The Relationship Between Infodemia Behavior and Covid-19 Avoidance Attitudes in The Elderly

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 71 - 76, 22.08.2025

Esin Yavuz Baldırlıoğlu , Belgin Akın , Nurbanu Odacı

https://doi.org/10.54061/jphn.1606960

Abstract

Objective: This study was conducted with the aim of evaluating the infodemic behavior and Covid-19 pandemic attitude of the elderly.
Methods: This descriptive and correlational study was conducted between May 1-24, 2024, with elderly individuals walking in parks and gardens or sitting in cafes and coffeehouses in a neighborhood located in the Yenimahalle district of Ankara. The study involved all 148 elderly individuals who were approached for an interview, and data were collected from the 134 elderly individuals who accepted the participation offer. Data were collected through face-to-face interviews using the 'Introductory Information Form' and the 'Covid-19 Avoidance Attitudes Scale.' The survey form included questions about the participants' demographic characteristics (age, gender, marital status, education level, perceived income status, chronic diseases, and perceived health status). The second section of the form, based on the literature, assessed behavioral characteristics related to the infodemic, including habits of obtaining health information from digital sources and verifying this information, using 'Yes/No' questions. Kruskal-Wallis H and Mann-Whitney U tests were used for data analysis.
Results: The mean age of the elderly was 69.16±4.13. The total score of the Covid-19 Avoidance Attitudes Scale the mean score of the cognitive avoidance sub-dimension was 2.58±1.06, and the mean score of the behavioural avoidance sub-dimension was 3.19±1.08. It was found that 61.9% of the elderly obtained health-related information through newspapers or news websites. While the mean scores of both sub-dimensions of those who obtained health-related information through social media or YouTube were higher, the mean scores of behavioural avoidance sub-dimension of those who confirmed from digital shares including scientific publications were lower (p<.05).
Conclusion: There is a significant difference between the elderly individuals' attitudes avoid Covid-19 and their infodemic behaviors. It was found that confirming health-related information obtained from reliable sources in the digital environment positively affected the awareness of the importance of health and the attitude to avoid Covid-19. In this context, it is recommended to strengthen the media literacy of older individuals.

Keywords

Covid-19 Pandemic Attitude , Infodemic , Health Behaviors , Elderly

Yaşlılarda İnfodemi Davranışı ve Covid-19’dan Kaçınma Tutumu Arasındaki İlişki

Abstract

Amaç: Bu çalışma yaşlıların infodemi davranışı ve Covid-19 pandemi tutumunu değerlendirme hedefiyle yapıldı.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımda olan bu araştırma 1-24 Mayıs 2024 tarihleri arasında Ankara ili Yenimahalle ilçesinde yer alan bir mahallede park ve bahçelerde yürüyüş yapan, kafe ve kahvehanelerde oturan yaşlılarla yürütüldü. Görüşme talep edilen yaşlıların tamamı 148 kişi olup, çalışmaya katılma teklifini kabul eden 134 yaşlı ile çalışma tamamlandı. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Covid-19'dan Kaçınma Tutumları Ölçeği” kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı. Anket formunun içeriğinde katılımcıların demografik özellikleri (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, algılanan gelir durumu, kronik hastalıklar ve algılanan sağlık düzeyi) sorgulandı. İkinci bölümde ise literatürden yararlanarak infodemiye ilişkin davranışsal özellikler, dijital kaynaklardan sağlık bilgisi edinme ve bu bilgileri doğrulama alışkanlıkları üzerine 'Evet'/'Hayır' soruları ile değerlendirildi. Verilerin analizinde Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testleri kullanıldı.
Bulgular: Yaşlıların yaş ortalamaları 69.16±4.13’tür. Yaşlıların Covid-19’dan Kaçınma Tutumları Ölçeği Bilişsel Kaçınma alt boyutu puan ortalaması 2.58±1.06, davranışsal kaçınma alt boyut puan ortalaması 3,19±1,08 olarak saptandı. Yaşlıların %61.9’unun sağlıkla ilgili bilgileri gazete ya da haber web siteleri aracılığıyla edindiği saptandı. Sağlıkla ilgili bilgileri sosyal medya ya da YouTube aracılığıyla edinenlerin her iki alt boyut puanları daha yüksek iken bilimsel yayınları içeren dijital paylaşımlardan teyit edenlerin davranışsal kaçınma alt boyutu puan ortalamaları daha düşüktür (p<.05).
Sonuç: Yaşlıların Covid-19’dan kaçınma tutumları ve infodemi davranışı arasında anlamlı bir ilişki vardır. Bu bağlamda, infodemiyle mücadelede yaşlı bireylerin medya okuryazarlığının güçlendirilmesi gerekmektedir.

Keywords

Covid-19 Pandemi Tutumu , İnfodemi , Sağlık Davranışları , Yaşlılar

Ethical Statement

Bu çalışma Lokman Hekim Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır (Tarih: 28.03.2024, Karar no:2024/04).

