Research Article
BibTex RIS Cite

Öğrencilerin Okuma Performansları Üzerinde Anlama Becerilerinin Etkisi: İyi ve Zayıf Okuyanların Değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 25 Issue: 3, 1458 - 1484, 30.12.2024

Abstract

Bu araştırma zayıf ve iyi okuduğunu anlama becerilerine sahip ikinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama performansları üzerinde etkili olan değişkenlerin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 2020-2021 eğitim öğretim yılı güz yarıyılında ikinci sınıfa devam eden çeşitli sosyo-ekonomik düzeylere sahip 165 öğrenci ile çalışmalar yapılmıştır. Çalışmanın veri toplama araçları ikişer adet bilgilendirici ve öyküleyici olmak üzere toplamda dört adet metinden oluşmaktadır. Bu veri toplama araçları öğrencilere bireysel olarak, önceden ayarlanan uygun şartlara sahip bir sınıf ortamında uygulanmıştır. Öğrencilerle çalışmaya başlamadan önce onlara yapılacak çalışma ile ilgili bilgi verilmiş, daha sonra verilen bilgiler doğrultusunda kendilerini hazır hissettikleri anda çalışmaya başlanmıştır. Çalışmanın verileri korelasyon katsayısı ve Mann-Whitney U testi kullanılarak SPSS istatistik programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda ortaya çıkan bulgular incelendiğinde, araştırmaya katılan iyi ve zayıf okuma becerisine sahip ikinci sınıf öğrencilerin çözümleme hata yüzdelerinde, dinlediğini anlama becerilerinde, çözümleme süre ortalamalarında ve metin okuma akıcılıklarında anlamlı farklar olduğu görülmüştür.

