Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Bulunan Sözcük Öğretimi Etkinliklerinin İncelenmesi

Year 2018, Volume: 2 Issue: 1, 1 - 7, 30.12.2018

İrem Bayraktar

Abstract

Dilin en önemli unsurlarından olan sözcükler insanlar arasındaki iletişimi sağlaması açısından önem arz etmektedir. Sözcük dünyasının zenginliği, dilin daha iyi kullanılmasına ve iletişimin daha etkili olmasına imkân sağlar. Sözcüklerin bir diğer önemi de zihinsel becerileri geliştirmesinden ileri gelmektedir. Dil ve zihin sürekli olarak karşılıklı etkileşim hâlindedir. Dolayısıyla bir bireyin dili kullanma olanakları ne kadar artarsa zihinsel becerilerinin de artacağı söylenebilir. Sözcük öğretiminin, okul öncesi dönemden itibaren başladığı bilinmektedir; ancak okul hayatıyla birlikte bilinçli ve etkin bir öğretim süreci başlar. Türkçe derslerinden beklenen öğrencinin anlama ve anlatma becerilerini geliştirmesidir. Bu becerilerin geliştirilmesi için yapılacak etkinliklerde sözcük öğretimi çalışmalarının önemi büyüktür. Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) incelendiğinde sözcük öğretimi çalışmalarına 1. sınıftan başlamak üzere 8. sınıfa kadar yer verildiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan sözcük öğretimi etkinliklerinin incelenmesidir. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma doğrultusunda incelenen veri kaynakları; Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabı (2017) ve Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (2018)’dır.  Türkçe ders kitaplarında bulunan sözcük öğretimi etkinlikleri tespit edilerek etkinlik türlerine göre sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma işlemi sonrasında elde edilen veriler üzerinden yüzde ve frekans analizi yapılarak iki kitap arasındaki etkinlik türleri değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda incelenen iki kitap arasında sözcük öğretimi etkinlik türleri arasında farklılıkların olduğu görülmüştür. Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda (2018) sözcük öğretimi etkinlik türlerine daha çok yer verilmiştir. Kitaplarda bulunan etkinlikler, etkinliklerin türü bakımından çeşitlilik gösterse de söz varlığı unsurlarını barındırma açısından yetersiz bulunmuştur. 

Analysis of Vocabulary Teaching Activities in 5th Grade Turkish Textbooks of the Middle School

Abstract

Words
which are the most important elements of language are important in terms of
providing communication among people. The richness of words allows for better
use of language and more effective communication. Another importance of words
is related to the development of mental skills. Language and mind are
constantly in interaction. Therefore, it can be argued that the more an
individual has the opportunity to use the language, the more his/her mental
skills will increase. It is known that the teaching of vocabulary starts from
pre-school period; however, a conscious and effective teaching process starts
with school life. What is expected from Turkish courses is to develop the
students' comprehension and production skills. Vocabulary teaching activities
are very important for the development of these skills. When the Curriculum of
the Turkish Course (2018) is examined, it can be seen that the vocabulary
teaching starts from the first grade and continues to the eighth grade. The aim
of this study is to examine the vocabulary teaching activities in the 5^th grade
Turkish textbooks. Document analysis method was used in the study. Secondary
School Turkish Course Student Workbook (2017) and Secondary School 5^th
Grade Turkish Textbook (2018) were determined as the main sources of data in
the research. Word teaching activities in Turkish textbooks were determined and
classified according to their activity types. After the classification process,
percentage and frequency analysis were performed and types of data between two
books were evaluated. At the end of the study, it was found that there were
differences between the two types of books and activities. In the 5^th
Grade Turkish Course Book (2018), the types of activities of teaching words
were attached more importance. Although the activities in the books vary in
terms of the type of activities, they were found to be insufficient to include
the elements of vocabulary.

Keywords

Türkçe ders kitabı, kavram öğretimi

References

• Başkan, Ö. (1988). Bildirişim. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Göğüş, B. (1988). Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim sözlüğü. İstanbul: ABC Kitabevi.