Kırklareli Geleneksel Konutlarında Kullanılan Malzemeler ve Yeniden Temin Olanakları

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 451 - 468, 30.09.2024

Funda Gençer , İzzet Yüksek

Öz

Kırklareli’nin geleneksel dokusunu oluşturan mahallelerinde farklı etnik grupların bir arada yaşamaları ve bölgenin yerel kaynaklarına bağlı olarak farklı yapı malzemelerinin üretimi ve kullanımı nedeniyle yapı tarzları çeşitlenmiştir. Geleneksel konut dokusunu hızla yitiren Kırklareli’nin özgün yerel malzemelerinin sürdürülebilirliği için, bu çalışmada geleneksel Kırklareli konutlarda kullanılan yaygın malzeme türleri ve malzemelerin genel özelliklerinin belirlenmesi ve yerel temin edilme olanaklarının araştırılmasını hedeflemiştir. Bu amaçla geleneksel Kırklareli evlerinde kullanılan yapım teknikleri ve malzemeler ile ilgili gözlemler, tespitler ve belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Yöredeki yapı ustaları ile malzemelerin temini hakkında görüşmeler yapılmış, yerel kaynaklar ve üretim alanları yerinde incelenmiştir. Malzemelerin mekanik ve fiziksel özellikleri ile ilgili veriler akademik çalışmalardan derlenmiştir. Yörede yaşayan ustalarla yapılan görüşmeler ve yerel kaynakların tespiti sonucunda geleneksel konutlarında kullanılan yapı malzemelerinin bugün yeniden temin edilmesi ve geleneksel yapım tarzına uygun olarak hazırlanmasının mümkün olduğu görülmüştür. Çalışma sonuçları, bölgedeki geleneksel evlerle ilgili koruma çalışmalarında özgün malzeme ile uyumlu malzemelerin üretiminde önemli bir kaynak olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Konut, Yerel Malzeme, Kırklareli

Kaynakça

• Akdağ, R. (kişisel görüşme, 5 Aralık 2005). Yapı Ustası, Kırklareli.
• Akıncıtürk, N. (2000). Ahşap yapılar. Güney Marmara Mimarlık, 7, 9-12.
• Alemdar, K. (2006). Tuğlanın tarihçesi. 4 Ocak 2006 tarihinde http://www.bpm.com.tr/tarih.htm adresinden erişildi.
• Arslangazi, H. (2002, Kasım). Gelenekli Türk Evi’nin kaynakları. Ev Kültür Dergisi. www.evkultur.com
• Baruncu. İ. (kişisel görüşme, 5 Aralık 2005). Yapı ustası, Kırklareli.
• Beken. G. (1949). Garbi Anadolu mıntıkası kerpiç evleri, (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık fakültesi, İstanbul.
• Çelik, G. (2009). Construction techniques of four traditional Ormana houses, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimari Restorasyon Bölümü, Ankara.
• Dağgülü, M., (1995). Kırsal ve kentsel ölçekte geleneksel Trakya konutlarının incelenmesi ve çağdaş kullanımlara uyarlanması için bir yöntem araştırması, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Diri Akyıldız, F., Şahin Güçhan, N. ve Aktaş, Y. D. (2024). Construction processes and techniques in traditional Birgi houses: A typical Ottoman settlement. Journal of Architectural Conservation, 30(1), 77- 102. https://doi.org/10.1080/13556207.2024.2328925
• Dündar; T. (1997). Demirköy Istranca Meşelerinin teknolojik özellikleri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.