References

  • Abou-Elsaad, T., Ali, R., & Abd El-Hamid, H. (2016). Assessment of Arabic phonological awareness and its relation to word reading ability. Logopedics Phoniatrics Vocology, 41(4), 174–180. https://doi.org/10.3109/14015439.2015.1088062
  • Aktaş, E. ve Çankal, A. O. (2019). Akıcı okuma stratejilerinin 4. sınıf Türkçe derslerinde okuduğunu anlama becerisine ve okuma motivasyonuna etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(1), 85-114.
  • Akyol, H. ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21.
  • Armbruster, B. B., Lehr, F., & Osborn, J. (2001). The research building blocks for teaching children to read put reading first. The Partnership for Reading, 4(15), 1078-1085.
  • Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Babayiğit, S., & Stainthorp, R. (2007). Preliterate phonological awareness and early literacy skills: Evidence from Turkish. Journal of Research in Reading, 30(4), 394-413. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2007.00350.x
  • Başaran, M., Batur, Z. ve Karasu, M. (2014). Süreye bağlı sesli okumanın okuduğunu anlamaya etkisi. Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
  • Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 5(4), 394-411.
  • Baydık, B. ve Bahap Kudret, Z. (2012). Öğretmenlerin ses temelli cümle yönteminin etkilerine ve öğretim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 1-22. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001234
  • Beauchet, K., Blamey, K., & Walpole, S. (2010). The building blocks of preschool success. Education and Science, 44(198), 413-433.
  • Biancarosa, G., & Cummings, K. D. (2015). New metrics, measures, and uses for fluency data: An introduction to a special issue on the assessment of reading fluency. Read Writing, 28(1), 1–7. https://doi.org/10.1007/s11145-014-9516-1
  • Bulut, B. (2013). Etkin dinleme eğitiminin dinlediğini anlama, okuduğunu anlama ve kelime hazinesi üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
  • Calet, N., Defior, S., & Palma N. G. (2015). A cross-sectional study of fluency and reading comprehension in Spanish primary school children. Journal of Research in Reading, 38(3), 272–285. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12019
  • Caravolas, M., Volín, J., & Hulme, C. (2005). Phoneme awareness is a key component of alphabetic literacy skills in consistent and inconsistent orthographies: evidence from Czech and English children. Journal of Experimental Child Psychology, 92(2), 107–139. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2005.04.003
  • Coltheart, M., Rastle, K., Perry, C., Langdon, R., & Ziegler, J. (2001). DRC: A dual route cascaded model of visual word recognition and reading aloud. Psychological Review, 108(1), 204–256. https://doi.org/10.1037/0033-295X.108.1.204
  • Çaycı, B. ve Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-456.
  • Çayır, A. ve Ulusoy, M. (2014). Akıcılığı geliştirme programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerileri üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3(2), 26-43. https://doi.org/10.30703/cije.321340
  • Çetinkaya, G., Ülper, H. ve Yağmur, K. (2015). Öğrencilerin doğru ve akıcı sessiz sözcük okuma becerileriyle kavrama başarıları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 14(3), 993-1004. https://doi.org/10.17051/io.2015.40893
  • Dickinson, D. K., & McCabe, A. (2001). Bringing it all together: The multiple origins, skills, and environmental supports of early literacy. Learning Disabilities Research & Practice, 16(4), 186–202. https://doi.org/10.1111/0938-8982.00019
  • Dickinson, D. K., & Porche, M. V. (2011). Relation between language experiences in preschool classrooms and children's kindergarten and fourth-grade language and reading abilities. Child Development, 82(3), 870–886. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01576.x
  • Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme çalışmaları [Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Durgunoğlu, A. Y., & Öney, B. (1999). A cross-linguistic comparison of phonological awareness and word recognition. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 11(4), 281–299. https://doi.org/10.1023/A:1008093232622
  • Durukan, E. (2014). Metinlerin okunabilirlik düzeyleri ile öğrencilerin okuma becerileri arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 68-76. https://doi.org/10.16916/aded.26659
  • Ehri, L. C. (2005). Learning to read words: Theory, findings, and issues. Scientific Studies of Reading, 9(2), 167–188. https://doi.org/10.1207/s1532799xssr0902_4
  • Ehri, L. C., & McCormick, S. (1998). Phases of word learning: Implications for instruction with delayed and disabled readers. Reading & Writing Quarterly, 14(2), 135-164. https://doi.org/10.1080/1057356980140202
  • Erdoğan, Ö. (2011). İlk okuma-yazma süreci için önemli bir beceri: Fonolojik farkındalık. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 161-180.
  • Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Anı Yayıncılık.
  • Ergül, C. (2012). Okumada güçlük yaşayan öğrencilerin okuma performanslarının öğrenme güçlüğü riski açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2033-2057.
  • Frost, R. (1998). Toward a strong phonological theory of visual word recognition: True issues and false trails. Psychological Bulletin, 123(1), 71–99. https://doi.org/10.1037/0033-2909.123.1.71
  • Furnes, B., & Samuelsson, S. (2010). Predicting reading and spelling difficulties in transparent and opaque orthographies: A comparison between Scandinavian and US/Australian children. Dyslexia: An International Journal of Research and Practice, 16(2), 119–142. https://doi.org/10.1002/dys.401
  • Garip, S. (2023). Sosyal bilimlerde nicel araştırma geleneği üzerine kuramsal bir inceleme. Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-19.
  • Goswami, U., & Bryant, P. (1990). Phonological skills and learning to read. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 32(7), 1173-1176.
  • Gough, P. B., & Tunmer, W. E. (1986). Decoding, reading, and reading disability. RASE: Remedial & Special Education, 7(1), 6–10. https://doi.org/10.1177/074193258600700104
  • Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Gül Yayınevi.
