Okul Öncesi Eğitim Programında Sürdürülebilir Çevre Eğitimi: Fenomenolojik Bir Çalışma

Year 2024, Volume: 25 Issue: 3, 1439 - 1457, 30.12.2024

Nuray Eran Türedi

Abstract

Bu çalışma, okul öncesi öğretmenlerinin sürdürülebilir çevre eğitimine ilişkin bilgi ve tecrübelerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden Olgubilim (fenomenoloji) yöntemi kullanılarak yürütülen çalışmanın araştırma grubunu Batı Karadeniz’de bir şehirde kamuya bağlı anasınıfları ve anaokullarında eğitim veren 10 okul öncesi öğretmeni oluşmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama yöntemlerinden birebir görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiz yöntemiyle çözümlenerek kod, kategori ve temalar oluşturulmuştur. Araştırma bulguları, okul öncesi eğitim programının hedef, içerik, öğrenme-öğretme ve değerlendirme boyutlarının sürdürülebilir çevre eğitimi açısından yeterli düzeyde olmadığını ve programın 21. yüzyılın gereksinim duyduğu bireyi yetiştirmek adına ihtiyaç duyulan becerilere göre yeniden geliştirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Keywords

Okul Öncesi Eğitim, sürdürülebilir çevre, çevre eğitimi, okul öncesi öğretmeni

Sustainable Environmental Education in Preschool Education Program: A Phenomenological Study

Abstract

This study was conducted to determine the knowledge and experiences of preschool teachers regarding sustainable environmental education. Phenomenology method, one of the qualitative research methods, was operated in this study. The study group consisted of 10 preschool teachers teaching in public preschools and kindergartens in a city in the Western Black Sea region in Türkiye. Criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods, was employed to determine the study participants. In the present study, one-on-one interview technique was adopted as one of the data collection methods. A semi-structured interview form developed by the researchers was used as a data collection tool. The obtained data were analyzed by content analysis method and codes, categories and themes were emerged. The findings revealed that the objectives, content, learning - teaching process and evaluation dimensions of the preschool education curriculum were insufficient regarding sustainable environmental education and that the curriculum should be redeveloped according to the skills needed to raise the individual needed in the 21st-century.

Keywords

Pre-school education, Sustainable environment, Environmental education, Pre-school teacher

