ОБЗОР ЭПОСА ОЗАНТЮРКА " ЖУРАВЛИ" С ТОЧКИ ЗРЕНИЯ ТЕОРИЙ НАЦИОНАЛИЗМА

Year 2022, Issue: 56, 30 - 52, 27.12.2022

Hakan Albayrak

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1190167

Abstract

В результате оценок и исследований по теме национализма возникли различные теории. Среди этих теорий на первый план вышли « первоначальная теория» (примордиализм), «модернистская теория» и «этно-символистическая теория». Первоначальная теория утверждает, что нации происходят из одного и того же происхождения и имеют общую религию, язык, культуру и историю. В этой теории есть «натуралистические», «биологические» и «культурные» точки зрения. Согласно модернистской теории, национализм, является социальной необходимостью эпохи. В этой теории национализм оценивается вместе с процессом модернизации, который влияет на социальные, политические и экономические процессы и изменения. В этносимволистской теории акцент делается на национализме, этническом происхождении и культурных особенностях наций.
Национальные символы часто встречаются в турецких устных и письменных культурных произведениях. Символы, отражающие турецкий национализм, особенно, широко используются в Ашыкских произведениях Турецкой народной литературы. Эти символы своим глубоким смыслом откликаются в подсознании турков . Каждый символ имеет свое смысловое национальное значение.
Эпос Озантюрка «Журавли» - это эпос, подчеркивающий культурное единство Тюркского мира. В эпосе «Журавли», состоящей из трех разных текстов, связанных между собой, описываются Тюркские общины, составляющие Тюркский мир. В первом из этих текстов упоминаются тюрки Азербайджана, Казахстана, Кыргызстана, Турецкой Республики Северного Кипра, Узбекистана, Турции и Туркменистана. Во втором тексте выражены тюркские племена, проживающие на широкой географии, включающей такие страны, как Ирак, Иран, Восточный Туркестан, Крым, Татарстан, Башкортостан, Республика Саха (Якутия), Чувашия, Республика Алтай, Республика Тыва, Республика Хакасия. В третьем тексте упоминаются турки, проживающие и «борющиеся за существование», в таких странах, как Греция/Западная Фракия, Болгария, Румыния, Молдова/Гагаузия, Сербия, Черногория, Босния-Герцеговина, Косово, Албания, Хорватия, Македония, Венгрия, а также турки в Европе.
Эпос «Журавли» — произведение Байрама Дурбилмеза, который также пишет стихи в стиле ашык под псевдонимом Озантюрк. Дурбилмез - ученый, известный своими работами в области ашыкской литературы , текке-суфийской литературы и фольклора тюркского мира. Этот ученый также известен как тюркист, националист, который был членом совета директоров, председателем совета директоров и делегатом в штаб-квартирах различных неправительственных организаций, фондов и ассоциаций, защищающих Турецкий национализм. Тот факт, что он обычно использует псевдоним Озантюрк в своих стихах, показывает, что Дурбилмез также придерживается националистических взглядов в мире искусства.
В этой статье, много национальных символов, принадлежащих Тюркским государствам и общинам, которые существуют в разных географических регионах в эпосе Озантюрка/Байрама Дурбилмеза «Журавли» о тюркском мире. Вышеупомянутые национальные символы; в рамках националистических теорий некоторые из них рассматриваются в рамках примитивного подхода, который признают себя естественными нациями, некоторые из них являются модернистскими, возникшими в результате модернизации, а некоторые из них, в рамках этносимволистского подхода, принимающего этническую принадлежность. Также имеются символы, которые оцениваются в рамках этих трех подходов. При определении националистической точки зрения в эпосе, будут еще попытки показать научные основы национализма в результате академических исследований поэта о Тюркском мире

Keywords

Национализм, теории национализма, Тюркский мир, Озантюрк, Журавли, эпос, Ашыкская литература

