Kültürel Farklılıkların Sunumu Üzerine Nitel Bir Araştırma: Kızılcık Şerbeti Dizisi Örneği

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 383 - 410, 15.04.2025

Hülya Anakız Ertürk

https://doi.org/10.18094/josc.1585455

Abstract

Toplumlar, kendilerine özgü kültürel kodlara sahiptir ve bu kodlar, toplumları birbirinden ayırırken; aynı toplum içerisindeki gruplar arasında da kültürel farklılıklar yaratmaktadır. Bu durum kültürel çeşitlilik ile açıklanmaktadır ve kültürel açıdan çeşitli grupları içeren toplumlar heterojen bir yapıya sahiptir. Kültürel farklıkların nedenleri üzerine kültürel kuramcılar çeşitli araştırmalar gerçekleştirmişlerdir. Edward Hall ve Geert Hofstede’ye göre her toplum kültürel bağıntılarına bağlı kalmaktadır ve bu durum onları kültürel açıdan farklılaştırmaktadır. Bu durum toplumları kolektivist veya bireyci olması şeklinde kategorize edebileceği gibi eril ve dişil olarak da sınıflandırmaktadır. Dolayısıyla bu durum toplumların kültürel açıdan değer ve normlarının ayrışmasına neden olurken, onların iletişim biçimlerini de farklılaştırmaktadır. Bu çalışmada kültürel farklılıkların temsili açısından önemli bir veri kaynağı olan “Kızılcık Şerbeti” adlı dizi, Geert Hofstede’nin kültürel boyutlar kuramı temel alınarak analiz edilmiştir. Hofstede’nin kültürel boyutlar kuramına göre analiz yapılmasının nedeni dizide sunulan kültürel farklılıkların kurama uygunluğudur. Dizi, kültürel farklılıkların ve çatışmaların sunumu açısından önemli bir inceleme alanı sunmaktadır. Şimdiye kadar yayınlanan bölümlerden amaca uygun örnekler seçilmiş ve bu sahneler Dey’in betimsel analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Kültürel farklılıklar kategorilere ayrılmış; dizide iki farklı kültüre sahip ailenin dil kullanım pratikleri, metaforik olguları anlamlandırma biçimleri, ritüeller ve özel günlere yükledikleri anlamlar ile toplumsal cinsiyet bağlamında farklılaşan tarafları analiz edilmiştir.

Keywords

Kızılcık Şerbeti, Kültürel Farklılık, Kültürel Kuramcılar, Betimsel Analiz Tekniği, Amaçsal Örnekleme

A Qualitative Research on the Presentations of Cultural Differences: The Case of Kızılcık Şerbeti TV Series

Abstract

Societies have their own unique cultural codes, and while these codes differentiate societies from one another, they also create cultural differences between groups within the same society. This is explained by cultural diversity and societies that include culturally diverse groups have a heterogeneous structure. Cultural theorists have conducted various studies on the causes of cultural differences. According to Edward Hall and Geert Hofstede, every society adheres to its cultural correlates and this makes them culturally differentiated. This situation can categorize societies as collectivist or individualist, as well as masculine and feminine. Therefore, while this situation causes societies' cultural values and norms to diverge, it also differentiates their communication styles. In this study, the TV series “Kızılcık Şerbeti”, which is an important data source in terms of the representation of cultural differences, was analyzed based on Geert Hofstede's cultural dimensions theory. The reason for analyzing according to Hofstede's Cultural Dimensions Theory is the appropriateness of the cultural differences presented in the series. The series offers an important area of investigation in terms of the presentation of cultural differences and conflicts. Appropriate examples were selected from the episodes aired so far and these scenes were analyzed using Dey's descriptive analysis technique. Cultural differences were categorized and the language use practices of the two culturally different families, the way they make sense of metaphorical phenomena, the meanings they attribute to rituals and special days, and the differentiating aspects in the context of gender were analyzed.

Keywords

Kızılcık Şerbeti, Cultural Difference, Cultural Theorists, Descriptive Analysis Technique, Purposive Sampling

