Examining the Cognitive Structures of Teacher Candidates Regarding the Concept of Environment with the Word Association Test

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 34 - 50, 30.09.2024

Zübeyde Tecimer Altınel , Mustafa Hamalosmanoğlu

https://doi.org/10.55661/jnate.1461871

Öz

In this research, it was aimed to determine the cognitive structures of social studies and classroom teacher candidates regarding the concepts of environment, natural environment, and artificial environment through the word association test. The research was conducted with a total of 93 teacher candidates studying at a university’s classroom teaching and social studies teaching departments. Research data were collected with the word association test (WAT). The answers written by the teacher canditates were turned into a concept network. Social studies teacher candidates used the concept of "environment" in 58 different words and "natural environment" in 103 different words. It was determined that they associated the concept of “artificial environment” with 101 different words. It was determined that social studies and classroom teacher candidates most associated the concept of “environment” with the word “human”. It was determined that social studies and classroom teacher candidates most associated the concept of "environment" with the word human. It was determined that social studies teacher candidates associated the concept of "natural environment" with the word “animal” and classroom teacher candidates associated it with the word “forest”. It was determined that social studies and classroom teacher candidates associated the concept of "artificial environment" with the word “building”. It was determined that the cognitive structures of prospective teachers regarding the concepts of "environment", "natural environment" and "artificial environment" were similar. These results show that teacher candidates mostly state the concepts they relate to their environment.

Anahtar Kelimeler

Environmental, natural environment, word association

Öğretmen Adaylarının Çevre Kavramına Yönelik Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi ile İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla çevre, doğal çevre ve yapay çevre kavramına yönelik bilişsel yapılarını belirlemektir. Araştırma verileri 2022-2023 eğitim-öğretim yılında bir üniversitenin sınıf öğretmenliği ve sosyal bilgiler öğretmenliği bölümünde okuyan toplam 93 öğretmen adayından toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılmıştır. KİT için “çevre”, “doğal çevre” ve “yapay çevre” kavramları anahtar kelime olarak belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının yazdıkları cevaplar kavram ağı haline getirilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının “çevre” kavramını 58 farklı kelime, “doğal çevre” kavramını 103 farklı kelime, “yapay çevre” kavramını 53 farklı kelime ile sınıf öğretmeni adaylarının ise “çevre” kavramını 47 farklı kelime, “doğal çevre” kavramını 52 farklı kelime, “yapay çevre” kavramını 101 farklı kelime ile ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının “çevre” kavramını en fazla “insan” kelimesi ile ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının “doğal çevre” kavramını en fazla “hayvan”, sınıf öğretmeni adaylarının ise en fazla “orman” kelimesi ile ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının “yapay çevre” kavramını en fazla “bina” kelimesi ile ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının “çevre”, “doğal çevre” ve “yapay çevre” kavramına yönelik bilişsel yapılarının benzer olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar, öğretmen adaylarının daha çok çevreleriyle ilişkide bulundukları kavramları belirttiklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

çevre, doğal çevre, kelime ilişkilendirme

Etik Beyan

Araştırma Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan maddeler çerçevesinde gerçekleştirilmiş olup, herhangi bir etik ihlal durumunun olmadığını beyan ederiz.

Kaynakça

• Ada, S., Baysal, Z. N. ve Şahenk Erkan, S. S. (2017). Çeşitli boyutları ile çevre eğitimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Arık, S. ve Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164.
• Ateş, M. ve Karatape, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 1327- 1348
• Bahar, M., Johnstone, A. H., & Sutcliffe, R. G. (1999). Investigation of students' cognitive structure in elementary genetics through word association tests, Journal of Biological Education, 33(3), 134-141.
• Çelik, B. ve Çakmak, M. (2023). 8. sınıf öğrencilerinin doğal afetlere ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi. Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 773-796. https://doi.org/10.56720/mevzu.1331333
• Çetin, T. ve Yel, Ü. (2022). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla ortaokul öğrencilerinin iklim değişikliği kavramına yönelik zihinsel yapılarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 244-255. https://doi.org/10.38015/sbyy.1194938
• Ercengiz, M., Kurt, K. S. ve Polat, S. (2014). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik duyarlılıklarının incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 18(59).
• Erentay, N. ve Erdoğan, M. (2009). 22 Adımda doğa eğitimi. ODTÜ Yayıncılık.
• Güven, E. (2013). Çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının tutumlarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 411-430.
• Güven, İ., Yurdatapan, M., Benzer, E. ve Şahin, F. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ile sağlıklı yaşama yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1431-1448.
• Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 5(2), 171-185.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Electronic Turkish Studies, 9(2), 917-931.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karatekin, K. ve Elvan, Ö. (2021). 8. Sınıf öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin bilişsel yapıları, Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 7(2), 220-249. https://doi.org/10.47615/issej.937294
• Kayalı, H. (2010). Sosyal bilgiler, türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, (21), 258-268.
• Kızılay, E. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin bilişsel yapılarının incelenmesi. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 5(22), 1015-1021. https://doi.org/10.26450/jshsr.450
• Loughland, T., Reid, A., & Petocz, P. (2002). Youngs people’s conceptions of environment: A phenomenographic analysis. Environmental Educaiton Research, 8(2), 187-197.
• Meral, E., Küçük, B. ve Gedik, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre kavramına ilişkin metoforik algıları. Kastomonu Eğitim Dergisi, 24(1), 65-78.
• Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2014). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre algılarının kelime ilişkilendirme aracılığıyla belirlenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 41-56.
• Özsoy, S., (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1117-1139.
• Tecimer Altınel, Z., Hamalosmanoğlu, M., & Kızılay, E. (2022). Examination of pre-service teachers' cognitive structures regarding environmental issues. Journal of Individual Differences in Education, 6(1), 1-19. https://doi.org/10.47156/jide.1425058
• Yaman, B., Karakuş Aydoğan, H., & Cengiz Özgenç, P. (2022). Perceptions of primary school 4th grade students about environmental problems and environmental educaiton. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 208-218.
• Yanarateş, E. ve Yılmaz, A. (2020). Öğretmen adaylarının “Çevre Duyarlılığı” kavramına yönelik metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 1019-1050
• Yardımcı, E. ve Kılıç, G. B., (2010). Çocukların gözünden çevre ve çevre sorunları. İlköğretim Online, 9(3), 1122-1136.
• Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş. ve Yılmaz, M. (2005). Çevre bilimi. Gündüz Yayıncılık.