A STUDY OF OZANTÜRK'S EPIC OF "TURNALAR" IN TERMS OF NATIONALISM THEORIES

Abstract

Various theories have emerged as a result of evaluations and studies on nationalism. Among these theories, "primordial theory", "modernist theory" and "ethno-symbolist theory" came to the fore. Primordial theory argues that nations come from the same lineage and share a common religion, language, culture and history. In this theory, there are “naturalistic”, “biological” and “cultural” perspectives. According to modernist theory, nationalism is a social necessity of that period. In this theory, nationalism is evaluated together with the modernization process, which affects social, political and economic developments and changes. In the ethno-symbolist theory, nationalism, ethnic origin and cultural characteristics of nations are emphasized.
National symbols are frequently encountered in Turkish oral and written cultural products. Symbols reflecting Turkish nationalism are widely used, especially in Minstrel Literature, a product of Turkish Folk Literature. These symbols appeal to the subconscious of the Turks with their deep meanings. Each symbol has its own semantic national value.
The "Turnalar" epic of Ozantürk emphasizes the shared cultural heritage of the Turkish people. In the epic of Turnalar, which consists of three separate works connected to each other, the Turkish communities that make up the Turkish World are described. In the first of these texts, the Turks of Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, the Turkish Republic of Northern Cyprus, Uzbekistan, Turkey and of Turkmenistan are mentioned. In the second text, Turkish tribes living in a wide geography including countries such as Iraq, Iran, East Turkestan, Crimea, Tatarstan, Bashkortostan, Yakutia / Sakha, Chuvashia, Altai Republic, Tuva Republic, Khakas Republic are presented. In the third text, the Turks living in countries such as Greece / Western Thrace, Bulgaria, Romania, Moldova / Gagauzeli, Serbia, Montenegro, Bosnia-Herzegovina, Kosovo, Albania, Croatia, Macedonia, Hungary, and Turks who struggle for existence" along with the Turkish presence in Europe are spoken of.
The epic of "Turnalar" is a work of Bayram Durbilmez, who also wrote poems in minstrel manner under the pseudonym Ozantürk. Durbilmez is a scholar known for his works in the fields of minstrel literature, tekke-sufi literature and folklore of the Turkish World. This scholar is also known as a Turkist, nationalist intellectual who has served as a member of the board of directors, chairman of the board of directors and a delegate to the headquarters in various non-governmental organizations, foundations and associations that defend Turkish nationalism. The fact that he usually uses the pseudonym Ozantürk in his poems shows that Durbilmez has a nationalist attitude also in the world of art.
In this article numerous national symbols that occurs in Ozantürk / Bayram Durbilmez's epic "Turnalar" about the Turkish World and that are shared by Turkish states and communities that exist across many geographical areas will be analysed. The national symbols in question are evaluated within the framework of nationalist theories, some of which through the primordial theory which states there are natural nations, some of which through modernist theory that emerged with the effect of modernization, and some of which through the ethno-symbolist theory that adopts ethnic cultural values. There are also symbols that are evaluated within these three theories. While determining the nationalist attitude in the epic, the scientific foundations of nationalism will also be tried to be shown through the mentions of the poet's academic studies on the Turkish World.

Keywords

Nationalism, nationalism theories, Turkish World, Ozantürk, Turnalar (crane bird), epic, Ashik Literature., Национализм, теории национализма, Тюркский мир, Озантюрк, Журавли, эпос, Ашыкская литература