References

• Abdulmuhsin, A.A., Değirmenci, B., Efendi̇oğlu, İ.H., & Durmaz, Y. (2022). The perception of COVID-19 and avoidance behavior in Turkey: The role of income level, gender, and education. International Journal of Emerging Markets, 17(10), 2558-2583. https://doi.org/10.1108/IJOEM-11-2020-1308
• Alpyıldız, G., & Aslan, D. (2020). Yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19) ile ilgili yanlış bilgilerle mücadele yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 457-464. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.763836
• Artan, T., Karaman, M., Arslan, İ., & Cebeci, F. (2021). COVID-19 salgınına yönelik algı ve tutumları değerlendirme ölçeği’nin değerlendirilmesi. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(2), 101-107.
• Brashier, N. M., & Schacter, D. L. (2020). Aging in an Era of Fake News. Current Directions in Psychological Science, 29(3), 316-323. https://doi.org/10.1177/0963721420915872
• Braz, P. R., Moreira, T. R., Ribeiro, A. Q., de Faria, L. R., Carbogim, F. D. C., Püschel, V. A. A., Fhon, J. R. S., Freitas, E. R., Pinto, I. C., Zacharias, F. C. M., Cruz, G. E. C. P., Machado, R. M., Santana, R. F., de Souza, P. A., Bitencourt, G. R., Bulgarelli, A. F., & Cavalcante, R. B. (2023). COVID-19 infodemic and impacts on the mental health of older people: Cross-sectional multicenter survey study. Journal of Medical Internet Research  Aging, 17(6), e42707. https://doi.org/10.2196/42707
• Boyacıoğlu, N., Irmak H.S. & Çaynak, S. (2021). Yaşlılık döneminde sağlıkla ilgili bilgi edinmede internetin kullanımı. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 641-650. https://doi.org/10.5336/healthsci.2020-79104
• Boyacı Yıldırım, M., & Özgen, E. (2024). Dijitalleşme ekseninde infodemi ve bilgi düzensizlikleri. Akademik Hassasiyetler, 11(25), 500-529. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1435823
• Çapık, C. (2014). İstatistiksel güç analizi ve hemşirelik araştırmalarında kullanımı: Temel bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), 268-274.
• Choukou, M. A., Sanchez-Ramirez, D. C., Pol, M., Uddin, M., Monnin, C., & Syed-Abdul, S. (2022). COVID-19 infodemic and digital health literacy in vulnerable populations: A scoping review. Digital Health, 8, 1-3 https://doi.org/10.1177/20552076221076927
• Cıngı, Y., & Cıngı, M. (2022). 65 Yaş ve üzeri bireylerin korona virüs sürecinde sosyal medya kullanım alışkanlıklarına yönelik nitel bir araştırma. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 574-595.
• Ferreira Caceres, M. M., Sosa, J. P., Lawrence, J. A., Sestacovschi, C., Tidd-Johnson, A., Rasool, M. H. U., Gadamidi, V. K., Ozair, S., Pandav, K., Cuevas-Lou, C., Parrish, M., Rodriguez, I., & Fernandez, J. P. (2022). The impact of misinformation on the COVID-19 pandemic. American Institute of Mathematical Sciences Public Health, 9(2), 262–277. https://doi.org/10.3934/publichealth.2022018
• Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020). Development of perception and attitude scales related with COVID-19 pandemia. Pearson Journal of Social Sciences-Humanities, 5(7), 306-328. https://doi.org/10.46872/pj.127
• Gölbaşı, S. D., & Metintas, S. (2020). Covid-19 pandemisi ve infodemi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 5(Covid-19 Özel Sayısı), 126-137. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.797508
• Kaçan, H., Öztürk, A., & Bayram Değer, V. (2021). Bireylerin kaygıları COVID-19 salgınına yönelik algı ve tutumlarını etkiler mi? Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Ek 1), 405-420. https://doi.org/10.18863/pgy.1009613
• Karabacak, V. (2022). 65-74 arası yaş grubu bireylerin covid-19 pandemi süreciyle ilgili algı-davranış-tutumları ve ilişkili faktörler [Yayınlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Lu, P., Kong, D., & Shelley, M. (2021). Risk perception, preventive behavior, and medical care avoidance among american older adults during the COVID-19 pandemic. Journal of Aging and Health, 33(7-8), 577-584. https://doi.org/10.1177/08982643211002084
• Moradi M, Navab E, Sharifi F, Namadi B, & Rahimidoost M. The effects of the Covid-19 pandemic on the elderly: A Systematic Review. Salmand: Iranian Journal of Ageing 16 (1), 2-29. https://doi.org/10.32598/sija.16.1.3106.1
• Moore, R.C., Hancock, J.T. (2022). A digital media literacy intervention for older adults improves resilience to fake news. Scientific Reports. 12, Article 6008. https://doi.org/10.1038/s41598-022-08437-0
• Myrvang, N. A. ve Çelebi̇̇, P. (2022). Sağlık farkındalığı yeni yaklaşımlarının covıd-19’dan kaçınma ve korunma tutumuna etkisi. Bi̇li̇m-Teknoloji̇-Yeni̇li̇k Ekosi̇stemi̇ Dergi̇si̇, 3(2), 162-174.
• Singhal, S., Kumar, P., Singh, S., Saha, S., & Dey, A. B. (2021). Clinical features and outcomes of COVID-19 in older adults: a systematic review and meta-analysis. BMC Geriatrics, 21(1), Article 321. https://doi.org/10.1186/s12877-021-02261-3
• Şeker, M., & Taşan, R. (2021). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı perspektifinden yaşlıların sosyal medya kullanım motivasyonları: Tazelenme üniversitesi örneği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 427-443. https://doi.org/10.47107/inifedergi.831155
• Tekedere, H., & Arpacı, F. (2016). Orta yaş ve yaşlı bireylerin internet ve sosyal medyaya yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 377-392.
• World Health Organization. (2025). Infodemic. https://www.who.int/health-topics/infodemic?utm_source=chatgpt.com#tab=tab_3