Lewis Carroll'ın “Alice Harikalar Diyarında” Eserinin P4C Çalışmaları Bağlamında Kullanım Olanağının Değerlendirilmesi

Year 2023, Volume: 22 Issue: 3, 654 - 680, 20.10.2023

Alper Elvan Polat

https://doi.org/10.20981/kaygi.1343655

Abstract

Felsefe, çağlar boyunca insanın kendisine ve diğer varolanlara ilişkin sahip olduğu sonsuz merak duygusunun sonucu olarak sistemli bir düşünme biçimini ifade etmiştir. İlk Çağ'dan 20. yüzyıla değin filozoflar sürdürdükleri akıl yürütmelerle bir paradigma meydana getirmiş, bu paradigma çağların değişen koşulları ile sanat ve teknikteki ilerlemelerle sürekli büyümüştür. 20. yüzyıla gelindiğinde birçok yeni kavram felsefi zeminde kendine yer edinmiştir. Bu bağlamda çocuk felsefesi veya çocuklar için felsefe (P4C) de 20. yüzyılla kendine yeni bir felsefi zemin kazanan alanlardan biridir. Çocuklar için felsefenin kuramsallaşmasında Mathew Lipman bir öncü rolünü üstlenmiş ve P4C çalışmalarında belirli bir metot geliştirmiştir. Lipman'ın P4C çalışmaları için geliştirdiği metot çoğunlukla çocuk edebiyatı ürünlerinin kullanımını gerektirir. Bu durumda birçok çocuk edebiyatı ürününün P4C çalışmaları açısından verimli olup olamayacağı önemli bir problem hâlini almıştır. Bu problemden yola çıkılarak bu çalışmada felsefe ve çocuk veya çocukluk kavramları arasında bir ilişki kurulmasının olanaklılığı tartışılmış, bu anlamda çocuklar için felsefe çalışmalarının metoduna değinilmiş ve Lewis Carroll'ın “Alice Harikalar Diyarında (Alice's Adventures in Wonderland)” adlı eserinin P4C çalışmalarında kullanım olanağı üzerinden bir tartışma yürütülmüştür.

Keywords

Felsefe, Çocuk, Çocuk Edebiyatı, Lipman, Carroll

Evaluation of the Possibility of Using Lewis Carroll's “Alice's Adventures in Wonderland” in the Context of P4C Studies

Abstract

Philosophy has expressed a systematic way of thinking as a result of the endless curiosity that people have about themselves and other beings throughout the ages. From the Antiquity to the 20th century, philosophers have created a paradigm with their reasoning, and this paradigm has grown continuously with the changing conditions of the ages and advances in art and technique. By the 20th century, many new concepts have taken their place on the philosophical ground. In this context, philosophy of children or philosophy for children (P4C) is one of the fields that gained a new philosophical ground with the 20th century. Mathew Lipman took a pioneering role in theorizing philosophy for children and developed a specific method for P4C studies. The method developed by Lipman for P4C studies mostly requires the use of children's literature products. In this case, it has become an important problem whether many children's literature products can be productive in terms of P4C studies. Based on this problem, in this study, the possibility of establishing a relationship between the concepts of philosophy and child or childhood was discussed, in this sense, the method of philosophical studies for children was mentioned and the possibility of using Lewis Carroll's "Alice's Adventures in Wonderland" in P4C studies.

Keywords

Philosophy, Children, Children's Lİterature, Lipman, Carroll

References

• Akarsu, B. (1998). Felsefe Terimleri Sözlüğü (13. Basım). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Aristoteles. (1996). Metafizik. (çev. Ahmet Arslan). 2. Baskı. İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Arslan, A. (2009). Felsefeye Giriş (12. Basım). Ankara: Adres Yayınları.
• Bayhan, P. S. ve Artan, İ (2005). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Bilişsel Gelişim. (Çev. O. Gündüz), Çocuk Gelişim Psikolojisi içinde (s.309-371). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Boyacı, N. P., Karadağ, F., & Gülenç, K. (2018). Çocuklar için felsefe/çocuklarla felsefe: felsefi metotlar, uygulamalar ve amaçlar. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, (31), 145-173.
• Carroll, L. (2023). Alice Harikalar Diyarında (16. Basım) (Çev. S. Ezber). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dürüşken, Ç. (2014). Antikçağ Felsefesi: Homeros' tan Augustinus'a Bir Düşünce Serüveni. İstanbul: Alfa.
• Erdiller-Yatmaz, Z. B., Erdemir, E., & Erbil, F. (2018). Çocuk ve çocukluk: Okulöncesi öğretmen adayları anlatıyor. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 284-312.
• Gökberk, M. (1993). Felsefe Tarı̇hı̇. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Karakaya, Z. (2006). Günümüz Çocuk Edebiyatında Seçilmiş Çocuk Felsefesi Örnekleri, Türkoloji Dergisi, 2, 21-39.
• Lipman, M. (1976). Philosophy For Children. Metaphilosophy, 7(1), 17-39.
• Lipman, M. (1999, February). What is Happening with P4C?. In The Proceedings of the Twentieth World Congress of Philosophy (Vol. 3, pp. 21-26).
• Lone, J. M. (2012). The Philosophical Child. Rowman & Littlefield Publishers.
• Oyler, J. (2016). Philosophy with children: The Lipman-Sharp approach to philosophy for children. Encyclopedia of educational philosophy and theory, 1-7.
• Platon. (2005). Devlet (çev. Cenk Saraçoğlu – Veysel Atayman). İstanbul: Bordo – Siyah Yay.,
• Russell, B. (2002). Batı Felsefesi Tarihi – İlkçağ (Çev. M. Sencer). İstanbul: Say Yayınları.
• Özcan, S., Sallabaş, M. E., Akgül, S. (2022). Okuma Eğitiminde P4C Temelli Soru Sorma Eğitiminin İşbirlikli Öğrenmeye Etkisi. Ana Dili Eğitim Dergisi, 10(2), 327-346.
• Tunalı, İ. (2009). Felsefeye Giriş (2. Basım). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Turgut, İ. (1993). Sanat Felsefesi. İzmir: Üniversite Kitabevi Yayınları.
• Vansieleghem, N., & Kennedy, D. (2011). What is philosophy for children, what is philosophy with children—After Matthew Lipman?. Journal of Philosophy of Education, 45(2), 171-182.
• Ventista, O. M. (2018). A literature review of empirical evidence on the effectiveness of Philosophy for Children. Parecidos de familia. Propuestas actuales en Filosofía para Niños/Family ressemblances. Current proposals in Philosophy for Children, 448-469.
• Williams, L. (2003). Çocuğunuzu Keşfedin (çev. M. Koyuncu). İstanbul: Hayat Yayınları.