Süleyman Arif Emre’nin Türk Siyasi Hayatındaki Yeri ve Önemi (1955-2002)

Year 2021, Volume: 6 Issue: 2, 352 - 367, 30.12.2021

Abdullah Kutalmış Yalçın

Abstract

Bu çalışmada, siyasete Hürriyet Partisi’nde başlayan tecrübeli devlet ve siyaset adamı Süleyman Arif Emre’nin Türk siyasi hayatındaki yeri incelendi. 1923 yılında Adıyaman’da doğan Emre, 1944 yılında hukuk eğitimini tamamladıktan sonra 1955 yılına kadar avukatlık yaptı. Siyasi kariyerinde beş dönem milletvekilliği, iki ayrı hükûmette devlet bakanlığı ve Milli Selamet Partisi (MSP) genel başkanlığı görevleri yer aldı. Ayrıca kendisi en yaşlı milletvekili sıfatıyla 20. yasama döneminde meclis başkanlığı da yaptı. Bu çalışmada siyasetteki önemli tecrübelerinden dolayı Süleyman Arif Emre’nin faaliyetleri incelenmiştir. Süleyman Arif Emre’nin diğer önemli yönü ise uzun yıllar boyunca Türk Demokrasi Tarihi’nin önemli şahsiyetlerinden birisi olan Necmettin Erbakan’ın en yakın çalışma arkadaşlarından biri olmasıdır. Süleyman Arif Emre, yenilikçiler gelenekçiler mücadelesinde yenilikçilerin Fazilet Partisi’nden (FP) ayrılarak Adalet ve Kalkınma Partisinin (AKP) kurulduğu 2002 yılından sonra milletvekili adayı olmayarak aktif siyasetten uzaklaştı. Tecrübeli devlet adamı 2019 yılında vefat etti.

Keywords

10 Ekim 1965 genel seçimleri, Necmettin Erbakan, Yeni Türkiye Partisi, Millî Selamet Partisi, Adıyaman.

The Role and Significance of Süleyman Arif Emre in Turkish Politics (1955-2002)

Abstract

The role in Turkish politics of accomplished statesman and politician Süleyman Arif Emre, who began his political career with the Freedom Party, has been examined in this article. Emre who was born in 1923 in Adıyaman worked as a lawyer until 1955 after completing his legal degree in 1944. His political career spanned five terms in parliament, state ministry in two different governments, and chairmanship of the National Salvation Party (MSP). He additionally served as the parliament speaker in the twentieth legislative term as the oldest deputy. Süleyman Arif Emre's activities have been examined in this study because of his significant political expertise. Another significant aspect of Süleyman Arif Emre is being one of Necmettin Erbakan's closest colleagues for many years. Süleyman Arif Emre stepped back from politics by refusing to run for parliament as a member after the formation of the Justice and Development Party in 2002 by the innovators who broke away from Virtue Party after the competition between innovators and traditionalists. The accomplished statesman passed away in 2019.

Keywords

General elections dated 10 October 1965, New Turkey Party, Necmettin Erbakan, Adıyaman., National Salvation Party