References

• Akın, E. (2015). Çoklu ortam uygulamalarına dayalı öğretimin 6. sınıf öğrencilerinin anlama becerilerine ve Türkçe dersi tutumlarına etkisi (Muş İli Örneği) [Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Alıcı, Ş. (2013). Anasınıfına devam eden çocuklar için azalt, tekrar kullan, geri kazan eğitimi [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Alıcı, Ş. (2018). Investigating the impact of professional development on Turkish early childhood teachers’ professional growth about education for sustainable development through critical media literacy [Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma. Pegem Akademi.
• Balcı, S. (2013). Türkçe dersinde "tablet, pc, pilot uygulaması"yla öğretim gören öğrencilerin tutumlarını belirlemeye yönelik ölçek çalışması. Electronic Turkish Studies, 8(1), 855-870.
• Bhagwanji, Y., & Born, P. (2018). Use of children's literature to support an emerging curriculum model of education for sustainable development for young learners. Journal of Education for Sustainable Development, 12(2), 85-102.
• Bulut, Y. ve Polat, Ö. (2019). Erken çocukluk eğitiminde sürdürülebilirlik kavramının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 35-58.
• Coşanay, B. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının (beş-altı yaş) çevresel tutumlarının çocuk ve öğretmen değişkenleri açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Basım Yayın ve Dağıtım.
• Davis, J. S., & Elliot, S. (2014). Research in early childhood education for sustainability: International perspectives and provocations. Routledge.
• Deniz Kan, Ü. (2007). Okul öncesi eğitimde değerlendirme aracı olarak portfolyo. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 169-178.
• Didiş, N., Özcan, Ö. ve Abak, M. (2008). Öğrencilerin bakış açısıyla kuantum fiziği: Nitel çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 86-94.
• Eddles Hirsch, K. (2015). Phenomenology and educational research. International Journal of Advanced Research, 3(8), 251-260.
• Ersoy, A. F. (2016). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Eds.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 51-105). Anı Yayıncılık.
• Gülay, H. ve Ekici, G. (2010). MEB okul öncesi eğitim programının çevre eğitimi açısından analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 74-84.
• Gülay, H. ve Önder, A. (2011). Sürdürülebilir gelişim için okul öncesi dönemde çevre eğitimi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Gülay, H. ve Öznacar, M. D. (2010). Okul öncesi dönem çocukları için çevre eğitimi etkinlikleri (1. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güzelyurt, T. ve Özkan Ö. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi dönemde çevre eğitimine ilişkin görüşleri: Durum çalışması. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 651-668.
• Haktanır, G. (2007). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi. Çevre eğitimi içinde (ss. 11-34). Türkiye Çevre Vakfı Yayını.
• Hedefalk, M., Almqvist, J., & Östman L. (2015). Education for sustainable development in early childhood education: A review of the research literature. Environmental Education Research, 21(7), 975-990.
• Hopkins, C., & McKeown, R. (2002). Education for sustainable development: An international perspective. In D. Tilbury, R. B. Stevenson, J. Fien, & D. Schreuder (Eds.), Education and sustainable development: Responding to the global challenge (pp. 13-26). IUCN.
• Interdisciplinary Studies. (2010). Environmental education. http:// delmaracademy.com/environmentaleducation.html.
• Kahriman, D. (2016). Eko ve eko olmayan eğitim kurumları arasında erken çocukluk eğitimcilerinin sürdürülebilir kalkınma eğitimi uygulamalarının karşılaştırılması [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kahriman Pamuk, D. (2019). Erken çocukluk döneminde çevre eğitimi ve sürdürülebilirlik. Anı Yayıncılık.
• Karatekin, K. (2013). Öğretmen adayları için katı atık ve geri dönüşüme yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 71-90.
• Korkmaz, A. (2014). Eko-okul programını uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarının sürdürülebilir gelişme için eğitim açısından değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications, Inc.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage.
• Maxwell, L. E., Mitchell, M. R., & Evans, G. W. (2008). Effects of play equipment and loose parts on preschool children’s outdoor play behavior: An observational study and design intervention children. Youth and Environments, 18(2), 37–63. https://doi.org/10.7721/chilyoutenvi.18.2.0036
• Mills, L. (1994). Yes, it can work!: Portfolio assesment with prescholers. Proceedings from Childhood Education International Study Conference, New Orleans, LA.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781412995658
• Önder, A. ve Özkan, B. (2013). Sürdürülebilir çocuk gelişimi okul öncesinde etkinliklerle çevre eğitimi (1. baskı). Anı Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice (4th ed.). Sage.
• Phenice, L. A., & Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues in Early Childhood, 4(2), 167-171.
• Sungurtekin, Ş. (2001). Uygulamalı çevre eğitimi projesi kapsamında ana ve ilköğretim okullarında müzik yoluyla çevre eğitimi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 167-178.
• Şallı, D., Dağal, A. B., Küçükoğlu, E. K., Niran, S. Ş. ve Tezcan, G. (2013). Okul öncesinde geri dönüşüm kavramı: Aile katılımlı proje tabanlı bir program örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 234-241.
• Şeker, T., Gürcan, N., Arar, B. ve Alaca, G. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının çevre ile ilgili görüşlerine minik tema programının etkisinin incelenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 2(2), 22-31.
• Şenyurt, E. (2018). Predicting recycling behaviors of preschool teachers by incorporating additional variables into the theory of planned behavior [Master thesis, Middle East Technical University]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşek, Ü. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşekli, Y. (2001). Bursa’da uygulamalı çevre eğitimi projesine seçilen okullarda yapılan etkinliklerin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 73-84.
• Toran, M. (2016). Sürdürülebilir anaokulları: Okul öncesi eğitim kurumlarının değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1035-1046.
• Türk, M. S. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma ile ilgili farkındalıklarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Uludağ, G., Karademir, A. H. ve Cingi, M. A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının sürdürülebilir çevreye ilişkin davranış düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 120-136.
• Witt, S. D., & Kimple, K. P. (2008). ‘How does your garden grow?’ Teaching preschool children about the environment. Early Child Development and Care, 178(1), 41-48. https://doi.org/10.30703/cije.1276700
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Seçkin Yayıncılık.