Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürünü ve İş Doyumunu Etkileyen Faktörler: Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Year 2021, Volume: 11 Issue: 3, 381 - 389, 01.12.2021

Kader Öztürk Arzu Karabağ Aydın

Abstract

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerde hasta güvenliği kültürünü ve iş doyumunu etkileyen faktörlerin karşılaştırmalı analizini yapmak
amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Materyal ve Metot: Araştırma tanımlayıcı-kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin Kuzeydoğusunda TRA2’de yer alan iki devlet hastanesinde ve bir üniversite hastanesinde çalışan 260 hemşire oluşturmuştur. Çalışmanın verileri, Ağustos 2017 ile Mart 2018 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırma verileri “Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği” ve “Hemşirelerde İş Doyumu Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Veri analizinde parametrik testlerden Anova (F) ve t-Testi, non-parametrik testlerden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Ayrıca ölçek toplam puan ve ölçek alt boyut puan ortalamaları hesaplanmıştır. Bunların yanı sıra “Hasta Güvenliği Kültürü” ile “Hemşirelerde İş Doyumu” arasındaki ilişkiye korelasyon analizi ile bakılmıştır.
Bulgular: Toplam puan ortalaması Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeğinde 2,78±0,47, Hemşirelerde İş Doyumu Ölçeğinde ise 3,34±0,68 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada ele alınan bazı bağımsız değişkenlerden “hemşirelik mesleğini seçme durumuna”, “çalıştığı bölümdeki pozisyonuna” ve “işini yeteneklerine uygun bulma durumuna” göre Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği ve Hemşirelerde İş Doyumu Ölçeği her ikisinde de gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca hasta
güvenliği kültürü ile iş doyumu arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır (p=0,000, r=0,598).
Sonuç: Hemşirelerde hem hasta güvenliği kültürünü hem de iş doyumunu 31 bağımsız değişkenin etkilediği saptanmıştır. Yüksek hasta güvenliği kültürüne sahip olan hemşirelerin iş doyumlarının
da yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