  • Gökçe-Sarıpınar, E. ve Erden, G. (2010). Okuma güçlüğünde akademik beceri ve duyusal-motor işlevleri değerlendirme testlerinin kullanılabilirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(65), 56-66.
  • Güldenoğlu, B., Kargın, T. ve Ergül, C. (2016). Sesbilgisel farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: Boylamsal bir çalışma [Effects of phonological awareness skills on reading and reading comprehension: A longitudinal study]. İlköğretim Online [Elementary Education Online], 15(1), 251- 272. https://doi.org/10.17051/io.2016.25973
  • Güldenoğlu, B., Kargin, T. ve Miller, P. (2012). İyi ve zayıf okuyucuların kelime işlemleme ve okuduğunu anlama becerilerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 12(4), 2807-2828.
  • Güldenoğlu, B., Kargin, T. ve Miller, P. (2015). Okuma güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin cümle anlama becerilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 82-96.
  • Hagtvet, B. E. (2003). Listening comprehension and reading comprehension in poor decoders: Evidence for the importance of syntactic and semantic skills as well as phonological skills. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 16(6), 505–539. https://doi.org/10.1023/A:1025521722900
  • Hart, B. & Risley, T. (2003). The early catastrophe. American Educator, 27(4), 6-9.
  • Huey, E. B. (1968). The psychology and pedagogy of reading: With a review of the history of reading and writing and of methods, texts, and hygiene in reading (Reprinted ed.). The MIT Press.
  • Huttenlocher, J., Vasilyeva, M., Cymerman, E., & Levine, S. (2002). Language input and child syntax. Cognitive Psychology, 45(3), 337–374. https://doi.org/10.1016/S0010-0285(02)00500-5
  • Kanık Uysal, P. (2021). Akıcı okuma, okuduğunu anlama ve kelime hazinesinin geliştirilmesinde kullanılan bir yöntem: Okuma tiyatrosu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 76-93. https://doi.org/10.16916/aded.817654
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kargın T., Güldenoğlu, B. ve Miller, P. (2014). İşiten ve işitme engelli okuyucuların harf işlemleme ve kelime işlemleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between letter processing and word processing skills in deaf and hearing readers]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6), 2213-2238. https://doi.org/10.12738/estp.2014.6.2002
  • Kendeou, P., van den Broek, P., White, M. J., & Lynch, J. S. (2009). Predicting reading comprehension in early elementary school: The independent contributions of oral language and decoding skills. Journal of Educational Psychology, 101(4), 765–778. https://doi.org/10.1037/a0015956
  • Kirby, J. R., Desrochers, A., Roth, L., & Lai, S. S. V. (2008). Longitudinal predictors of word reading development. Canadian Psychology / Psychologie canadienne, 49(2), 103–110. https://doi.org/10.1037/0708-5591.49.2.103
  • Kjeldsen, A. C., Kärnä, A., Niemi, P., Olofsson, Å., & Witting, K. (2014). Gains from training in phonological awareness in kindergarten predict reading comprehension in grade 9. Scientific Studies of Reading, 18(6), 452–467. https://doi.org/10.1080/10888438.2014.940080
  • LaBerge, D., & Samuels, S. J. (1974). Toward a theory of automatic information processing in reading. Cognitive Psychology, 6(2), 293–323. https://doi.org/10.1016/0010-0285(74)90015-2
  • Makhoul, B. (2017). Moving beyond phonological awareness: The role of phonological awareness skills in Arabic reading development. Journal of Psycholinguistic Research, 46(2), 469–480. https://doi.org/10.1007/s10936-016-9447-x
  • Mavi, S. (1995). Okuma hatalarının okuma alışkanlığına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Miller, P. (2004a). Processing of written word and non-word visual information by individuals with pre lingual deafness. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(5), 990-1000. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/073)
  • Miller, P. (2004b). Processing of written words by individuals with prelingual deafness. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(5), 979-989. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/072)
  • Miller, P. (2005). What the word recognition skills of prelingually deafened readers tell about the roots of dyslexia. Journal of Development and Physical Disabilities, 17(4), 369-393. https://doi.org/10.1007/s10882-005-6620-9
  • Miller, P. (2006a). What the processing of real words and pseudo-homo phones tell about the development of orthographic knowledge in prelingually deafened individuals. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(1), 21-38. https://doi.org/10.1093/deafed/enj001
  • Miller, P. (2006b). What the visual word recognition skills of prelingually deafened readers tell about their reading comprehension problems. Journal of Development and Physical Disabilities, 18(2), 91-121. https://doi.org/10.1007/s10882-006-9002-z
  • Miller, P. (2010). Phonological, orthographic, and syntactic awareness and their relation to reading comprehension in prelingually deaf individuals: What can we learn from skilled readers? Journal of Development and Physical Disabilities, 22, 549- 561. https://doi.org/10.1007/s10882-010-9195-z
  • Olofsson, A., & Niedersoe, J. (1999). Early language development and kindergarten phonological awareness as predictors of reading problems. Journal of Learning Disabilities, 32, 464–472. https://doi.org/10.1177/002221949903200512
  • Orsolini, M., Fanari, R., Cerracchio, S., & Famiglietti, L. (2009). Phonological and lexical reading in Italian children with dyslexia. Reading and Writing, 22(8), 933-954. https://doi.org/10.1007/s11145-008-9134-x
  • Ouellette, G. P. (2006). What's meaning got to do with it: The role of vocabulary in word reading and reading comprehension. Journal of Educational Psychology, 98(3), 554–566. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.3.554
  • Ouellette, G., & Beers, A. (2010). A not-so-simple view of reading: How oral vocabulary and visual-word recognition complicate the story? Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 23(2), 189–208. https://doi.org/10.1007/s11145-008-9159-1
  • Özata, H. ve Haznedar, B. (2018). İlköğretim ikinci sınıfta akıcı sözcük okuma ve okuduğunu anlamayı etkileyen faktörler. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 35(2), 67-83.
