2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDEKİ CUMHURBAŞKANI ADAYLARININ KARİKATÜRLERE YANSIMASI

Year 2015, Volume: 9 Issue: 1, 162 - 200, 06.08.2015

Fatma Nisan

https://doi.org/10.18094/si.35415

Cited By: 1

Abstract

Özet

Türkiye Cumhuriyeti'nin 12'inci cumhurbaşkanını seçmek amacıyla 10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi, halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı olması nedeniyle Türk tarihinde çok önemli bir seçimdir. Üç adayın yarıştığı bu seçimde, Ak Parti'nin adayı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş, MHP ve CHP'nin ortak adayları ise, Ekmeleddin İhsanoğlu olmuştur. Bu seçim, bir parti seçimi havasında geçmiştir. Seçim dönemleri karikatüristler için bol sayıda malzeme sunmaktadır. Karikatür, siyasi söylemi çok iyi yayan bir araç olarak görülmektedir. Gazeteler kendi ideolojilerini çizgilerine yansıtmakta ve hangi tarafta yer aldığına karar vermektedir. Gazeteler, bu durumu, nesnellik kriterine uyması gereken haberlerden çok karikatürleri vasıtasıyla yapmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı; 2014 Ağustos ayında yapılan 12'nci cumhurbaşkanlığı seçiminin gazetelerde yer alan karikatür çizgilerine nasıl yansıdığını araştırmaktır. Cumhurbaşkanı adaylarının karikatürlerde yer alırken gazetelerin ideolojilerine göre bir söylem üretip üretmediklerini belirlemek de çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada ulusal Türk basınını temsilen farklı ideolojilere sahip; Cumhuriyet, Evrensel, Yeni Akit, Yeni Çağ, Milliyet ve Sabah gazetelerinin, 01 Temmuz ve 15 Ağustos 2014 tarihleri arasındaki sayılarda yer alan karikatürleri incelenmiştir. Daha önce yapılmamış olan bir çalışma olma özelliği taşıyan bu çalışmada van Dijk'ın eleştirel söylem analizi, yöntem olarak kullanılmıştır.  

Keywords

2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri, mizah, siyasi karikatür, söylem, Türk basını

