Kentsel Dönüşüm Alanlarının Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Belirlenmesi

Year 2022, Volume: 15 Issue: 3, 1293 - 1309, 26.09.2022

Münevver Özge Balta

https://doi.org/10.35674/kent.1026544

Abstract

Kentsel dönüşüm, yapısal düzenleme, sürdürülebilir çevresel performans ve sosyo-ekonomik bütünleşme dengesinin gözetildiği bir düzendir. Yapı-çevre-insan ilişkisinin yeniden kurulmasında öngörülen hedeflere ulaşılabilmesi için göstergelerin tanımlanması ve sürdürülebilirliğin sağlanması önemlidir. Çalışmada, kentsel dönüşümde gösterge temelli önceliklendirme yaklaşımı kurgulanarak yer seçim kararlarının alınma süreçlerinde karar destek sürecini besleyen analitik hiyerarşi süreci yöntemi kullanılmıştır. Göstergelerin ölçülebilir, değerlendirmeye açık ve denetlenebilir olması sürdürülebilir yerleşim alanları oluşturulması için bir fırsattır. Kentsel dönüşüm projelerinin olumlu sonuçlarını artırabilmek için yapısal, çevresel ve sosyo-ekonomik bileşenleri kapsayan kriterler tanımlanmıştır. Uzman görüşleriyle kriterler ağırlıklandırılarak kentsel dönüşüm alanlarının belirlenmesinde dikkate alınması gerekebilecek bileşenlerin öncelik sıraları ortaya konmuştur. Önerilen yaklaşım ile kentsel dönüşüm projelerinin öncelikli olarak hangi alandan başlanması ve planlanması gerekliliği tespit edilmiştir.

Keywords

AHP, Karar verme, Öncelikli alan, Kentsel dönüşüm.

Supporting Institution

Aksaray Üniversitesi

Project Number

2015-034

Thanks

Çalışmaya sağladığı katkı ve desteklerinden dolayı Aksaray Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’ne teşekkür ederim.

Determination of Urban Regeneration Areas by Analytical Hierarchy Process Method

Abstract

Urban regeneration is a concept in which balancing of structural regulation, sustainable environmental performance and socio-economic integration is considered together. It is important to define the indicators and ensure sustainability in order to re-establish the structure-environment-human relationship in a balanced way. An indicator-based prioritization approach in urban regeneration has been designed which helps to make location decisions is adopted in the study. Measurable and auditable indicators are an opportunity to create balanced/sustainable residential areas. In order to maximize the positive results of urban regeneration projects, a framework covering structural, environmental and socio-economic components has been defined. By weighting the criteria, the priority order of the components of the urban regeneration areas has been determined. It has been determined by the study in which area the urban regeneration projects should be planned first.

Keywords

AHP, Decision making, Priority areas, Urban regeneration.