OZANTÜRK’ÜN “TURNALAR” DESTANI ÜZERİNE MİLLİYETÇİLİK KURAMLARI BAKIMINDAN BİR İNCELEME

Abstract

Milliyetçilik konusunda değerlendirmeler ve incelemeler sonucu çeşitli kuramlar ortaya çıkmıştır. Araştırmalarda bu kuramlardan “ilkçi kuram”, “modernist kuram” ve “etno-sembolcü kuram” öne çıkmıştır. İlkçi kuram milletlerin aynı soydan geldiğini, ortak din, dil, kültür ve tarihi paylaştığını ileri sürmektedir. Bu kuramda “doğalcı”, “biyolojik” ve “kültürel” bakış açıları yer almaktadır. Modernist kurama göre milliyetçilik, dönemin toplumsal bir gerekliliğidir. Milliyetçilik bu kuramda, sosyal, siyasal ve ekonomik gelişimlere ve değişimlere etki eden modernleşme süreci ile birlikte değerlendirilir. Etno-sembolcü kuramda ise milliyetçilik, milletlerin etnik köken ve kültür özellikleri vurgulanır.
Türk sözlü ve yazılı kültür ürünlerinde millȋ simgelere sıklıkla rastlanılmaktadır. Özellikle Türk Halk Edebiyatı ürünü Âşık Edebiyatı’nda Türk milliyetçiliğini yansıtan simgeler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu simgeler, taşıdıkları derin anlamlarla Türklerin bilinçaltına seslenmektedir. Her bir simgenin kendine özgü anlamsal millȋ değeri vardır.
Ozantürk’ün “Turnalar” destanı Türk Dünyasının kültür birliğini öne çıkaran bir destandır. Birbiriyle ilişkili üç ayrı metinden oluşan Turnalar destanında Türk Dünyasını oluşturan Türk toplulukları anlatılmaktadır. Bu metinlerden ilkinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan Türklerinden söz edilmektedir. İkinci metinde Irak, İran, Doğu Türkistan, Kırım, Tataristan, Başkurdistan, Yakutistan / Saha Eli, Çuvaşistan, Altay Cumhuriyeti, Tuva Cumhuriyeti, Hakas Cumhuriyeti gibi ülkelerin de içinde bulunduğu geniş bir coğrafyada yaşayan Türk boyları dile getirilmektedir. Üçüncü metinde Yunanistan / Batı Trakya, Bulgaristan, Romanya, Moldova / Gagavuzeli, Sırbistan, Karadağ, Bosna-Hersek, Kosova, Arnavutluk, Hırvatistan, Makedonya, Macaristan gibi ülkelerde yaşayan ve “var olma mücadelesi” veren Türklerden, Avrupa’daki Türk varlığından söz edilmektedir.
“Turnalar” destanı Ozantürk mahlasıyla âşık tarzı şiirler de yazan Bayram Durbilmez’in bir eseridir. Durbilmez, âşık edebiyatı, tekke-tasavvuf edebiyatı ve Türk Dünyası halk bilimi alanlarında çalışmalarıyla tanınan bir bilgindir. Bu bilgin, Türk milliyetçiliğini savunan çeşitli sivil toplum kuruluşlarında, vakıf ve derneklerde yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanı ve genel merkez delegesi gibi görevler yapmış Türkçü, milliyetçi bir fikir insanı olarak da tanınmaktadır. Şiirlerinde genellikle Ozantürk mahlasını kullanması, Durbilmez’in sanat dünyasında da milliyetçi bir tavır sahibi olduğunu gösterir.
Bu makalede, Ozantürk / Bayram Durbilmez’in, Türk Dünyası konulu “Turnalar” destanında farklı coğrafi bölgelerde varlığını sürdüren Türk devletleri ve topluluklarına ait birçok millȋ simge yer almaktadır. Söz konusu millȋ simgeler; milliyetçi kuramlar çerçevesinde bir kısmının doğal milletler olduğunu kabul eden ilkçi, bir kısmının modernleşmenin etkisiyle ortaya çıkan modernist ve bir kısmının da etnik kültürel değerleri benimseyen etno-sembolcü yaklaşım içerisinde değerlendirilmektedir. Ayrıca bu üç yaklaşım içerisinde de değerlendirilen simgeler de bulunmaktadır. Destandaki milliyetçi bakış açısını belirlerken, şairin Türk Dünyası konulu akademik çalışmalarına da değinilmesi sonucu milliyetçiliğin bilimsel temelleri de gösterilmeye çalışılacaktır.