References

• (1973). Millî Selamet Partisi 1973 Seçim Beyannamesi. İstanbul: Fatih Yayınevi.
• (1977). Erbakan Diyor ki… TBMM Kitaplığı.
• (1977). Millet Meclisi Bütçe Görüşmeleri. MSP Gurup Başkan Vekili Süleyman Arif Emre’nin Konuşması.
• (2010). TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980). Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları.
• (21 Temmuz 1977). Resmî Gazete. Sayı: 16003.
• (24 Ocak 1971). Millî Nizam Partisi 1. Büyük Kongresi. Ankara: As Matbaası. (Erişim: 27.11.2021). https://saadet.org.tr/tr/medya.
• (Erişim: 27.11.2021). https://www.milligazete.com.tr/makale/6546037/adnan-oksuz/milli-gorus-partilerinin-amblemleri-neyi-anlatiyor. (tarih yok). Millî Nizam Partisi Kuruluş Beyannamesi. Ankara: Nüve Matbaası.
• Albayrak, S. (1989). Türk Siyasi Hayatında MSP Olayı. İstanbul:Araştırma Yayınları.
• Albayrak, S. (2008). Hürriyet Partisi’nin Türk Siyasi Tarihindeki Yeri ve Önemi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 24(71), 341-380.
• Albayrak, S. (2018a). Türk Siyasi Hayatında MSP Olayı. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Albayrak, S. (2018b). MSP Davası ve 12 Eylül. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Arpacı, I. (2017). Türk Siyasetinde Erbakan. İstanbul: Kopernik Yayınları.
• Çaha, Ö. ve Baykal, Ö. (2017). Millî Görüş Hareketinin Kuruluşu: Türk Siyasetinde Millî Nizam Partisi Deneyimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,19(3), 788 - 806.
• Çalışlar, O. (1995). RP Nereden Nereye. İstanbul: Pencere Yayınları.
• Çınar, Ö.(2016). Türk Siyasi Hayatında Milli Nizam Partisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Demirel, H. vd. (tarih yok). İslami Hareket ve MSP, İstanbul: Yeni Asya Yayınları.
• Emre, S. A. (2002a). Siyasette 35 Yıl-1. Ankara: Keşif Yayınları.
• Emre, S. A. (2002b). Siyasette 35 Yıl-2. İstanbul: Keşif Yayınları.
• Emre, S. A. (2002c). Siyasette 35 Yıl-3. İstanbul: Keşif Yayınları.
• Erbakan, N. (2016). Davam. Ankara: MGV Yayınları.
• Erbaş, A. (2020). Recai Kutan ile Süleyman Arif Emre'yi Konuştuk. Millî Şuur (15 Mart 2020), (Erişim: 08.11.2021), bit.ly/3H6VV75.
• Ergin, M. (2014). Asrın Lideri Erbakan. İstanbul: Ravza Yayınları.
• Ertem, H. (2013). Yaşayanların Dilinden Millî Görüş. İstanbul: Ravza Yayınları.
• Gündoğan, M. (2019). Erbakan. İstanbul: Destek Yayınları.
• Kirişçioğlu, İ. (2018). The Freedom Party and Grand Narratives, Master of Arts. İstanbul: Boğaziçi University.
• Köroğlu, K. (2021). Milli Görüş: Hareketin Öncüleri, İçinde: Muhammed Maruf ve Yusuf Yalanız (Ed.). Süleyman Arif Emre (s.41-61). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Maviş, N. (2019). Türk Siyasal Yaşamında Millî Görüşün Doğuşu MNP. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 2, Toplantı: 1, 34. Birleşim, 12.01.1966, s. 367-369.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 87, 87. Birleşim, 02.10.1968, s. 780.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 21, Cilt: 25, 54. Birleşim, s. 21.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 4, Cilt: 4, 80. Birleşim, s. 422.
• Millî Gazete (21 Temmuz 2019). Süleyman Arif Emre Kimdir? (Erişim: 08.11.2021) bit.ly/3H5ihFJ.
• Milliyet Gazetesi (1985, Şubat 14). MSP’ye beraat. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1966, Aralık 5). YTP Başkan vekili “AP Sola Kaydı” dedi. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1996, Ocak 6). ‘En yaşlı’ üyenin kostüm sorunu. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1999, Nisan 6). 500 dev proje hazır. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1985, Ekim 6). Mevzuat Yayımcılığında 30.Yıl. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1957, Ekim 8). Demokrat Parti. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1985, Şubat 14). MSP’ye beraat. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1967, Temmuz 15). YTP Başkanlık Divanı istifa etti. https://www.milliyet.com.tr/..
• Milliyet Gazetesi (1995, Şubat 17). Erbakan’ın iftar atağı. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1973, Mayıs 17). Erbakan ve iki milletvekili Selâmet Partisine girdi. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1965, Ekim 18). YTP milletvekilleri. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1963, Kasım 19). Seçim Tablosu. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1991, Ekim 21). Kaybedenler sürpriz oldu. https://www.milliyet.com.tr/..
• Milliyet Gazetesi (1973, Ekim 22). MSP’de Lider değişikliği. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1991, Ekim 23). Meclis’te son durum. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1970, Ocak 26). Milli Nizam Partisi bugün kuruluyor. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1970, Ocak 26). Milli Nizam Partisi. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1969, Mayıs 26). YTP İdare Kurulu seçildi. https://www.milliyet.com.tr/.
• Milliyet Gazetesi (1957, Ekim 29). Yeni Milletvekilleri. https://www.milliyet.com.tr/.
• Özbek, H. (1996). Refah Partisi’nde Kadın Olgusu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Peköz, M. (2001). Türkiye’de Politik İslam'ın Gelişimi ve MNP-FP Gerçeği. İstanbul: Gün Yayıncılık.
• Sarıbay, A. Y. (1985).Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Şama, E. (2015). Allah Dostu Necmettin Erbakan. İstanbul: Gonca Yayınevi.
• Uçar, F. (2019). Türk Siyasi Hayatında Azınlık Hükûmetleri İnönü ve Demirel Dönemleri. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Yalçın, A. K. (2018). Türk Siyasal Hayatında Milliyetçi Demokrasi Partisi (1983-1986). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (75), 462-477.
• Yalçın, A. K. (2019). Fikriyat ve Eylemlilik Arasında Yeniden Millî Mücadele Hareketi ve Türk Siyasal Hayatına Etkileri. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Yalçın, A. K. (2021). Türk Siyasal Hayatında Yeni Türkiye Partisi (1961-1973). Gaziantep Unıversıty Journal Of Social Sciences, 20 (4), 2013-2041.
• Yorgancılar, S. (2012). Millî Görüş 1969-1980. İstanbul: Pınar Yayınları.