Depremzede Üniversite Öğrencilerinde Maddi Kaygı ile Gelecek Kaygısı Arasındaki İlişki

Year 2025, Volume: 5 Issue: 3, 67 - 79, 30.11.2025

Abdulkadir Sonakalan , Tarkan Gülmez

https://doi.org/10.57114/jswrpub.1771421

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından depremzede üniversite öğrencilerinin maddi kaygı ve gelecek kaygısı düzeylerini incelemektir. Araştırma, Munzur Üniversitesi’nde kayıtlı, depremden etkilenen 11 farklı ilden gelen 373 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik bilgi formu, Maddi Kaygı Ölçeği (MKÖ) ve Üniversite Öğrencilerinde Gelecek Kaygısı Ölçeği (GKÖ) kullanılmış; analizlerde bağımsız örneklem t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyonu uygulanmıştır. Bulgular, göç etmeyi düşünen öğrencilerin maddi kaygı düzeylerinin (X̄=4,58) göç etmeyenlerden (X̄=3,55) anlamlı biçimde yüksek olduğunu (p=,001), ayrıca deprem sonrası göç edenlerin de daha yüksek maddi kaygıya sahip olduğunu (p=,043) göstermiştir. Gelir düzeyi azalan öğrencilerin maddi kaygı düzeyleri en yüksek bulunmuştur (X̄=4,45). Gelecek kaygısı açısından, kadın öğrencilerin (X̄=2,99) erkek öğrencilerden (X̄=2,76) daha yüksek düzeyde kaygıya sahip olduğu (p=,009), ayrıca maddi kayıp yaşayanların gelecek kaygısının daha yüksek olduğu (X̄=3,05; X̄=2,83) (p=,016) ve kardeş sayısının anlamlı bir etken olduğu saptanmıştır. Özellikle 3–4 kardeşe sahip öğrencilerin gelecek kaygısı düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Maddi kaygı ve gelecek kaygısı arasında pozitif yönlü, zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0,344, p<0,01). Sonuç olarak, deprem sonrası ekonomik zorluklar, göç deneyimleri ve sosyodemografik faktörler öğrencilerin hem maddi hem de gelecek kaygılarını artırmaktadır. Bu bulgular, afet sonrası destek programlarının yalnızca ekonomik yardımla sınırlı kalmaması, psikososyal destek ve eğitim sürekliliğini koruyucu mekanizmaları da içermesi gerektiğini göstermektedir.

Keywords

Deprem , Maddi Kaygı , Gelecek Kaygısı

The Relationship Between Financial Anxiety and Future Anxiety Among Earthquake-Affected University Students

Abstract

The aim of this study is to examine the levels of financial anxiety and future anxiety among university students affected by the Kahramanmaraş earthquakes of February 6, 2023. The research was conducted with 373 students enrolled at Munzur University, coming from 11 different provinces affected by the disaster. Data were collected using a sociodemographic information form, the Financial Anxiety Scale (FAS), and the Future Anxiety Scale for University Students (FAS-US). Independent samples t-test, ANOVA, and Pearson correlation analyses were applied. The findings revealed that students who considered migration had significantly higher financial anxiety levels (X̄=4.58) compared to those who did not (X̄=3.55) (p=,001), and students who migrated after the earthquake also reported higher financial anxiety (p=,043). Students whose income decreased had the highest financial anxiety levels (X̄=4.45). Regarding future anxiety, female students (X̄=2.99) scored significantly higher than male students (X̄=2.76) (p=,009). In addition, students who experienced material loss reported higher future anxiety (X̄=3.05; X̄=2.83) (p=,016), and the number of siblings was found to be a significant factor. Students with three to four siblings showed higher levels of future anxiety. A positive and low-level significant correlation was found between financial and future anxiety (r=0.344, p<0.01). In conclusion, post-earthquake economic difficulties, migration experiences, and sociodemographic factors increase both financial and future anxiety among students. These findings indicate that post-disaster support programs should not be limited to financial aid but should also include psychosocial support and mechanisms that ensure the continuity of education.

Keywords

Earthquake , Financial Anxiety , Future Anxiety

References

• AFAD. (2018). Türkiye deprem tehlike haritası. https://www.afad.gov.tr/turkiye-deprem-tehlike-haritasi
• Akbulut, Ö. (2021). Çok değişkenli ve farklı ölçekli araştırmalarda örneklem büyüklüğünün tespiti. Journal of Animal Science and Production, 4(2), 199–215. https://doi.org/10.51970/jasp.946399
• Akipek, A. (2023). Depremzede lise öğrencilerinin gelecek kaygısı. SSD Journal, 8(38), 100–110.
• Archuleta, K. L., Dale, A. K., & Spann, S. M. (2013). College students and financial distress: Exploring debt, financial satisfaction, and financial anxiety. Journal of Financial Counseling and Planning, 24(2), 50–62.
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469–480.
• Ayvaz, A., & Şahin, E. S. (2024). Maddi Kaygı Ölçeğinin (MKÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 738–749. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1424009
• Bikçe, M. (2017). Türkiye’deki depremlerde alınan ve alınabilecek önlemler. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9(2), 24–31.
• Bobbitt-Zeher, D., Downey, D. B., & Merry, J. (2016). Number of siblings during childhood and the likelihood of divorce in adulthood. Journal of Family Issues, 37(15), 2075–2094. https://doi.org/10.1177/0192513X14560641
• Bonanno, G. A., Brewin, C. R., Kaniasty, K., & Greca, A. M. L. (2010). Weighing the costs of disaster: Consequences, risks, and resilience in individuals, families, and communities. Psychological science in the public interest, 11(1), 1-49.
• Breen, K., Montes, M., Wu, H., & Lai, B. S. (2023). College students and environmental disasters: A review of the literature. Social Sciences, 13(1), 8.
• Buttrick, N., Heintzelman, S., & Oishi, S. (2017). Inequality and well-being. Current Opinion in Psychology, 18, 15–20. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.07.016
• Chen, S. (2020). Parental investment after the birth of a sibling: The effect of family size in low-fertility China. Demography, 57(6), 2085–2111.
• Cihangir Çankaya, Z. (2009). Özerklik Desteği, Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve Öznel İyi Olma: Öz-Belirleme Kuramı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi (4-31), 23-31.
• Çamaş, T., & Turan, M. (2023). Afet yönetiminde yeni bir model: Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli. Çevre Şehir İklim Dergisi, 2(4), 238–261.
• Çevik Akyıl, R., Adıbelli, D., Erdem, N., Kırağ, N., Aktaş, B., & Karadakovan, A. (2018). Huzurevinde ve evde kalan yaşlılarda yalnızlık ve algılanan sosyal destek ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 21(1), 33-41.
• Davis, T. E., Grills-Taquechel, A. E., & Ollendick, T. H. (2010). The psychological impact from Hurricane Katrina: Effects of displacement and trauma exposure on university students. Behavior Therapy, 41(3), 340–349.
• Downey, D. B. (1995). When bigger is not better: Family size, parental resources, and children's educational performance. American Sociological Review, 60(5), 746–761.
• Ertaş, H., & Atalay, H. N. (2023). Uluslararası üniversite öğrencilerinin doğal afetlere ilişkin endişeleri: Nitel bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 321–335.
• Geylani, M., & Çiriş Yıldız, C. (2022). “Üniversite öğrencilerinde gelecek kaygısı ölçeği”nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 284–300. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1011330
• Gözüm, S., Yurcu, G., Ilgaz, A., & Aybar, D. (2024). A serial mediation model of the brain drain perceptions among health and tourism students. Florence Nightingale Journal of Nursing, 32, 150–158. https://doi.org/10.5152/FNJN.2024.23272
• Hoeppe, P. (2016). Trends in weather related disasters—Consequences for insurers and society. Weather and Climate Extremes, 11, 70–79.
• İçişleri Bakanlığı. (2024). Türkiye'nin birlik ve dayanışma gücü depremle sınandı, asrın felaketi asrın dayanışmasına dönüştü!. https://www.icisleri.gov.tr/turkiyenin-birlik-ve-dayanisma-gucu-depremle-sinandi-asrin-felaketi-asrin-dayanismasina-donustu8
• Kaya, M., & Bayram, S. (2024). Determining the impact of earthquakes on university students’ hope and anxiety levels. International Journal of Disaster Risk Reduction, 110, 104637. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2024.104637
• Köse Tosunöz, İ., & Nazik, E. (2022). Career future perceptions and attitudes towards migration of nursing students: A cross-sectional multicenter study. Nurse Education in Practice, 63, 103413. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2022.103413
• Kula, K. Ş., & Saraç, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin gelecek kaygısı/The future anxiety of the university students. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 227-242.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.
• Masten, A. S., & Narayan, A. J. (2012). Child development in the context of disaster, war, and terrorism: Pathways of risk and resilience. Annual review of psychology, 63(1), 227-257.
• Munzur Üniversitesi. (2025). Munzur Üniversitesi 2025–2029 stratejik planı. https://www.munzur.edu.tr/birimler/idari/sgd/Pages/file/Stratejik_Plan_2025_2029.pdf
• Norris, F. H., Friedman, M. J., Watson, P. J., Byrne, C. M., Diaz, E., & Kaniasty, K. (2002). 60,000 disaster victims speak: Part I. An empirical review of the empirical literature, 1981—2001. Psychiatry, 65(3), 207-239.
• Okuyama, J., Funakoshi, S., Seto, S., Fukuda, Y., Ito, K., Imamura, F., et al. (2021). Importance of psychological support for disaster-affected adolescents: 10 years after the Great East Japan Earthquake. Journal of Disaster Research, 16(6), 914–923. https://doi.org/10.20965/jdr.2021.p0914
• Omar, Y., Refaei, A., Al-Qawasmeh, A., Ghazzal, H., & Kalbouneh, H. (2022). Migration intent among Jordanian medical students: A nationwide cross-sectional investigation. Postgraduate Medical Journal, 98(1164), 851–858. https://doi.org/10.1136/postgradmedj-2022-141817
• Pınar Kahraman Kılbaş, P., & Cevahir, F. (2023). Bilimsel araştırmalarda örneklem seçimi ve güç analizi. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 7(1), 1–8.
• Puerto, C. L., Bellido, C. M., Suarez, O. M., Alfaro, M., & Jimenez, M. A. (2021, July). Championing Hispanic student success following natural disasters in Puerto Rico. In ASEE Virtual Annual Conference Content Access.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68.
• Shields-Zeeman, L., & Smit, F. (2022). The impact of income on mental health. The Lancet Public Health, 7(6), e486–e487. https://doi.org/10.1016/s2468-2667(22)00094-9
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
• Szota, M., Rogowska, A., Kwaśnicka, A., & Chilicka-Hebel, K. (2024). The indirect effect of future anxiety on the relationship between self-efficacy and depression in a convenience sample of adults: Revisiting social cognitive theory. Journal of Clinical Medicine, 13(16), 4897. https://doi.org/10.3390/jcm13164897
• Şahin, G., & Buzlu, S. (2017). Hemşirelik öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın öz yeterlik sosyal destek ve etkili baş etme ile ilişkisinde algılanan stresin aracı rolü. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 20(2).
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Using multivariate statistics. (sixthed). Allyn & Bacon/Pearson Education. 6. Basımdan Çeviri: Mustafa Baloğlu, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Tay, L., & Diener, E. (2011). Needs and subjective well-being around the world. Journal of personality and social psychology, 101(2), 354.
• Thomson, R. M., Igelström, E., Purba, A. K., Shimonovich, M., Thomson, H., McCartney, G., et al. (2022). How do income changes impact on mental health and wellbeing for working-age adults? A systematic review and meta-analysis. The Lancet Public Health, 7(6), e515–e528.
• Wahlbeck, K., Cresswell-Smith, J., Haaramo, P., Lavonius, M., Lehti, V., Mannila, S., et al. (2017). Interventions to mitigate the effects of poverty and inequality on mental health. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 52(5), 505–514. https://doi.org/10.1007/s00127-017-1370-4
• Wang, J. (2024). Impact of natural disasters on student enrollment in higher education programs: A systematic review. Heliyon, 10(6), e29847.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri (4. Baskı). Detay Yayıncılık, Ankara.