  • Peynircioğlu, Z. F., Durgunoğlu, A., & Öney, B. (2002). Phonological awareness and musical aptitude. Journal of Research in Reading, 25(1), 68-80. https://doi.org/10.1111/1467-9817.00159
  • Phillips, B. M., Menchetti, J. C., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education, 28(1), 3-17. https://doi.org/10.1177/0271121407313813
  • Pikulski, J. J., & Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519. https://doi.org/10.1598/rt.58.6.2
  • Pullen, P. C., & Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness and oral language skills in preschool children. Intervention in School and Clinic, 39(2), 87-98. https://doi.org/10.1177/10534512030390020401
  • Quirk, M., & Beem, S. (2012). Examining the relations between reading fluency and reading comprehension for English language learners. Psychology in the Schools, 49(6), 539–553. https://doi.org/10.1002/pits.21616
  • Rakhlin, N., Cardoso-Martins, C., & Grigorenko, E. L. (2014). Phonemic awareness is a more important predictor of orthographic processing than rapid serial naming: Evidence from Russian. Scientific Studies of Reading, 18(6), 395-414. https://doi.org/10.1080/10888438.2014.918981
  • Raman, İ., & Weekes, B. S. (2005). Deep dysgraphia in Turkish. Behavioural Neurology, 16(2), 59-69. https://doi.org/10.1155/2005/568540
  • Ramus, F., Pidgeon, E., & Frith, U. (2003). The relationship between motor control and phonology in dyslexic children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(5), 712–722. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00157
  • Rasinski, T. (2004). Assessing reading fluency. Pacific Resources for Education and Learning, 59(7), 636-644.
  • Samuels, S. J., & Farstrup, A. (2006). Reading fluency: The forgotten dimension of reading success. International Reading Association, 3(4), 24-46.
  • Scarborough, H. S. (1990). Very early language deficits in dyslexic children. Child Development, 61, 1728–1743. https://doi.org/10.2307/1130834
  • Schatschneider, C., Carlson, C., Francis, D., Foorman, B., & Fletcher, J. (2002). Relationship of rapid automatized naming and phonological awareness in early reading development: Implications for the double-deficit hypothesis. Journal of Learning Disabilities, 35(3), 245-256. https://doi.org/10.1177/002221940203500306
  • Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2005). Dyslexia (specific reading disability). Biological Psychiatry, 57(11), 1301–1309. https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2005.01.043
  • Sidekli, S. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerilerini geliştirme (eylem araştırması) [Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Silverman, R. D., Speece, D. L., Harring, J. R., & Ritchey, K. D. (2013). Fluency has a role in the simple view of reading. Scientific Studies of Reading, 17(2), 108–133. https://doi.org/10.1080/10888438.2011.618153
  • Sinatra, G. M. (1990). Convergence of listening and reading processing. Reading Research Quarterly, 25(2), 115–130. https://doi.org/10.2307/747597
  • Spring, C., & French, L. (1990). Identifying children with specific reading disabilities from listening and reading discrepancy scores. Journal of Learning Disabilities, 23(1), 53–58. https://doi.org/10.1177/002221949002300112
  • van Steensel, R., Oostdam, R., van Gelderen, A., & van Schooten, E. (2016). The role of word decoding, vocabulary knowledge and meta‐cognitive knowledge in monolingual and bilingual low‐achieving adolescents' reading comprehension. Journal of Research in Reading, 39(3), 312–329. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12042
  • Süel, E. E. (2011). İlköğretim 1.sınıf üstün ve normal zekâ düzeyindeki öğrencilerin fonolojik farkındalık düzeylerinin okuma başarıları üzerindeki etkisinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Tazebay, A. (1995). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Therrien, W. J. (2004). Fluency and comprehension gains as a result of repeated reading: A meta-analysis. Remedial and Special Education, 25(4), 252–261. https://doi.org/10.1177/07419325040250040801
  • Tornéus, M. (1984). Phonological awareness and reading: A chicken and egg problem? Journal of Educational Psychology, 76(6), 1346–1358. https://doi.org/10.1037/0022-0663.76.6.1346
  • Tosun, D. K. (2018). Okuma çemberlerinin okuduğunu anlama, akıcı okuma, okuma motivasyonu ve sosyal beceriler üzerindeki etkisi ve okur tepkilerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Nobel Akademik Yayınları.
  • Vellutino, F. R., Fletcher, J. M., Snowling, M. J., & Scanlon, D. M. (2004). Specific reading disability (dyslexia): What have we learned in the past four decades? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(1), 2–40. https://doi.org/10.1046/j.0021-9630.2003.00305.x
  • Wauters, L. N., Van Bon, W. H. J., & Tellings, A. E. J. M. (2006). Reading comprehension of Dutch deaf children. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 19(1), 49–76. https://doi.org/10.1007/s11145-004-5894-0
  • Yıldırım, K. (2013). Fluency-based reading skills and their relations with reading comprehension of Turkish elementary school children. International Journal of Academic Research, 5(2), 134-139. https://doi.org/10.7813/2075-4124.2013/5-2/b.20
  • Yıldız, M. (2013). Adaptation of the motivation to read profile to Turkish. International Journal of Academic Research, 5(4), 196-199. https://doi.org/10.7813/2075-4124.2013/5-4/b.29
  • Yılmaz, M. (2008). Türkçede okuduğunu anlama becerilerini geliştirme yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 131-139.
  • Yılmaz, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyeleri ile Türkçe, matematik, sosyal bilgiler ve fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 9-14.
  • Young-Suk, K., Richard, W., & Danielle, L. (2012). Developmental relations between reading fluency and reading comprehension: A longitudinal study from Grade 1 to Grade 2. Journal of Experimental Child Psychology, 113(1), 93-111. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2012.03.002
  • Zaretsky, E., Kraljevic, J. K., Core, C., & Lencek, M. (2009). Literacy predictors and early reading and spelling skills as a factor of orthography: Cross-linguistic evidence. Written Language and Literacy, 12(1), 52-81. https://doi.org/10.1075/wll.12.1.03zar