References

• KAYNAKÇA
• Abadan Unat, N, Çıdam, V, vd. (2014) Avrupa'da Yaşayan Türklerin Oy Verme Davranışları ve 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimi, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Arık, M B (1998) 1980'den Sonra Yaşanan Toplumsal Değişim ve Karikatürün Değişen İşlevi: Değişen Toplum Değişen Karikatür, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
• Balcıoğlu S ve Öngören F (1973) 50 Yılın Türk Karikatürü, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Başdemir C G (1991) Zamanım Varsa Kafamla Çizerim, Ali Ulvi Ersoy'la Söyleşi, Babıali Magazin Dergisi, 15 Haziran -15 Temmuz, 25, 15-18.
• Bayram Y (2009) Türkiye'de Siyasi Karikatürün Yeri ve 11'nci Cumhurbaşkanlığı Seçimine İlişkin Siyasi Karikatürlerin Çözümlenmesi, Selçuk İletişim, 6, 1, 107- 123.
• Bulut S (2011) Sendikal Basın ve Karikatür, Ulusal İletişim Kongresi Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Ulusal İletişim Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Mayıs 2010, Mega Ofset, Erzurum.
• Buron H (2009) Siyasal Rejim Sınıflamalarının Yeniden Gözden Geçirilmesi Üzerine, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 1, 69- 97.
• Büyükkantarcıoğlu S N (2012) Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi, Ed: Ömer Özer, Haberi Eleştirmek, Literatürk Yayınları, Konya.
• Cevizci A (2002) Paradigma Felsefe Sözlüğü, Engin Yayıncılık, İstanbul.
• Demir F (2014) Yarı-başkanlık Hükümet Sistemi ve Türkiye, Yaşar Üniversitesi E-dergisi, ss. 831-876, http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2014/01/23-Fevzi-DEM%C4%B0R.pdf, erişim tarihi: 09.10.2014.
• Erdem M (2007) Kültür, Siyaset ve Karikatür: Temsil, Güç ve Direniş, Ege Üniversitesi, Uluslararası Medya ve Siyaset Sempozyumu, Medya ve Siyaset içinde, Cilt:I, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir, 179-189.
• Gözler K (2004) Anayasa Hukukuna Giriş, 4. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa.
• Güneri C (2008) Sanat Alanı Olarak Mizah: Sanat, Mizah, Karikatür İlişkisi Ve Türkiye'den Üç Örnek, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• Hünerli S (1993) Türkiye'de Gazete Karikatürünün Durumu ve Siyasi Karikatürün Söylemi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• İnam A (Şubat 2009) Felsefede Mizah, Mizahta Felsefe, Olaylara Farklı Bir Bakış Açısı: Karikatür ODTÜ'lüler Bülteni, ODTÜ Mezunları Derneği Yayınları, Ankara.
• Köse A (2011) 1980'lere Mizah Üzerinden Bir Bakış: Gırgır Dergisi Örneği, Ulusal İletişim Kongresi Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Ulusal İletişim Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Mayıs 2010, Mega Ofset, Erzurum.
• Oral T (1998) Yaza Çize, İris Koleksiyonu, İstanbul.
• Özer A (2004) Karikatür, Popüler Kültür ve Popüler Karikatür, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi57/ozer.htm., erişim tarihi: 15.04.2015.
• Sanders B (2001) Kahkahanın Zaferi: Yırtıcı Tarih Olarak Gülme, Kemal Atakay (çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Selçuk T (1998) Grafik Mizah, Turgut Çeviker (der.), İris Yayıncılık, İstanbul.
• Seyhan S (2011) II. Meşrutiyet Döneminde Yayınlanan Mizah Gazetesi: Karagöz, Ulusal İletişim Kongresi Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Ulusal İletişim Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Mayıs 2010, Mega Ofset, Erzurum.
• Sözen E (1996) Haber Söylemi ve İdeoloji, Yeni Türkiye Medya Özel Sayısı: 12, yıl: 2, sayı: 12, ss. 1543-1548, Yeni Türkiye Medya Hizmetleri, Kasım- Aralık 1996, Ankara.
• Şenyapılı Ö (2003a) Neyi, Neden, Nasıl Anlatıyor? Karikatür Kim, Niye Çiziyor?, ODTÜ Yayıncılık, Ankara.
• Şenyapılı Ö (2003b) Onursal Toplumbilimciler, Karikatür Vakfı Arsivi, http://www .nd-karikaturvakfi.org.tr /katalog2003.htm., erişim tarihi: 28.03.2015.
• Tellan, D ve Tellan T (2011) Mizah, Karikatür ve Seri Anlatı: Çocuk Karakter Kullanımı Örneğinde Tuğçe, Ulusal İletişim Kongresi Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Ulusal İletişim Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Mayıs 2010, Mega Ofset, Erzurum.
• Tokmakçıoğlu E (2011) Türk Basın Tarihi, İsim Yayınları, Ankara.
• Topuz H (1997) Başlangıcından Bugüne Dünya Karikatürü, İnkılap Kitapevi, İstanbul.
• van Dijk T A (2003) Critical discourse analysis. D.Schiffrin, Ed. D. Tannen, & E. H. Hamilton, In The Handbook of Discourse Analysis, pp. 352-372, BlakwellPublishing, Oxford.
• van Dijk, T A (2007) Medya İçerikleri: Bir Söylem Olarak Haberin Disiplinler Arası Çözümlemesi, Ümit Atabek ve Gülseren Şendur Atabek (der.), Medya Metinlerini Çözümlemek: İçerik Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Yücel, Y G (2008) 1972-1980 Yılları Arasında Bir Mizah Dergisi: Gırgır'da Yoksulluk Temsiliyetleri, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
• Gazeteler
• Cumhuriyet, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası
• Evrensel, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası
• Milliyet, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası
• Sabah, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası
• Yeni Çağ, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası
• Yeni Akit, 01 Temmuz-15 Ağustos 2014 tarihleri arası