Akıl natüralist paradigmada doğal bir fenomen olarak
görülür. Çağdaş zihin felsefecilerinin çoğunluğu aklın, evrimin bir yan ürünü
ve beyin gibi karmaşık yapıdaki fiziksel sistemin zorunlu bir sonucu olduğunu
düşünür. Buna göre, beynin sırları çözüldükçe akıl yürütmenin nasıl bir olay
olduğu tamamen açıklanacak ve bu sayede yakın gelecekte tıpkı insan gibi düşünen
yapay zekâların üretilmesi mümkün olacaktır. Fakat akıl öyle bir fenomendir ki,
taşıdığı özellikler maddeye indirgenememekte ve indirgemeci materyalizmin
dayandığı prensiplerle çatışmakta ve natüralist paradigmaya ciddi sorunlar
çıkarmaktadır. Hatta aklı açıklama
çabası, ondan şüphe etmeye yol açtığı için natüralizmi çürütmektedir. Elbette bu yeni bir argüman değildir, ancak
zihin felsefesindeki son tartışmalar ışığında bugün bu iddia, her zamankinden
daha da gelişmiş ve güçlenmiştir. Bu çalışmada son yıllarda öne çıkan birkaç
filozof tarafından savunulan “akıl delili” bağlamında, aklın natüralizmin
reddini gerektirdiğini ortaya koyacağız, ardından aklın varlığını açıklamada ve
güvenilirliğini temellendirmede teizmin natüralizmden daha makul bir izah
olduğunu savunacağız.
Reason
has been regarded as a natural phenomenon in naturalist paradigm. Most of the
philosophers of mind think that reason is the by-product of evolution and the
necessary result of a complicated physical system such as brain. Accordingly,
as the mysteries of brain are uncovered, reasoning process will be fully
explained and by means of this knowledge an artificial intelligence which thinks
like human brain does is going to be produced in the near future. However,
reason is such a phenomenon that properties of which can not be reduced to
matter and conflict with the basic principles of reductive materalism and
naturalism. As a matter of fact every effort to naturalize reason eventually
contributes to the refutation of naturalism, since it leads to a skepticism and
jeopardizes the reliability of human reasoning. Certainly, this is not a new
argument but it has became stronger and more sophisticated than ever in the
light of contemporary debates in philosophy of mind. The purpose of this
article is to explain with the help of “the argument from reason” how, indeed,
aiming for naturalizing of reason makes naturalism to refute itself. Consequently
the article argues that theism in lieu of naturalism is more reasonable
concerning the existence of reason and founding the trust in reasoning.
The argument from reason philosophy of religion philosophy of mind naturalism theism evolution
Konular | Din Araştırmaları |
---|---|
Bölüm | MAKALELER |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 15 Sayı: 2 |
ISSN: 1309-2030 KADER Kelam Araştırmaları Dergisi