The Effect of Comprehension Skills on Students' Reading Performance: Evaluation of Good and Poor Readers

Year 2024, Volume: 25 Issue: 3, 1458 - 1484, 30.12.2024

Abstract

This research aims to examine the variables that affect the reading comprehension performance of second-grade students who have poor and good reading comprehension skills. In the research, studies were conducted with 165 students from various socio-economic levels who continue to the second-grade in the fall semester of the 2020-2021 academic year in Pazarcık district of Kahramanmaraş. The data collection tools of the study consist of four texts, two of which are informative and two of which are narrative. These Data collection tools were applied to students individually in a classroom setting with appropriate pre-arranged conditions. Before starting to work with the students, they were informed about the work to be done, and then they started to work as soon as they felt ready in line with the information given. The data of the study were analyzed with the SPSS statistical program using the correlation coefficient and the Mann-Whitney U test. When the findings of the study were examined, it was seen that there were significant differences in the analysis error percentages, listening comprehension skills, decoding time averages, and text reading fluency of the second-year students with good and poor reading skills.

References

  • Abou-Elsaad, T., Ali, R., & Abd El-Hamid, H. (2016). Assessment of Arabic phonological awareness and its relation to word reading ability. Logopedics Phoniatrics Vocology, 41(4), 174–180. https://doi.org/10.3109/14015439.2015.1088062
  • Aktaş, E. ve Çankal, A. O. (2019). Akıcı okuma stratejilerinin 4. sınıf Türkçe derslerinde okuduğunu anlama becerisine ve okuma motivasyonuna etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(1), 85-114.
  • Akyol, H. ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21.
  • Armbruster, B. B., Lehr, F., & Osborn, J. (2001). The research building blocks for teaching children to read put reading first. The Partnership for Reading, 4(15), 1078-1085.
  • Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Babayiğit, S., & Stainthorp, R. (2007). Preliterate phonological awareness and early literacy skills: Evidence from Turkish. Journal of Research in Reading, 30(4), 394-413. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2007.00350.x
  • Başaran, M., Batur, Z. ve Karasu, M. (2014). Süreye bağlı sesli okumanın okuduğunu anlamaya etkisi. Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
  • Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 5(4), 394-411.
  • Baydık, B. ve Bahap Kudret, Z. (2012). Öğretmenlerin ses temelli cümle yönteminin etkilerine ve öğretim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 1-22. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001234
  • Beauchet, K., Blamey, K., & Walpole, S. (2010). The building blocks of preschool success. Education and Science, 44(198), 413-433.
  • Biancarosa, G., & Cummings, K. D. (2015). New metrics, measures, and uses for fluency data: An introduction to a special issue on the assessment of reading fluency. Read Writing, 28(1), 1–7. https://doi.org/10.1007/s11145-014-9516-1
  • Bulut, B. (2013). Etkin dinleme eğitiminin dinlediğini anlama, okuduğunu anlama ve kelime hazinesi üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
  • Calet, N., Defior, S., & Palma N. G. (2015). A cross-sectional study of fluency and reading comprehension in Spanish primary school children. Journal of Research in Reading, 38(3), 272–285. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12019
  • Caravolas, M., Volín, J., & Hulme, C. (2005). Phoneme awareness is a key component of alphabetic literacy skills in consistent and inconsistent orthographies: evidence from Czech and English children. Journal of Experimental Child Psychology, 92(2), 107–139. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2005.04.003
  • Coltheart, M., Rastle, K., Perry, C., Langdon, R., & Ziegler, J. (2001). DRC: A dual route cascaded model of visual word recognition and reading aloud. Psychological Review, 108(1), 204–256. https://doi.org/10.1037/0033-295X.108.1.204
  • Çaycı, B. ve Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-456.
  • Çayır, A. ve Ulusoy, M. (2014). Akıcılığı geliştirme programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerileri üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3(2), 26-43. https://doi.org/10.30703/cije.321340
  • Çetinkaya, G., Ülper, H. ve Yağmur, K. (2015). Öğrencilerin doğru ve akıcı sessiz sözcük okuma becerileriyle kavrama başarıları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 14(3), 993-1004. https://doi.org/10.17051/io.2015.40893
  • Dickinson, D. K., & McCabe, A. (2001). Bringing it all together: The multiple origins, skills, and environmental supports of early literacy. Learning Disabilities Research & Practice, 16(4), 186–202. https://doi.org/10.1111/0938-8982.00019
  • Dickinson, D. K., & Porche, M. V. (2011). Relation between language experiences in preschool classrooms and children's kindergarten and fourth-grade language and reading abilities. Child Development, 82(3), 870–886. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01576.x
  • Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme çalışmaları [Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Durgunoğlu, A. Y., & Öney, B. (1999). A cross-linguistic comparison of phonological awareness and word recognition. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 11(4), 281–299. https://doi.org/10.1023/A:1008093232622
  • Durukan, E. (2014). Metinlerin okunabilirlik düzeyleri ile öğrencilerin okuma becerileri arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 68-76. https://doi.org/10.16916/aded.26659
  • Ehri, L. C. (2005). Learning to read words: Theory, findings, and issues. Scientific Studies of Reading, 9(2), 167–188. https://doi.org/10.1207/s1532799xssr0902_4
  • Ehri, L. C., & McCormick, S. (1998). Phases of word learning: Implications for instruction with delayed and disabled readers. Reading & Writing Quarterly, 14(2), 135-164. https://doi.org/10.1080/1057356980140202
  • Erdoğan, Ö. (2011). İlk okuma-yazma süreci için önemli bir beceri: Fonolojik farkındalık. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 161-180.
  • Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Anı Yayıncılık.
  • Ergül, C. (2012). Okumada güçlük yaşayan öğrencilerin okuma performanslarının öğrenme güçlüğü riski açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2033-2057.
  • Frost, R. (1998). Toward a strong phonological theory of visual word recognition: True issues and false trails. Psychological Bulletin, 123(1), 71–99. https://doi.org/10.1037/0033-2909.123.1.71
  • Furnes, B., & Samuelsson, S. (2010). Predicting reading and spelling difficulties in transparent and opaque orthographies: A comparison between Scandinavian and US/Australian children. Dyslexia: An International Journal of Research and Practice, 16(2), 119–142. https://doi.org/10.1002/dys.401
  • Garip, S. (2023). Sosyal bilimlerde nicel araştırma geleneği üzerine kuramsal bir inceleme. Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-19.
  • Goswami, U., & Bryant, P. (1990). Phonological skills and learning to read. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 32(7), 1173-1176.
  • Gough, P. B., & Tunmer, W. E. (1986). Decoding, reading, and reading disability. RASE: Remedial & Special Education, 7(1), 6–10. https://doi.org/10.1177/074193258600700104
  • Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Gül Yayınevi.
  • Gökçe-Sarıpınar, E. ve Erden, G. (2010). Okuma güçlüğünde akademik beceri ve duyusal-motor işlevleri değerlendirme testlerinin kullanılabilirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(65), 56-66.
  • Güldenoğlu, B., Kargın, T. ve Ergül, C. (2016). Sesbilgisel farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: Boylamsal bir çalışma [Effects of phonological awareness skills on reading and reading comprehension: A longitudinal study]. İlköğretim Online [Elementary Education Online], 15(1), 251- 272. https://doi.org/10.17051/io.2016.25973
  • Güldenoğlu, B., Kargin, T. ve Miller, P. (2012). İyi ve zayıf okuyucuların kelime işlemleme ve okuduğunu anlama becerilerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 12(4), 2807-2828.
  • Güldenoğlu, B., Kargin, T. ve Miller, P. (2015). Okuma güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin cümle anlama becerilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 82-96.
  • Hagtvet, B. E. (2003). Listening comprehension and reading comprehension in poor decoders: Evidence for the importance of syntactic and semantic skills as well as phonological skills. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 16(6), 505–539. https://doi.org/10.1023/A:1025521722900
  • Hart, B. & Risley, T. (2003). The early catastrophe. American Educator, 27(4), 6-9.
  • Huey, E. B. (1968). The psychology and pedagogy of reading: With a review of the history of reading and writing and of methods, texts, and hygiene in reading (Reprinted ed.). The MIT Press.
  • Huttenlocher, J., Vasilyeva, M., Cymerman, E., & Levine, S. (2002). Language input and child syntax. Cognitive Psychology, 45(3), 337–374. https://doi.org/10.1016/S0010-0285(02)00500-5
  • Kanık Uysal, P. (2021). Akıcı okuma, okuduğunu anlama ve kelime hazinesinin geliştirilmesinde kullanılan bir yöntem: Okuma tiyatrosu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 76-93. https://doi.org/10.16916/aded.817654
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kargın T., Güldenoğlu, B. ve Miller, P. (2014). İşiten ve işitme engelli okuyucuların harf işlemleme ve kelime işlemleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between letter processing and word processing skills in deaf and hearing readers]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6), 2213-2238. https://doi.org/10.12738/estp.2014.6.2002
  • Kendeou, P., van den Broek, P., White, M. J., & Lynch, J. S. (2009). Predicting reading comprehension in early elementary school: The independent contributions of oral language and decoding skills. Journal of Educational Psychology, 101(4), 765–778. https://doi.org/10.1037/a0015956
  • Kirby, J. R., Desrochers, A., Roth, L., & Lai, S. S. V. (2008). Longitudinal predictors of word reading development. Canadian Psychology / Psychologie canadienne, 49(2), 103–110. https://doi.org/10.1037/0708-5591.49.2.103