Keywords

Milliyetçilik, milliyetçilik kuramları, Türk Dünyası, Ozantürk, Turnalar, destan, Âşık Edebiyatı., Национализм, теории национализма, Тюркский мир, Озантюрк, Журавли, эпос, Ашыкская литература

References

• AKBAY, O. H. (2011). A Literary Analysis on the Japanese Version of the Poems by Bayram Durbilmez. ZfWT / Zeitschrift für die Welt der Türken - Journal of World of Turks, 3 (2), 71- 84.
• ALPTEKİN, A. B. (2015). Anadolu’dan Kıbrıs’a Halk Kültürü Köprüsü, Akçağ Yay.: Ankara.
• ALPTEKİN, A. B. and Güzel, A. (2010). Geçmişten Günümüze Âşıkların Dilinde Sarıkamış, (ed. B. Sönmez), Omnia Yay.: İstanbul.
• ALPTEKİN, A. B. and Sakaoğlu, S. (2006). Türk Saz Şiiri Antolojisi (14- 21. Yüzyıllar), Akçağ Yay.: Ankara.
• BİLGEHAN, M. (2017). Bayram Durbilmez’in ‘Turnalar’ Şiiri ile Türk Dünyasına Ruhsal Bir Farkındalık. Erciyes, 40 (474), 11-18.
• BİLGEHAN, M. (2017). Bayram Durbilmez’in ‘Turnalar-II’ Şiiri ile Türk Dünyasına Ruhsal Bir Farkındalık. Erciyes, 40 (475), 14-22.
• BİLGEHAN, M. (2017). Şiir Dili Bağlamında Turnalar / Türk Dünyası Şiirleri Üzerine Bir Değerlendirme. Erciyes, 40 (477), 15-21.
• BULUT, S. (2017). Asya Coğrafyası’nın Büyük Edibi Ali Şȋr Nevȃȋ’nin Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Türk Dili’ne Katkıları. Asya Studies Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar. 1, 23-41.
• ÇOBANOĞLU, Ö. (2000). Türk Dünyası Sosyo-Kültürel Bağlamında Nevruz Bayramının Yapısal ve İşlevsel Bakımlardan Halk Bilimsel Çözümlemesi. Uluslararası Nevruz Sempozyumu Bildirileri, HAGEM Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (1995). “Âşık Veysel'in Edebî Kişiliği”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 97, 34-37.
• DURBİLMEZ, B. (1998). Taşpınarlı Halk Şairleri, Geçit Yay.: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (1999). Kayserili Halk Şairlerinin Şiirlerinde Kıbrıs, Geçit Yay.: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (1999). Âşık Veysel'in Kayserili Ozanlara Etkileri. Folklor / Edebiyat, 5 (19), 155-179.
• DURBİLMEZ, B. (2000) Âşık Meydânî, Hayatı- Sanatı- Şiirlerinden Örnekler, Laçin Yay.: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (2000). Tarihî Olay-Edebî Metin İlişkileri Bağlamında Kıbrıs Konulu Âşık Tarzı Şiirler Üzerine Bir Değerlendirme. Proceedings of the Third Internatioal Congress for Cyprus Studies, Volume:2 Linguistics& Literature. Doğu Akdeniz Üniversitesi Yay.: Gazi Magosa, 87-105.
• DURBİLMEZ, B. (2000). Türk Dünyasında Ortak Halk Kültürü. Oxutuşı Professorlar VIII. Teoriyalıq Ğılmi Konferansiyası (Öğretim Üyeleri VIII. Teorik İlmî Sempozyum), 25-28 Nisan 2000, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkistan/ Kazakistan.
• DURBİLMEZ, B. (2001). “Kayserili Âşık Meydanî'nin Hayatı ve Sanatı”, Folklor / Edebiyat, 7/26, 169-187.
• DURBİLMEZ, B. (2002). Yunus Emre ve Muhyiddin Abdal Divanlarında Gönül. Folklor / Edebiyat, 8 (30), 205-214.
• DURBİLMEZ, B. (2002). Türk Kültüründe Abdallar ve Abdal Mahlaslı Halk Şairleri. Yol / Bilim, Kültür Araştırma, 18, 54-67.