References

• Althusser, L. (2020). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları (A. Tümertekin, Çev.). İthaki.
• Aydın, M. (2011). Güncel kültürde temel kavramlar. Açı.
• Aydın, M. D. (2006). Sözsüz iletişim ve iş ortamında üstün başarı: Öğretim elemanları örneği. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 227–255.
• Beşikci, B. (2023). İslami kimliğin dizilerdeki sunumu: Kızılcık Şerbeti örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 74–91.
• Beşirli, H. (2011). Türk kültüründe güç, iktidar, itaat ve sadakatin yemek sembolizmi esasında değerlendirilmesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 18(58), 139–152.
• Beyazperde (2024). Kızılcık Şerbeti dizisi hakkında haberler. https://www.beyazperde.com/haberler/diziler/haberler-1000067285/, Erişim Tarihi: 15.05.2024.
• Bora, T. (2021). Cereyanlar. İletişim.
• Borlandi, M., Boudon, R., Cherkaoui, M., & Valade, B. (2011). Sosyolojik düşünce sözlüğü. İletişim.
• Bourse, M., & Yücel, H. (2021). Kültürlerarası iletişim kullanım kılavuzu. İletişim.
• Cevizci, A. (2021). Felsefe sözlüğü. Say.
• Demir, Ö. & Acar, M. (2002). Sosyal bilimler sözlüğü. Vadi.
• Dey, J. (1993). Qualitative data analysis: A user-friendly guide for social scientists. Routledge.
• Ekman, P. & Friesen, W. V. (1971). Constants across cultures in the face and emotion. Journal of Personality and Social Psychology, 17(2), 124–129.
• Esgin, M. (2012). Hristiyanlık’ta Noel bayramının ortaya çıkışı ve Türkiye’deki yansımaları. Journal of Faculty of Theology of Bozok University, 2(2), 85–96.
• Georgeon, F. (2023). Rakının ülkesinde: Osmanlı İmparatorluğu'ndan Erdoğan Türkiye’sine şarap ve alkol (14.-21. yüzyıllar) (A. Berktay, Çev.). İletişim.
• Gökalp, Z. (2015). Türk töresi. Kültür.
• Gudykunst, W. B., Ting-Toomey, S., & Chua, E. (1988). Culture and interpersonal communication. Sage.
• Güngör, N. (2011). Kültürlerarası iletişim kuramları. Siyasal.
• Hall, E. T. (1959). The silent language. Doubleday.
• Hall, E. T. (1973). The silent language. Anchor Books.
• Hall, E. T. (1976). Beyond culture. Anchor.
• Hall, E. T. (1983). The dance of life: The other dimension of time. Anchor.
• Hall, E. T., & Hall, M. R. (1994). Understanding cultural differences. Intercultural.
• Hall, E. T., & Hall, M. R. (1990). Understanding cultural differences: Germans, French and Americans. Intercultural.
• Herder, J. G. (2004). Another philosophy of history and selected political writings (I. D. Evrigenis & D. Pellerin. Çev.). Hackett.
• Hofstede, G. H. (1994). Cultures and organizations: Software of the mind: Intercultural cooperation and its importance for survival. HarperCollins.
• Hofstede, G. (1998). Masculinity and femininity: The taboo dimension of national cultures. Sage.
• Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The Hofstede model in context. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), 1–26.
• Işık, H. (1997). Dini köken açısından Noel ve yılbaşı. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 23–45.
• Karadağ, D. (2020). Hofstede’nin kültürel boyutları kapsamında turizm çalışanlarında bölgesel farklılıkların incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karabük Üniversitesi, Karabük.
• Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim: Kültürlerarası iletişimin kavramsal dayanakları. İletişim.
• Keskin Aksay, N., Kaptaner, A. S., Balatekin, N., Elgün, R., & Daşdemir, Ü. (2015). Putting yourself unto someone’s shoes: A postcolonial analysis about shoe-wearing practices and representations through media in Turkey. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 87–118.
• Kumtepe, M. A. (2022). “Noel Baba adam değildir”: Türkiye’de yılbaşı kutlamaları üzerine bir değerlendirme. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 1009–1024.
• Liu, C., & Zhang, X. (2021). What business leaders can learn about intercultural negotiations from the Kosovo conflict. Advances in Economics, Business and Management Research: International Conference on Economic Management and Cultural Industry (ICEMCI 2021), (206), 325–332.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınhay & D. Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat.
• Sever, M. (2015). Kadınlık, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı annelik mi? Tina Miller’dan Annelik duygusu: Mitler ve deneyimler ve Corinne Maier’den No kid üzerinden bir karşılaştırmalı okuma çalışması. FE Dergi: Feminist Eleştiri, 7(2), 71–86.
• Show TV (2024). https://www.showtv.com.tr/dizi/tanitim/kizilcik-serbeti/2875. Erişim Tarihi: 12.06.2024.
• Soydaş, A. U. (2010). Kültürlerarası iletişim: Farklı kültürel ortamlarda çalışma ve iletişim. Parşömen.
• Taylor, C. (2009). Seküler çağ. Kültür.
• TDK (2024). https://sozluk.gov.tr. Erişim Tarihi: 15.09.2024.
• Türktaş, M. (1997). Alanya ve köylerindeki türbe, yatır ve adak yerleri. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, (3), 41–46.
• Tönnies, F. (2019). Cemaat ve cemiyet. Vakıfbank Kültür.
• Voloşinov, V. N. (2022). Marksizm ve dil felsefesi (M. Küçük, Çev.). Ayrıntı.
• Williams, R. (1983). Marksizm ve edebiyat. Adam.
• Yanardağ, A. (2017). Örf ve adetler sosyolojisi. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (9), 39–63.
• Yasin, M. (2014). Örf ve âdet kuralları ile idari teamüllerin idare hukukundaki yeri. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 15(2), 29–44.
• Yetkiner, B. (2024). Seküler ve muhafazakâr kimlik bağlamında “Kızılcık Şerbeti” dizisinin alımlanmasına yönelik bir çalışma. TRT Akademi Dergisi, 9(22), 752–779.
• Zeidabadi, M., & Kahvand, M. (2018). A cross-cultural study of global brands advertising strategies in Iran. Proceedings of the 5th International Conference on Arts and Humanities, 5(1), 11–24.