  • Kjeldsen, A. C., Kärnä, A., Niemi, P., Olofsson, Å., & Witting, K. (2014). Gains from training in phonological awareness in kindergarten predict reading comprehension in grade 9. Scientific Studies of Reading, 18(6), 452–467. https://doi.org/10.1080/10888438.2014.940080
  • LaBerge, D., & Samuels, S. J. (1974). Toward a theory of automatic information processing in reading. Cognitive Psychology, 6(2), 293–323. https://doi.org/10.1016/0010-0285(74)90015-2
  • Makhoul, B. (2017). Moving beyond phonological awareness: The role of phonological awareness skills in Arabic reading development. Journal of Psycholinguistic Research, 46(2), 469–480. https://doi.org/10.1007/s10936-016-9447-x
  • Mavi, S. (1995). Okuma hatalarının okuma alışkanlığına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Miller, P. (2004a). Processing of written word and non-word visual information by individuals with pre lingual deafness. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(5), 990-1000. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/073)
  • Miller, P. (2004b). Processing of written words by individuals with prelingual deafness. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(5), 979-989. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/072)
  • Miller, P. (2005). What the word recognition skills of prelingually deafened readers tell about the roots of dyslexia. Journal of Development and Physical Disabilities, 17(4), 369-393. https://doi.org/10.1007/s10882-005-6620-9
  • Miller, P. (2006a). What the processing of real words and pseudo-homo phones tell about the development of orthographic knowledge in prelingually deafened individuals. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(1), 21-38. https://doi.org/10.1093/deafed/enj001
  • Miller, P. (2006b). What the visual word recognition skills of prelingually deafened readers tell about their reading comprehension problems. Journal of Development and Physical Disabilities, 18(2), 91-121. https://doi.org/10.1007/s10882-006-9002-z
  • Miller, P. (2010). Phonological, orthographic, and syntactic awareness and their relation to reading comprehension in prelingually deaf individuals: What can we learn from skilled readers? Journal of Development and Physical Disabilities, 22, 549- 561. https://doi.org/10.1007/s10882-010-9195-z
  • Olofsson, A., & Niedersoe, J. (1999). Early language development and kindergarten phonological awareness as predictors of reading problems. Journal of Learning Disabilities, 32, 464–472. https://doi.org/10.1177/002221949903200512
  • Orsolini, M., Fanari, R., Cerracchio, S., & Famiglietti, L. (2009). Phonological and lexical reading in Italian children with dyslexia. Reading and Writing, 22(8), 933-954. https://doi.org/10.1007/s11145-008-9134-x
  • Ouellette, G. P. (2006). What's meaning got to do with it: The role of vocabulary in word reading and reading comprehension. Journal of Educational Psychology, 98(3), 554–566. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.3.554
  • Ouellette, G., & Beers, A. (2010). A not-so-simple view of reading: How oral vocabulary and visual-word recognition complicate the story? Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 23(2), 189–208. https://doi.org/10.1007/s11145-008-9159-1
  • Özata, H. ve Haznedar, B. (2018). İlköğretim ikinci sınıfta akıcı sözcük okuma ve okuduğunu anlamayı etkileyen faktörler. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 35(2), 67-83.
  • Peynircioğlu, Z. F., Durgunoğlu, A., & Öney, B. (2002). Phonological awareness and musical aptitude. Journal of Research in Reading, 25(1), 68-80. https://doi.org/10.1111/1467-9817.00159
  • Phillips, B. M., Menchetti, J. C., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education, 28(1), 3-17. https://doi.org/10.1177/0271121407313813
  • Pikulski, J. J., & Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519. https://doi.org/10.1598/rt.58.6.2
  • Pullen, P. C., & Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness and oral language skills in preschool children. Intervention in School and Clinic, 39(2), 87-98. https://doi.org/10.1177/10534512030390020401
  • Quirk, M., & Beem, S. (2012). Examining the relations between reading fluency and reading comprehension for English language learners. Psychology in the Schools, 49(6), 539–553. https://doi.org/10.1002/pits.21616
  • Rakhlin, N., Cardoso-Martins, C., & Grigorenko, E. L. (2014). Phonemic awareness is a more important predictor of orthographic processing than rapid serial naming: Evidence from Russian. Scientific Studies of Reading, 18(6), 395-414. https://doi.org/10.1080/10888438.2014.918981
  • Raman, İ., & Weekes, B. S. (2005). Deep dysgraphia in Turkish. Behavioural Neurology, 16(2), 59-69. https://doi.org/10.1155/2005/568540
  • Ramus, F., Pidgeon, E., & Frith, U. (2003). The relationship between motor control and phonology in dyslexic children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(5), 712–722. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00157
  • Rasinski, T. (2004). Assessing reading fluency. Pacific Resources for Education and Learning, 59(7), 636-644.
