe, yabancı
dil,) 2’şer olmak üzere toplamda 22 öğretmen oluşturmaktadır. Nitel araştırma
yaklaşımlarından temel nitel araştırma kullanıldığı bu araştırmanın verileri
yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Veriler nitel veri analiz
tekniklerinden biri olan betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma
sonucunda katılımcıların müzeleri tarihi eserlerin sergilendiği yer olarak,
tarihi mekânı ise geçmişe ait yapı ve eserler olarak gördükleri;
katılımcılardan yalnızca 6’sının ders kapsamında müzelerden yararlandığını
ifade ederken öte yandan 17’sinin dersleri kapsamında müzelerden
yararlanılabileceğini düşündükleri tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların
Kayseri’nin tarihi mekânlarına yönelik farkındalıklarının sınırlı, müzelerden
yararlanılabilecek başlıca derslerin Sosyal
Bilgiler, Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi ile T.C. İnkılap Tarihi ve
Atatürkçülük olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Müze eğitimi, müze, tarihi mekan

Benefitting Situation of Secondary School Branch Teachers from Museums in Their Courses and Their Views on the Museum and Historical Place

Abstract

Parallel to the developments in the world, a number of developments are taking place in
museum education in Turkey, as well. One of these developments is the in-service training
program called “Museum Education Certificate Program” which has been implemented by
the Ministry of National Education for teachers as of 2019. With this program, it is aimed for
the teachers to use the historical, cultural places and museums in the provinces where they
work effectively and to include them in the education. These trainings are currently available
only to limited branch teachers. Considering that museums can be used within the scope of
many courses, it is important to reveal the courses that can be used. In this context, the aim
of the study is to determine the opinions of secondary school branch teachers about museum,
historical place and museum education. In this context, the working group of the study
consists of a total of 22 teachers, two each of whom are from all branches (physical education
and sports, technology and design, information technologies and software, religious culture
and moral knowledge, science, visual arts, mathematics, music, social studies, Turkish,
foreign language,) at secondary school level. The date of basic qualitative research from
qualitative research approaches were obtained from semi-structured interviews. The data
were analyzed with descriptive analysis which is one of the qualitative data analysis
techniques. As a result of the research, the participants considered the museums as the place
where the historical artifacts were exhibited and the historical place as the structures and
artifacts of the past. While only 6 of the participants stated that they benefited from museums
within the scope of the course, 17 of them thought that they could benefit from the museums
within the scope of the courses. In addition, the participants' awareness of Kayseri's historical
sites is limited and it is concluded that the main courses that can be used in museums are
Social Studies, Religious Culture and Moral Knowledge and T.R. History of Turkish
Revolution and Atatürkism.

Keywords

Museum education, museum, historical place

References

• Aktın, K., Karakuş, H. & Sağlam, H. (2013). Sinop üniversitesi öğretmen adaylarının Sinop iline ait tarihi ve kültürel eserler hakkındaki ilgi ve farkındalık düzeyleri. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS). 6(7), 37-59.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin “müze eğitimine” ilişkin görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Avcı, C. ve Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi: sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(USBES Özel Sayısı I), 108-133.
• CRHP (Canadian Register of Historic Places). (2006). Canadian register of historic places writing statements of significance. http://www.historicplaces.ca/media/5422/sosguideen.pdf adresinden 20.10.2019 tarihinde alınmıştır.
• Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1823-1841.
• Çulha Özbaş, B. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel alanlar, Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ahmet Şimşek ve Selahattin Kaymakcı (Ed.), Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programında müze eğitimiyle ilişkilendirilen kazanımların gerçekleştirilmesine yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaklaşımları (Tokat ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Dinç, E., Erdil, M. & Keçe, M. (2011). Uşak Üniversitesi öğrencilerinin tarihi ve kültürel eserler hakkındaki ilgi ve farkındalıklarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 267-285.
• Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 63-78.ICOM. (2007). Museum definition. http://icom.museum/the-vision/museum-definition/ adresinden 19.10.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Çulha Özbaş, B. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel alanlar, Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ed. Ahmet Şimşek, Selahattin Kaymakcı, Ankara: Pegem Akademi.
• Karadeniz, C. ve Okvuran, A. (2014). Müzede bir gece: Ankara Üniversitesi öğrencileri ile Çorum Arkeoloji Müzesi’nde müze eğitimi, İlköğretim Online, 13(3), 865‐879.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, (S. Turan, Çev. Ed.), (F. Koçak-Canbaz ve M. Öz, Bölüm Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı tarih öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 89-121.
• Öztürk, M. (2014). Mekanı algılama becerisi, Tarih Nasıl Öğretilir?, Mustafa Safran (Ed.), İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Taşcan, O. (2011). Tarih öğretiminde mekân kullanımı ve öğretmen görüşleri (Bitlis ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Tosun, B. H. (2015). Hayat bilgisi dersinde gerçekleştirilen müze uygulamaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık