Abstract
Birinci Dünya Savaşı sonrası Arabistan’daki durum oldukça büyük değişikliklere uğramış, İbn-i Suud, neredeyse bütün Yarımadayı kontrol ederek Arabistan’ın en baskın kişisi olmuştu. İmam Yahya ise Yemen’de nüfuz ve kudretini tamamen kabul ettirmiş, yalnız Asir Emirliği, Suudi egemenliğini kabul etmek durumunda kalmıştı. Bu önemli emirlik üzerinde İbn-i Suud ile İmam Yahya sahiplik hakkı iddiasında bulunduklarından iki devlet arasında ciddi bir anlaşmazlık çıkmıştır. Asir Emiri Hasan İdrisi, 1933 yılında bağlı bulunduğu İbn-i Suud’a isyan etmiş, üzerine kuvvet gönderilince de İmam Yahya’ya sığınmıştı. Emir’i İbn-i Suud’a teslim etmeyen İmam, İbn-i Suud’a bağlı bulunan Necran vadisini de işgal etmişti. Meselenin halli hususunda yapılan müzakereler sonuç vermeyince İbn-i Suud, anlaşmazlığı çözmek için askeri harekâta başlamıştır. Bir aylık bir askeri harekât İbn-i Suud’un zaferiyle sonuçlanmış ve iki taraf arasında Taif Antlaşması imzalanmıştır. İngiliz ve Osmanlı arşiv belgeleri yanında Arap kaynakları ve basın malzemesinin de kullanıldığı bu çalışmada Hicaz ile Yemen arasındaki anlaşmazlığın sebepleri ve sonuçları ile Türkiye’deki yansımaları aydınlatılmaya ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords
References
- Al-Madani, Wael Mohammed Omar (2005), Saudi-Yemeni Territorial Sovereignty Disputes Over Asir, Jizan, Najran and The Rub' Al-Khali Desert Frontier: Legal Analysis of Some Aspects of Former Claims and The Final Settlement Under The 2000 Treaty of Jeddah, Ph. D. University of Edinburgh, School of Law.
- Al-Rasheed, Madawi (2002), A History of Saudi Arabia, Cambridge Universty Pres.
- Armaoğlu, Fahir (2007), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, 16. Baskı, İstanbul.
- Armstrong, H. C. (2007), Arabistan Kralının Yaşam Öyküsü, Abdülaziz bin Suud, Türkçesi: Gülsüm Aldemir, Kaknüs Yayınları, 1. Basım, İstanbul.
- Austin, Brian (1971), Saudi-Yemeni War, 1934, Art in History Depertmant of the American University of Beirut, Lebanon, Thesis of Master, September.
- Ayışığı, Metin (2002), “Osmanlı’nın Son Vilayeti Yemen”, XIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 4-8 Ekim 1999, TTK Basımevi, Ankara, 1985-2019.
- Bayur, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılabı Tarihi, C. II, Kısım: III, TTK Basımevi, Ankara. Bin Hezlül, Suud (1402/1982), Tarih Mülük Al-i Suud, C. I, Riyad.
- Burdett, Anita L. P. (1998), King Abdulaziz Diplomacy and Statecraft 1902-1953, Volume I: 1902-1926, Archive Editions.
- Çakaloğlu, Cengiz (2019), “Yemen’de İmam Yahya İsyanının Başlaması ve ilk Askeri Harekât”, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, C. 6, S. 39, 1715-1723.
- Darü’l Melik Abdülaziz (1999/1419), El- Küşşafü’l Tahlili’s Sahife-i Ümmü’l Kura 1343-1373, C. I, Riyad.
Abstract
References
- Al-Madani, Wael Mohammed Omar (2005), Saudi-Yemeni Territorial Sovereignty Disputes Over Asir, Jizan, Najran and The Rub' Al-Khali Desert Frontier: Legal Analysis of Some Aspects of Former Claims and The Final Settlement Under The 2000 Treaty of Jeddah, Ph. D. University of Edinburgh, School of Law.
- Al-Rasheed, Madawi (2002), A History of Saudi Arabia, Cambridge Universty Pres.
- Armaoğlu, Fahir (2007), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, 16. Baskı, İstanbul.
- Armstrong, H. C. (2007), Arabistan Kralının Yaşam Öyküsü, Abdülaziz bin Suud, Türkçesi: Gülsüm Aldemir, Kaknüs Yayınları, 1. Basım, İstanbul.
- Austin, Brian (1971), Saudi-Yemeni War, 1934, Art in History Depertmant of the American University of Beirut, Lebanon, Thesis of Master, September.
- Ayışığı, Metin (2002), “Osmanlı’nın Son Vilayeti Yemen”, XIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 4-8 Ekim 1999, TTK Basımevi, Ankara, 1985-2019.
- Bayur, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılabı Tarihi, C. II, Kısım: III, TTK Basımevi, Ankara. Bin Hezlül, Suud (1402/1982), Tarih Mülük Al-i Suud, C. I, Riyad.
- Burdett, Anita L. P. (1998), King Abdulaziz Diplomacy and Statecraft 1902-1953, Volume I: 1902-1926, Archive Editions.
- Çakaloğlu, Cengiz (2019), “Yemen’de İmam Yahya İsyanının Başlaması ve ilk Askeri Harekât”, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, C. 6, S. 39, 1715-1723.
- Darü’l Melik Abdülaziz (1999/1419), El- Küşşafü’l Tahlili’s Sahife-i Ümmü’l Kura 1343-1373, C. I, Riyad.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | History of The Republic of Turkiye |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2024 |
| Submission Date | January 10, 2024 |
| Acceptance Date | May 20, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 10 Issue: 21 |
Cite
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Açık Erişim bir dergidir ve yayımladığı içeriği doğrudan açık erişime sunar. Dergi, yayımladığı içerikle bilimin Açık Erişim politikasıyla desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bilinen standartlarda kaynak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma, dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte aksi belirtilmediği sürece) Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) lisansı aracılığıyla kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için dergi editöründen izin alınması gereklidir.
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi'nin içeriği Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.