Balkanlar'dan Anadolu'ya Boza ve Türleri ile Türkiye’deki Balkan Kökenli Bozacılar

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 101 - 111, 26.03.2016

Esma İgüs

Öz

Türklerin geleneksel ve kadim içeceklerinden olan boza, Türklerin yaşadığı çeşitli coğrafyalarda X. yüzyıldan beri severek içilmekte ve tüketilmektedir. Yiyecek ve içeceğe ilişkin pratikler, toplumsal yaşamda önemli bir yer kaplamaktadır. Boza da, gerek geleneksel Osmanlı toplum yapısında gerekse de, günümüzde halen gündelik hayatın özellikle de kış aylarının vazgeçilmez bir eğlence alanını tanımlamaktadır. Bu nedenle de bozanın, bozanın ticaretinin yapıldığı bozahanelerin ve bozahane adabının somut olmayan kültürel mirasımızda önemli bir yeri vardır. Boza ve boza üretimi dünyada birçok bölgede yapılsa da Osmanlı da ve günümüzde Balkanlardaki köklü boza kültürü ve Balkan kökenli boza ustalarının bu konudaki yetkinlikleri aşikârdır. Bu çalışmanın niyeti de yukarıda söylenenlerden yola çıkarak bozanın tarihsel sürecini ve Balkanlardaki boza alışkanlığını, günümüzde Türkiye’de faaliyet gösteren Balkan kökenli bozacıları tespit etmek ve bu konuda ortak bir hafıza oluşturmakta adım atmaya yönelik olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İçecek, Boza, Balkanlar

Kaynakça

• Abdülaziz Bey (2002). Osmanlı Adet Merasim ve Tabirleri.(Yay. Haz.) Kazım Arısan, Duygu Arısan Günay, Tarih Vakfı Yurt Yayınları: İstanbul. Ahmed C. (2006). Tercüme-i Kenzü’l İştiha, 15. Yüzyıldan Bir MutfakSözlüğü, (Yay Haz) Seyit Ali Kahraman - Priscilla Mary Işın. Kitap Yayınevi: İstanbul. Aksan, V., H. (1995). An Ottoman Statesman in WarandPeace: Ahmed Resmi Efendi, 1700-1783 (The Ottoman Empire and ItsHeritage : Politics Society and Economy). Brill Academic Publication: Leiden. Albayrak, E. (2000). Acısıyla Tatlısıyla Boza. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını: Ankara. And, M. (2011). 16. Yüzyılda İstanbul, Kent- Saray- Gündelik Yaşam.Yapı Kredi Yayınları: İstanbul. Anonim. (2007).‘’Ankara’da Yaz Kış Boza’’, Hürriyet Gazetesi (07.05.2007). Arıcı, M. ve Dağlıoğlu, O. (2002). ''Boza: A Lactic Acid Fermanted Cereal Beverage a Traditional Turkish Food'' , Food Rewiews, 18: 32-39). Ayverdi, S. (1952). İstanbul Geceleri. İnkılâp Kitabevi: İstanbul. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: TFR.I..SL.,106/10588,Tarih: 26/Ra/1324 (20 Mayıs 1906). Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: C. ML., 251/10369 Tarih: 29/Z/1300 (1 Ekim 1883). Berkok N. ve Toygar, K.(1994). Kuzey Kafkas Mutfak Kültürü ve Yemekleri. Volkan Matbaacılık: Ankara. Boyar, E. and Fleet, K. (2010). A Social History of Ottoman Istanbul. Cambridge University Press: Cambridge. Elsie, R. (2013). Early Albania: A Reader of Historical Texts, 11.– 17. Centuries, Harroswitz Verlag: Germany. Genç, R. (1982). IX. Yüzyılda Türk Mutfağı. Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.65-69. http://bnr.bg/tr/post/100131138/helva-boza-çam-sakizi, (erişim tarihi: 10.02. 2015). http://tr.wikipedia.org/wiki/Laktik_asit_fermantasyonu, (erişim tarihi: 02.04. 2015). http://vefasemti.blogspot.com.tr/2014/01/boza-anlar.html(erişim tarihi 22.06.2015). http://www.bridgemanimages.com/en-GB/asset/399775/tobien-wilhelm, (erişim tarihi: 22.06.2015). http://www.dunyabizim.com/?aType=haberYazdir&ArticleID=15541&tip=haber (erişim tarihi tarihi, 20.04.2015). Koç, P., B. (2009).Dünden Bugüne Vefa Bozacısı.Bir Semte Vefa.(Yay. haz.) N. Bilge Özel-Yunus Uğur, Klasik Yayınları: İstanbul, s. 605-622. Köymen, M., A. (1982). Selçuklular Zamanında Beslenme Sistemi.Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.39-43. Pınar Bolel Koç Fotoğraf Arşivi. Yerasimos, M. (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Yemek Kültürü Yorumlar ve Sistematik Dizin. Kitap Yayınevi: İstanbul.