bakım kalitesi;, hasta güvenliği;, hemşirelik;, iş doyumu

References

• 1. WHO-2018a. World Health Organization (WHO), Patient Safety. Retrieved from http://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/patient-safety/patient-safety
• 2. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldsan MS. Institute of Medicine (IOM). To Err Is Human: Building a safer health system. Washington DC: Institute of medicine, National academy press; 1999. p.1–34.
• 3. WHO-2018b World Health Organization (WHO), Patient Safety. Retrieved from https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/patient-safety
• 4. Baker R, Norton P, Flintoff V, Blais R, Brown A, Cox J, et al. The canadian adverse events study: the incidence of adverse events among hospital patients in Canada. CMAJ 2004;170(11):1678–1686.
• 5. WHO-2018c World Health Organization (WHO), Patient Safety. Retrieved from https://www.who.int/patientsafety/en/
• 6. International Council of Nurses (ICN) [International Council of Nurses web site] Available at: https://www.icn.ch/sites/default/files/inline-files/D05_Patient_Safety.pdf Accessed January 9, 2018. Position Statement: Patient Safety, Geneva, Switzerland. (2012):1–3.
• 7. Dharitri S. Job satisfaction of nursing staff and patients’ perception of quality care in a tertiary teaching hospital. Odisha. Asian Journal Nursing Education and Research 2016;6(3):2231–1149.
• 8. Durmuş S, Günay O. Factors affecting job satisfaction and anxiety levels in the nurses. Erciyes Medical Journal 2007;29(2):139–146.
• 9. Park M, Lee JY, Cho S. Newly graduated nurses’ job satisfaction: comparison with allied hospital professionals, social workers, and elementary school teachers. Asian Nursing Research 2012;6(3):85–90.
• 10. Çalışkan S. Hemşirelerde İş Doyumu ve Bunu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi [Job satisfaction in nurses and determination of factors affecting it]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Turkey; 2014.
• 11. Tilev S, Beydağ KD. Hemşirelerin iş doyumu düzeyi. [Job satisfaction level of nurses]. Journal of Health and Nursing Management 2014;1(3):140–146.
• 12. Lorber M, Savic BS. Job satisfaction of nurses and identifying factors of job satisfaction in slovenian hospitals. Croatian Medical Journal 2012;53(3):263–70.
• 13. Türkmen E, Baykal Ü, Seren Ş, Altuntaş S. Hasta güvenliği kültürü ölçeğinin geliştirilmesi. [Development of patient safety culture scale]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14(4):38–46.
• 14. Yılmaz AT, Yıldırım A. Hemşire iş doyum ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenirliği, [Validity and reliability of the nurse job satisfaction scale in Turkish]. Journal of Health and Nursing Management 2016;3(3):158–168.
• 15. Ball J, Day T, Murrels T, Dall’Ora C, Rafferty AM, Griffiths P, Maben J. Cross-sectional examination of the association between shift length and hospital nurses job satisfaction and nurse reported quality measures. Biomed Central Nursing 2017:16–26.
• 16. Inoue T, Karima R, Harada K. Bilateral effects of hospital patient-safety procedures on nurses’ job satisfaction. International Nursing Review 2017;64(3):437–445.
• 17. Boamah SA, Read EA, Laschinger HK. Factors influencing new graduate nurse burnout development, job satisfaction and patient care quality: A time-lagged study. Journal of Advanced Nursing, (2016);73(5):1182–1195. doi: 10.1111/jan 13215
• 18. Karaca A, Arslan H. Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. [A study for evaluation of patient safety culture in nursing services]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2014;1(1):9–18.
• 19. Ertürk C, Dönmez P, Özmen D. Manisa il merkezindeki hastanelerde görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesi. [Evaluation of Patient Safety Culture of Nurses Working in Hospitals in Manisa Province Center]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2016;32(1):19–33.
• 20. Mohr CD, Lipkowitz Eaton J, Kathleen M, Hodgson MJ. Does employee safety matter for patients too? Employee safety climate and patient safety culture in health care. Journal of Patient Safety 2018;14(3):181–185.
• 21. Yolcu N, Yıldırım Z, İncesu E, Yiğit Y, Çağ Y. Tekirdağ ili kamu hastanelerinde çalışan hemşireler için hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesi. [Evaluation of the patient safety culture of the public hospitals in the Tekirdağ: Survey of Nurses]. International Anatolia Academic Online Journal Scientific Science 2015;3(2):8–18.
• 22. Rızalar S, Tural Büyük E, Şahin R, As T, Uzunkaya G. Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü ve etkileyen faktörler. [Patient safety culture in nurses and affecting factors] Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2016;9(1):9–15.
• 23. Gündoğdu S, Bahçecik N. Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü algılamasının belirlenmesi [Determination of patient safety culture perception in nurses] Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15(2):119–128.
• 24. Yang J, Liu Y, Chen Y, Pan X. The effect of structural empowerment and organizational commitment on chinese nurses’ job satisfaction. Applied Nursing Research. (2014);27(3):186–191. https://doi.org/10.1016/j.apnr.2013.12.001
• 25. Higgins EA. The influence of nurse manager transformational leadership on nurse and patient outcomes: Mediating effects of supportive practice environments, organizational citizenship behaviours, patient safety culture and nurse job satisfaction. Electronic Thesis and Dissertation Repository. (2015):3184.
• 26. Spence, Laschinger HK, Fida R. Linking nurses’ perceptions of patient care quality to job satisfaction. The Journal of Nursing Administration 2015;45(5):276–283.
• 27. Chiang HY, Hsiao YC, Lee HF. Predictors of hospital nurses’ safety practices work environment, workload, job satisfaction, and error reporting. Journal of Nursing Care Quality 2017;32(4): 359–368. doi: 10.1097/NCQ.0000000000000240
• 28. Bondevik TG, Hofoss D, Husebo SB, Deilkas EC. Patient safety culture in norwegian nursing homes. Biomed Central Health Services Research 2017;17:424.
• 29. Tondo JCA, Guirardello EB. Perception of nursing professionals on patient safety culture. Rev Bras Enferm 2017;70(6):1284–90. http://dx.doi.org/10.1590/0034-7167-2016-0010
• 30. Boamah SA, Spence Laschinger HK, Wong C, Clarke S. Effect of transformational leadership on job satisfaction and patient safety outcomes. Nursing Outlook 2018;66(2):180–189. doi: 10.1016/j.outlook.2017.10.004
• 31. Wami SD, Demssie AF, Wassie MM, Ahmed AN. Patient safety culture and associated factors: A quantitative and qualitative study of healthcare workers’ view in jimma zone hospitals, southwest ethiopia. Biomed Central Health Services Research. (2016);16:495, 1–10.
• 32. Alqattan H, Cleland J, Morrison Z. An evaluation of patient safety culture in a secondary care setting in Kuwait. Journal of Taibah University Medical Sciences. (2018);13(3):1–9.
• 33. Dinçer M, Torun N, Aksakal H. Determining nurses’ perceptions of patient safety culture in palliative care centres. Contemporary Nurse. (2018);54(3):246–257.
• 34. Çalışkan, A., Yeni Mezun Hemşirelerde İş Doyumu Tükenmişlik ve Gerçeklik Şokunun İncelenmesi. [Investigation of job satisfaction burnout and reality shock in newly graduated nurses]. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Turkey, (2010).
• 35. Tambağ H, Can R, Kahraman Y, Şahpolat M. Hemşirelerin çalışma ortamlarının iş doyumu üzerine etkisi, [The effect of nurses’ work environments on job satisfaction]. Medical Journal of Bakırköy, (2015);11(4):143–149.