Project Number

2015-034

References

• Akkar M. (2006) “Kentsel Dönüşüm Üzerine Batı’daki Kavramlar, Tanımlar, Süreçler ve Türkiye” Planlama TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 2006-2, Ankara, 29-32.
• Aksaray Belediyesi. (2003) “Aksaray Revizyon ve İlave İmar Planı Açıklama Raporu”. S.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Döner Sermaye İşletmesi, s. 1-49, Konya.
• Aksaray Belediyesi. (2016) “Yeni Sanayi Kentsel Dönüşüm Projesi”. Aksaray Belediyesi, 62-63.
• Aksaray Valiliği. (2008) “Aksaray Çevre Durum Raporu 2007-2008”, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü.
• Akyol E, Alkan M, Akgündüz H. (2015) “Coğrafi Bilgi Sistemi Ve Analitik Hiyerarşi Süreci İle Jeoteknik Yerleşim Alanı Uygunluğunun Belirlenmesi” Determining Settlement Suitability By Geographıc Informatıon Systems And Analytıcal Hıerarchy Process. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 21(6).
• Andersen HS. (1999)“Housing Rehabilitation and Urban Renewal in Europe; A Cross National Analysis of Problems and Policies in the housing renewal in Europe” eds; Andersen H.S, and Leather P, The Policy Pres, Great Britain, 241-277.
• Arıbaş K. (2008) “Aksaray Kentinin Mekânsal Değişim ve Dönüşüm Süreçleri”. TÜCAUM V. Coğrafya Sempozyumu (s. 251-262). Ankara: Ankara Üniversitesi. Bailey N, Robertson D. (1997) “Housing Renewal, Urban Policy and Gentrification”. Urban Studies, 34 (4), 561-578.
• Balta MÖ, Yenil HÜ. (2019) "Multi criteria decision making methods for urban greenway: The case of Aksaray, Turkey." Land Use Policy, 89: 104224.
• Balta MÖ. (2017) “Kent Merkezlerinin Yenilenme Süreçleri ve Aksaray Kent Merkezi Üzerine Bir Değerlendirme”. II. Uluslararası Aksaray Sempozyumu Tam Metinler Kitabı.
• Burton, E., Jenks, M., & Williams, K. (2003) “The Compact City: A Sustainable Urban Form?” Routledge.
• Ceylan Ş, Yılmaz I. (2020) “Orta ölçekli yerleşime uygunluk planlarının CBS tabanlı Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılarak hazırlanması: Sivas il merkezi örneği” Preparation of GIS-based medium-scale settlement suitability plans by using Analytical Hierarchy Process (AHP): Sivas city province case study. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 26(3), 545-558.
• Chan, E., Lee, G. K. (2008) Critical Factors for Improving Social Sustainability of Urban Renewal Projects, Social Indicators Research, 85(2), Sy. 243-256.
• Colantonio, A., Dixon, T., Ganser, R., Carpenter, J., & Ngombe, A. (2009) Measuring Socially Sustainable Urban Regeneration in Europe, Oxford Brookes University, October.
• Couch C.(1990) “Urban renewal: Theory and practice”. Macmillan International Higher Education.
• Dixon, T., Marston, A. (2003) “The Role of UK Retailing in Urban Regeneration”. College of Estate Management. Reading, 2003.
• Doğanay S, Eskin B. (2018) “Aksaray İli Kentsel Dönüşüm Uygulamaları”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (4) , 45-54.
• Duncan, P., Thomas, S. (2000) Neighbourhood Regeneration: Resourcing Community Involvement: Policy Press.
• Gümüş MG, Balta MÖ, Durduran SS. (2019) “Coğrafi Bilgi Sistemlerine Dayalı Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Alışveriş Merkezi Kuruluş Yeri Seçimi: Niğde Örneği”. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 134-146.
• Hemphill L, Berry J, McGreal S. (2004a) “An indicator-based approach to measuring sustainable urban regeneration performance”. Part 1: Conceptual foundations and methodological framework. Urban Studies, 41(4), 725-755.
• Hemphill L, McGreal S, Berry J. (2004b) “An indicator-based approach to measuring sustainable urban regeneration performance”. Part 2: Empirical evaluation and case-study analysis. Urban Studies, 41(4), 757-772.
• Juan YK, Castro D, Roper K. (2010) “Decision support approach based on multiple objectives and resources for assessing the relocation plan of dangerous hillside aggregations”. European Journal of Operational Research, 202(1), 265-272.
• Kadak EG. (2006) “Türkiye’de AHP Tekniğinin Performans Değerlendirmedeki Yeri ve İlaç Dağıtım Sektöründe Uygulanması”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, 1-90.
• Kara G. (2007) “Kentsel Dönüşüm Uygulamaları”. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2-6 Nisan 2007, Ankara.
• Karadağ D. (2008) “Kentsel Dönüşümün Tarihi”. http://www.v3.arkitera.com (28.02.2012)
• Keleş R. (2020) “Kentleşme Politikası”. İmge Kitabevi, Ankara, 296.
• Korkmaz, C., Yaygın, M. A., & Sağ, N. S. (2019) Kentsel Dönüşüm Projelerinde Sosyal Sürdürülebilirlik Performansının Değerlendirilmesi: Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi. Online Journal of Art and Design, 7(3), 37-61.
• Lai Y, Peng Y, Li B, Lin Y. (2014) “Industrial land development in urban villages in China: A property rights perspective.” Habitat International, 41, 185-194.
• Lee GK, Chan EH. (2008) “The analytic hierarchy process (AHP) approach for assessment of urban renewal proposals”. Social indicators research, 89(1), 155-168.
• Lee SM, Keown AJ. (1979) “Integer goal programming model for urban renewal planning”. Urban systems, 4(1), 17-26.
• Mayer IS, van Bueren EM, Bots PW, van der Voort H, Seijdel R. (2005) “Collaborative decision making for sustainable urban renewal projects: a simulation–gaming approach”. Environment and Planning B: planning and design, 32(3), 403-423.
• McCarty, J. (2007) Partnership, Collobrative, Planning and Urban Regeneration, Ashgate Publishing Company, s.31-45, USA.
• Ng MK. (2005) “Quality of life perceptions and directions for urban regeneration in Hong Kong”. In Quality-of-life research in Chinese, Western and Global Contexts (pp. 441-465). Springer, Dordrecht.
• Özden P.P. (2008) “Kentsel Yenileme”. Birinci Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Peng Y, Lai Y, Li X, Zhang X. (2015) “An alternative model for measuring the sustainability of urban regeneration: the way forward”. Journal of cleaner Production, 109, 76-83.
• Pérez MGR, Rey E. (2013) “A multi-criteria approach to compare urban renewal scenarios for an existing neighborhood”. Case study in Lausanne (Switzerland). Building and Environment, 65, 58-70.
• Roberts P, Sykes, H. (2000) “Urban Regeneration, A Handbook”. London; Thousand Oaks, Calif.: SAGE Publications Ltd.
• Saaty TL. (1994) “Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process”. RWS Publications, Pittsburgh, p.426-447.
• Saaty TL. (1980) “The Analytic Hierarchy Process”, McGraw-Hill Comp., N.Y.
• Thomas S. (2003) “A Glossary of Regeneration and Local Economic Development”. Local Economic Strategy Center, Manchester, p.43.
• Turcu, C., L. (2010) Examining the impact of housing refurbishment-led regeneration on community sustainability: A study of three Housing Market Renewal areas in England, The London School of Economics and Political Sciences, Department of Social Policy of the London School of Economics, PhD Thesis, London.
• Uzun N. (2006) Yeni Yasal Düzenlemeler ve Kentsel Dönüşüme Etkileri, Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 2006-2, Ankara,49.
• Wang H, Shen Q, Tang BS, Lu C, Peng Y, Tang L. (2014) “A framework of decision-making factors and supporting information for facilitating sustainable site planning in urban renewal projects”. Cities, 40, 44-55.
• Wang H, Shen Q, Tang BS, Skitmore M. (2013) “An integrated approach to supporting land-use decisions in site redevelopment for urban renewal in Hong Kong”. Habitat International, 38, 70-80.
• Yılmaz DÇ, Gerçek H. (2014) “Analitik Hiyerarşi Yöntemi İle İstanbul'da Bütünleşik Bisiklet Ağı Kümelerinin Önceliklendirilmesi”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(6), 215-224.
• Zheng HW, Shen GQ, Wang H. (2014)“A review of recent studies on sustainable urban renewal”. Habitat International, 41, 272-279.