• DURBİLMEZ, B. (2003). Efsaneden Destana: Kazakistan’da Korkut Ata ve Korkut Küyü. Millȋ Folklor, 8 (60), 219-232.
• DURBİLMEZ, B. (2003). Manas Destanındaki Kimi Motiflerin Türk Halk Kültüründeki Yansımaları. Halk Bilimi Araştırmaları-Forschungen für Volkerkunde, 2. Kitap, İstanbul- Aaacen, 154-176.
• DURBİLMEZ, B. (2003). Türk Kültüründe Yenigün/Nevruz Bayramı. TÜRKSOY, 9, 29-34.
• DURBİLMEZ, B. (2006). Somut Olmayan Kültür Mirası: Halk Hikâyeciliği ve Kars Yöresi Âşıkları. Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 341-364.
• DURBİLMEZ, B. (2006). Âşıkların Diliyle Erciyes Dağı. Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’na Armağan, (ed. A.B. Alptekin), Kömen- SOTA Yay.: Konya, 554-570.
• DURBİLMEZ, B. (2006). Sarıkamış ve Yöresi Âşık Tarzı Kültür Geleneği. Folklor ve Etnoqrafiya Beynelhalq Elmi Jurnal / Folklore and Etnography International Scientific Journal, 9, 42-51.
• DURBİLMEZ, B. (2007). Ozan Gürbüz Değer, Hayatı- Sanatı- Şiirlerinden Örnekler, Kültür Ajans Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2007). Kırım Türk Halk Anlatılarında Sayı Simgeciliği. Millî Folklor, 10 (76), 177-190.
• DURBİLMEZ, B. (2007). Türk Dünyası Atasözlerinde Barış ve Hoşgörü. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi 38. ICANAS Bildiriler/ Edebiyat Bilimi Sorunları ve Çözümleri, vol. II, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.: Ankara, 589-609.
• DURBİLMEZ, B. (2007). Renk Adına Bağlı Mahlaslar ve Karacaoğlan Mahlaslı Halk Şairleri. Doğumunun 400. Yılında Uluslararası Karacaoğlan Sempozyumu, (ed. K. Ünal) , Tarsus Belediyesi Yay.: Tarsus, 30-44.
• DURBİLMEZ, B. (2007). Âşık Tarzı Şiirlerde Sözlü Tarih (Kayserili ve Yozgatlı Âşıkların Şiirlerinden Örneklerle). II. Kayseri ve Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni (10-12 Nisan 2006)- Bildiriler, Erciyes Üniversitesi Yay.: Kayseri, 299-317.
• DURBİLMEZ, B. (2008). Âşık Edebiyatı Araştırmaları: Taşpınarlı Halk Şairleri (3rd edition), Ürün Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B.(2008). Nahçıvan Türk Halk İnanışlarında Mitolojik Sayılar. Turkish Studies, 3 (7), 340-352.
• DURBİLMEZ, B. (2010). Romanya Sözlü Türk Edebiyatı Ürünlerinde Mitolojik Sayılar. Folklor / Edebiyat, 16 (64), 245-257.
• DURBİLMEZ, B. (2010). Hakas Türklerinin Kadın Yiğitlik Destanı Huban Arığ’da Mitolojik Bir Sayı: Dokuz. Epik Türk Әnәnәsindә Dastan, Ortaq Türk Keçmişinden Ortaq Türk Galacayina VI Uluslararası Folklor Konferansının Materialları (25-26 Noyabr), Bakü, 80-85.
• DURBİLMEZ, B. (2011). Batı Trakya Türk Halk Kültüründe Mitolojik Sayılar. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 3 (1), 77-93.
• DURBİLMEZ, B. (2012). Zileli Âşık Ceyhunî’nin Yozgatlı Halk Şairleri Üzerine Etkileri. Tarihi ve Kültürü İle II. Zile Sempozyumu (6-9 Ekim 2011)- Bildiriler, (ed. M. Yardımcı), İzmir, 142-152.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Vefatının 15. Yıldönümünde Yozgatlı Âşık Türkmenoğlu, Laçin Yay.: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Kazakistan’dan Derlenen Manzum Bilmecelerin Şiirlik Yapı Özellikleri ve Bir Tasnif Denemesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 34, 85-129.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Tarihȋ Gerçeklerin Âşık Edebiyatına Yansıması Bağlamında Türk Mukavemet Teşkilatı ve Kıbrıs Mücahitleri. Folklor/Edebiyat, 76, 173-193.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Национальное Единство в Поэзии Ашыка Вейселя и Тюркский Мир. Вестник Тюркского Мира, 1, 33-44.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Âşık Veysel’in Şiirlerinde Millî Birlik Fikri ve Türk Dünyası. Türk Yurdu, 33 (65), 47-52.
• DURBİLMEZ, B. (2013). İkincil Sözlü Kültür Bağlamında Neşet Ertaş’ın Türkü Dağarcığına Bir Bakış. Uluslararası Bozkırın Tezenesi Neşet Ertaş Sempozyumu, (13-14 Mayıs 2013), Kırşehir-Türkiye, 1, 315-347.
• DURBİLMEZ, B. (2013). Tatar Hatını Niler Kürmiy'de Evlenme Kültürü. Türk Dünyası Araştırmaları, 207, 1-34.
• DURBİLMEZ, B. (2014). Karslı Âşık Murat Çobanoğlu/ Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Kardeşler Matbaası: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (2014). Yozgatlı Halk Şairlerinin Diliyle Kıbrıs, Prof. Dr. Ali Çelik Armağanı, (ed. C. Gökşen,), Akçağ Yay.: Ankara, 139-266.
• DURBİLMEZ, B. (2015). Âşık Türkmenoğlu- Hayatı, Şiir Sanatı ve Şiirlerinden Örnekler, Kardeşler Matbaası: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (2015). Kazakistan’da Bilmece (= Jumbak) Sorma Geleneği. Prof. Dr. Erman Artun Armağanı, (ed. R. Şenesen, ve Z. Elbir), Adana, 181-200.
• DURBİLMEZ, B. (2015). Eflȃtun Cem Güney’in ‘Dede Korkut Masalları’na Metinler Arası Bir Yaklaşım: ‘Kan Turalı’ Örneği. Millȋ Folklor, 108, 165-179.
• DURBİLMEZ, B. (2016). Âşık Hasretî’nin Atışma Sanatı Üzerine Bir İnceleme, Lâçin Yay./ Bizim Büro Matbaası: Kayseri.
• DURBİLMEZ, B. (2016). Âşık Edebiyatı ve Taşpınarlı Halk Şairleri (4th edition), Akçağ Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2016). Ozan Kavramından Hareketle Dede Korkut Üzerine Bir Değerlendirme. III. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi: Dede Korkut ve Türk Dünyası (19-23 Ekim 2015, Çeşme- İzmir) Bildiriler Kitabı, vol. 1, (ed. M. Ekici et al.), Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Yay.: İzmir, 483-505.
• DURBİLMEZ, B. (2016). Hatayî’nin Anadolu Sahası Halk Şairlerine Etkileri ve Sıdkı Baba Divanında Geçen ‘Vardım Kırklar Meclisine’ Şiiri Üzerine Metinlerarası Bir Yaklaşım. Kaygusuzun Bilge Torunu Abdurrahman Güzel Armağanı, (ed. H. Duran), TKAE Yay.: Ankara, 117-127.
• DURBİLMEZ, B. (2017). Gelenekli Türk Anlatıları-1, Ötüken Yay.: İstanbul.
• DURBİLMEZ, B. (2017). Türk Dünyası Kültürü -1, Ötüken Yay.: İstanbul.
• DURBİLMEZ, B. (2017). Sıdkı Mahlaslı Halk Şairleri ve Yeniceli Âşık Sıdkı Baba’nın Bu Şairler İçindeki Yeri, Yeniceli Âşık Sıdkî Baba ve Popülerlik Çerçevesinde Kültür ve Sanat Sempozyumu Bildirileri (13-15 Ekim 2016, Mersin), (ed. N. Çıblak Coşkun and Mete Bülent Değer), Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yay.: Mersin, 43-85.
• DURBİLMEZ, B. (2018). Âşık Edebiyatı ve Taşpınarlı Halk Şairleri (5th edition), Akçağ Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2018). Kırgız Destancılarında ve Destanlarında Rüya Motifi. 9. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, vol.4: Gelenek Görenek ve İnançlar, KTB Yay.: Ankara, 143- 156.
• DURBİLMEZ, B. (2018). Türk Dünyasındaki Kültürel Gelişmeler İçinde Birleştirici Bir Unsur: Ortak Atasözleri (Türkiye ve Kazakistan Sahası Atasözlerinden Örneklerle). XX. Gasırdıŋ Basınan Kazirge Deyin Türki Düniyesiniŋ Sayasi, Ekonomikalık jane Madeni Damuı attı Halıkaralık Simpozium, (24-27 Aprel 2018) El Farabi Üniversitesi ile T.C. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ATAM: Almatı.
• DURBİLMEZ, B. (2018). “Türkiye Sahası Âşık Edebiyatında ‘Ayak’ Terimleri, Sorunlar ve Öneriler”, Yeni Türkiye / Türk Dili Özel Sayısı-I, 24 / 99, 155-165.
• DURBİLMEZ, B. (2019). Türk Dünyası Kültürü -2, Ötüken Yay.: İstanbul.
• DURBİLMEZ, B. (2019). Türk Kültür Coğrafyası, Halk Bilimi ve Edebiyat Araştırmaları, Ötüken Yay.: İstanbul.
• DURBİLMEZ, B. (2019). Derviş Tarzı Türk Edebiyatı ve Sıdkı Baba Dîvânı, Bilge Kültür-Sanat Yay.: İstanbul.
• DURBİLMEZ, B. (2019). Âşık Türkmenoğlu’nun Erciyes Destanı Üzerine. Erciyes, 42 (500), 9-13.
• DURBİLMEZ, B. (2020). Âşık Türkmenoğlu- Hayatı, Sosyo-Kültürel Çevresi, Âşık Edebiyatındaki Yeri, Şiir Sanatı ve Şiirlerinden Örnekler (2nd edition), Akçağ Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2020). Âşık Edebiyatında Şiir Sanatı- Hasretî’den Örneklerle, Akçağ Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2020). Karacaoğlan Geleneğinde Bir Âşık: Mehmet İkramî, Ürün Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2021). Çanakkale Destanları: Yozgatlı Ozanlardan Örnekler Üzerine Bir İnceleme, Ürün Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. (2021). Atasözlerinde ve Deyimlerde İnsan: Gagavuz Söleyişlerinden ve Demeklerinden Örneklerle. Doğumunun 60. Yılında Nevzat Özkan Armağanı Ediyä Yazika, (ed. H. Tokyürek and B. Bekar), Nobel Akademik Yay.: Ankara, 67-94.
• DURBİLMEZ, B. (2021). Gönül Coğrafyamızda –Dede Korkut Ruhuyla-, Sonçağ Kültür Yay.: Ankara.
• DURBİLMEZ, B. and Tekin F. (2020). Kazan-Tatar Türklerinin Halk Anlatılarında ‘Yılan’, ‘Ejderha’ ve ‘Yuha’ , Türk Dünyası Araştırmaları, 245, 307-326.
• DURBİLMEZ, B. and Gümüş Ş. (2022). Kırgızistan’da Kara İyeler ve Devlerle İlgili İnanışlar: Kırgız Türk Destanlarından Örneklerle, Millȋ Folklor, 133, 58-70.
• ELÇİN, Ş. (1997). Halk Edebiyatı Araştırmaları-1, Akçağ Yay.: Ankara.
• ERDEM, T. (2020). Milliyetçilik, Milli Basım ve Yayım Yay.: İstanbul.
• EROL, Y. (2017). Âşık Tarzı Şiirler de Yazan Bir Bilim Adamının Âşık Edebiyatı Üzerine Çalışmaları. Erciyes, 40 (471), 13-19.