  • Samuels, S. J., & Farstrup, A. (2006). Reading fluency: The forgotten dimension of reading success. International Reading Association, 3(4), 24-46.
  • Scarborough, H. S. (1990). Very early language deficits in dyslexic children. Child Development, 61, 1728–1743. https://doi.org/10.2307/1130834
  • Schatschneider, C., Carlson, C., Francis, D., Foorman, B., & Fletcher, J. (2002). Relationship of rapid automatized naming and phonological awareness in early reading development: Implications for the double-deficit hypothesis. Journal of Learning Disabilities, 35(3), 245-256. https://doi.org/10.1177/002221940203500306
  • Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2005). Dyslexia (specific reading disability). Biological Psychiatry, 57(11), 1301–1309. https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2005.01.043
  • Sidekli, S. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerilerini geliştirme (eylem araştırması) [Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Silverman, R. D., Speece, D. L., Harring, J. R., & Ritchey, K. D. (2013). Fluency has a role in the simple view of reading. Scientific Studies of Reading, 17(2), 108–133. https://doi.org/10.1080/10888438.2011.618153
  • Sinatra, G. M. (1990). Convergence of listening and reading processing. Reading Research Quarterly, 25(2), 115–130. https://doi.org/10.2307/747597
  • Spring, C., & French, L. (1990). Identifying children with specific reading disabilities from listening and reading discrepancy scores. Journal of Learning Disabilities, 23(1), 53–58. https://doi.org/10.1177/002221949002300112
  • van Steensel, R., Oostdam, R., van Gelderen, A., & van Schooten, E. (2016). The role of word decoding, vocabulary knowledge and meta‐cognitive knowledge in monolingual and bilingual low‐achieving adolescents' reading comprehension. Journal of Research in Reading, 39(3), 312–329. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12042
  • Süel, E. E. (2011). İlköğretim 1.sınıf üstün ve normal zekâ düzeyindeki öğrencilerin fonolojik farkındalık düzeylerinin okuma başarıları üzerindeki etkisinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Tazebay, A. (1995). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Therrien, W. J. (2004). Fluency and comprehension gains as a result of repeated reading: A meta-analysis. Remedial and Special Education, 25(4), 252–261. https://doi.org/10.1177/07419325040250040801
  • Tornéus, M. (1984). Phonological awareness and reading: A chicken and egg problem? Journal of Educational Psychology, 76(6), 1346–1358. https://doi.org/10.1037/0022-0663.76.6.1346
  • Tosun, D. K. (2018). Okuma çemberlerinin okuduğunu anlama, akıcı okuma, okuma motivasyonu ve sosyal beceriler üzerindeki etkisi ve okur tepkilerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  • Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Nobel Akademik Yayınları.
  • Vellutino, F. R., Fletcher, J. M., Snowling, M. J., & Scanlon, D. M. (2004). Specific reading disability (dyslexia): What have we learned in the past four decades? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(1), 2–40. https://doi.org/10.1046/j.0021-9630.2003.00305.x
  • Wauters, L. N., Van Bon, W. H. J., & Tellings, A. E. J. M. (2006). Reading comprehension of Dutch deaf children. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 19(1), 49–76. https://doi.org/10.1007/s11145-004-5894-0
  • Yıldırım, K. (2013). Fluency-based reading skills and their relations with reading comprehension of Turkish elementary school children. International Journal of Academic Research, 5(2), 134-139. https://doi.org/10.7813/2075-4124.2013/5-2/b.20
  • Yıldız, M. (2013). Adaptation of the motivation to read profile to Turkish. International Journal of Academic Research, 5(4), 196-199. https://doi.org/10.7813/2075-4124.2013/5-4/b.29
  • Yılmaz, M. (2008). Türkçede okuduğunu anlama becerilerini geliştirme yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 131-139.
  • Yılmaz, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyeleri ile Türkçe, matematik, sosyal bilgiler ve fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 9-14.
  • Young-Suk, K., Richard, W., & Danielle, L. (2012). Developmental relations between reading fluency and reading comprehension: A longitudinal study from Grade 1 to Grade 2. Journal of Experimental Child Psychology, 113(1), 93-111. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2012.03.002
  • Zaretsky, E., Kraljevic, J. K., Core, C., & Lencek, M. (2009). Literacy predictors and early reading and spelling skills as a factor of orthography: Cross-linguistic evidence. Written Language and Literacy, 12(1), 52-81. https://doi.org/10.1075/wll.12.1.03zar
There are 95 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

İlhan Üşümez 0000-0002-6922-1050

Tevhide Kargın 0000-0002-1243-8486

Birkan Güldenoğlu 0000-0002-9629-1505

Publication Date December 30, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 25 Issue: 3

Cite

APA Üşümez, İ., Kargın, T., & Güldenoğlu, B. (2024). Öğrencilerin Okuma Performansları Üzerinde Anlama Becerilerinin Etkisi: İyi ve Zayıf Okuyanların Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 1458-1484. https://doi.org/10.29299/kefad.1317866

2562219122   19121   19116   19117     19118       19119       19120     19124