• EROL, M. (2019). Durbilmez/Ozantürk, Bayram Durbilmez”, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/durbilmez-ozanturk-bayram-durbilmez (Access date: 19.05.2022).
• GASIMLI, M. (2006). Bahşı ve Ozan-Âşık İlişkilerinin Tarihî Özelliği. (Narrator Durbilmez, B.), Folklor/Edebiyat, 47, 9-14.
• GÜMÜŞ, M. (2013). Türklerde Vatan Kültürünün Oluşumu Anadolu Tecrübesi. Turkish Studies, 8, 1553-1570.
• GÜMÜŞ, Ş. (2021). Kırgız Destanlarında Mitolojik Unsurlar, Paradigma Akademi Yay.: Çanakkale.
• IŞIK, İ. (2007). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, vol. 3, Elvan Yay.: Ankara.
• KAFESOĞLU, İ. (1970). Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri, Millî Eğitim Yayınevi: İstanbul.
• QAFKAZLI, X. (2011). Müasir Dövr Türk Edebiyatının Görkemli Şairi Bayram Durbilmez. Müasir Şerqşünaslığın Aktual Problemleri Beynelhalq Elmi Konfransın Materialları (1-2 iyun 2011), AMEA akad. Z. M. Bünyadov adına Şerqşunaslıq İnstitutu ve Türkologiya ve Merkezi Asiya Araşdırmalar İnstitutu, Babeş- Bolyai Universiteti, Bakü, 153- 154.
• KASIMLI, M. (2007). Âşık Muhitleri ve Nahçıvan Âşık Muhiti. (Narrator Durbilmez, B.), Folklor /Edebiyat (Nakhchivan special issue), 51, 25-33.
• KÖSOĞLU, N. (1992). Millî Kültür ve Kimlik, Ötüken Neşriyat: İstanbul.
• OCAK, A. Y. (1998). Hıdrellez, İslam Ansiklopedisi, TDV. Yay.: İstanbul.
• OĞUZ, M. Ö. et al. (2014). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yay.: Ankara.
• OĞUZ, M. Ö. (1994). Yozgat'ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü, Kültür Bakanlığı Yay.: Ankara.
• OĞUZ, M. Ö. (2020). Çok Uluslu Hıdrellez: Sınırlar ve Sorunlar. Millȋ Folklor,125, 35-45.
• OH, E. and Joraev M. (2013). Tarihî Genetik Ortaklık ve Senkretik (Bağdaştırmacı) Sanat Yaklaşımları Bağlamında Şaman ve Epik Küyci (Ozan). (trans. B. Durbilmez), Folklor / Edebiyat - Folklore/ Literature, 19 (76), 63-76.
• ÖZKAN, N. (2021). Türk Dilinin Yurtları, Bilge Kültür- Sanat Yay.: İstanbul.
• ÖZKIRIMLI, U. (2010). Milliyetçilik Üzerine Güncel Tartışmalar Eleştirel Bir Müdahale, Bilgi Yayıncılık Yay.: İstanbul.
• ÖZKIRIMLI, U. (2019). Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış, Doğu Batı Yay.: Ankara.
• ÖZSOY, B. S., Aslan, N. and Durbilmez, B. (1992). Destanlarla Erzincan, ERÜ Yay.: Kayseri.
• ROUX, J.P. (2005). Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar (trans. A. Kazancıgil and L. A. Özcan), Kabalcı Yayınevi Yay.: İstanbul.
• SARIÇİÇEK, M. (2009). Yarname’nin Ontolojik Tahlili. Folklor / Edebiyat, 60, 139- 146.
• SUBAŞI, M. İ. (2009). Bayram Durbilmez’in Şiiri. Erciyes, 378, 28-30.
• SERTKAYA, A. G. (2010). Şehriyȃr’a Irak’ta Yazılan Nazireler. DÜ SBE Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 145-155.
• TAN, N. (2012). Şair Olunmaz Şair Doğulur Aynasında Şair Bayram Durbilmez. Kültür Çağlayanı, 16.
• TEMİZKAN, M. (2014). Türk Kültüründe ve Alevi-Bektaşi İnancında Turna. Millî Folklor, 101, 162-170.
• TOSUN, N. (2017). Hoca Ahmet Yesevȋ Seçme Makaleler, Merkez Repro Basım Yayın Yay.: Ankara.