Acil Durum Planları ve Acil Durum Yönetimi Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Year 2024, Volume: 8 Issue: 3, 147 - 158, 31.12.2024

Başak Öztürk , Feyza Betül Yurtlu , Emel Güven , Tamer Eren

https://doi.org/10.33720/kisgd.1488557

Abstract

Afetlerin insanlar ve çevre üzerindeki etkileri artarak devam etmekte ve bu durum, afetlerle mücadele konusundaki çalışmaların önemini her geçen gün daha da artırmaktadır. Bu nedenle, afet yönetimi ve afet planlarıyla ilgili yapılan lisansüstü düzeydeki araştırmaların bibliyometrik analizi oldukça değerli bir kaynaktır. Bu araştırma, 1993-2024 yılları arasında Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) arşivinde yayınlanmış lisansüstü tezler incelenmiştir. Yapılan analizler, bilimsel çalışmaların çoğunlukla yüksek lisans düzeyinde olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, 2019 yılının en yoğun araştırma dönemi olduğu ve nicel çalışmaların nitel çalışmalardan daha yaygın olduğu belirlenmiştir. Anket yönteminin en çok tercih edilen yöntem olduğu görülmüştür. Tezlerin konularının incelenmesi sonucunda, en fazla çalışılan konunun "kamu yönetimi ve deprem mühendisliği" olduğu tespit edilmiştir. İnşaat Mühendisliği en fazla tercih edilen ana bilim dalı olurken, İstanbul Teknik Üniversitesi en çok çalışma yapan üniversite olarak belirlenmiştir. Tezlerin sınıflandırmasında, tez türü, tez yılı, üniversite, üniversite türü, enstitü, ana bilim dalı, konu, yöntemler ve anahtar kelimeler olmak üzere toplam 9 kriter dikkate alınmıştır. Bu analizler, afetlerle mücadele alanındaki araştırmaların önceliklerini ve trendlerini belirlemek adına önemli bir yol gösterici olarak değerlendirilebilir.

Keywords

Acil Durum Planları, Acil Durum Yönetimi, Bibliyometrik Analiz

Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Emergency Plans and Emergency Management

Abstract

The effects of disasters on people and the environment continue to increase, and this situation increases the importance of studies on combating disasters day by day. Therefore, bibliometric analysis of postgraduate level research on disaster management and disaster plans is a very valuable resource. In this research, postgraduate theses published in the archives of the Higher Education Institution National Thesis Center (YÖKTEZ) between 1993 and 2024 were examined. The analyzes reveal that scientific studies are mostly at the master's level. In addition, it was determined that 2019 was the busiest research period and quantitative studies were more common than qualitative studies. It was observed that the survey method was the most preferred method. As a result of examining the topics of the theses, it was determined that the most studied subject was "public administration and earthquake engineering". While Civil Engineering is the most preferred branch of science, Istanbul Technical University has been determined as the university with the most studies. In the classification of theses, a total of 9 criteria were taken into account: thesis type, thesis year, university, university type, institute, department, subject, methods and keywords. These analyzes can be considered as an important guide to determine the priorities and trends of research in the field of combating disasters.

Keywords

Emergency Plans, Emergency Management, Bibliometric Analysis

References

• A. Baarimah, O., Alaloul, W. S., Liew, M. S., Alawag, A. M., Musarat, M. A., & Alzubi, K. M. Current State of Post-Disaster Reconstruction Projects: A Bibliometric Analysis. In 2021 International Conference on Decision Aid Sciences and Application (DASA)-İEEE, December, 2021, pp. 108-113.
• AFAD, “Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü”, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 216ss, 2014.
• A. Sünnetçioğlu, P. Yalçınkaya, M. Olcay and Ş. O. Mercan, “Turizm alanında yazılmış olan gastronomiye ilişkin tezlerin bibliyometrik profili,” Journal of Tourism § Gastronomy Studies., vol. 5 no. Special Issue 2, pp. 345-354, 2017.
• A. Tabur and F. Orhan, “Afet Tıbbı Araştırmalarının Bilim Haritalama Tekniği İle Analizi,” Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 10, pp. 1-18, 2022.
• B. Bayram and T. Eren, “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Afet Sonrası Geçici Depo Yeri Seçimi,” Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi., vol. 3, no. 2, pp. 22-30, 2023.
• B. Üsdiken and Y. Pasadeos, “Türkiye’de örgütler ve yönetim yazını,” Amme İdaresi Dergisi., vol. 23, no. 2, pp. 73-93, 1993.
• B. Tezcan, N. A. Özcan, E. Özcan and T. Eren, “Deprem sonrası mobil hizmet tesisi seçim problemi için çok kriterli bir karar modeli önerisi,” International Journal of Engineering Research and Development., vol. 12, no. 2, pp. 753-763, 2020.
• B. Wang, S. Y. Pan, R. Y. Ke, K. Wang and Y. M. Wei, “An overview of climate change vulnerability: a bibliometric analysis based on Web of Science database,” Natural hazards., vol. 74, pp. 1649-1666, 2014.
• D. Zeren and N. Kaya “Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi,” Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi., vol. 17, no. 1, pp. 35-52, 2020.
• Demiroz, F., & Haase, T. W. The concept of resilience: a bibliometric analysis of the emergency and disaster management literature. In Local Disaster Management, Routledge, pp. 16-35, 2020.
• D. Yeşil and R. C. Erenoğlu, “İlköğretim Düzeyindeki Okullarda Afet ve Acil Durum Planlarının İçeriği ve Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi: Çanakkale İli Örneği,” Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı. Ankara: TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası. Deprem., 3-6 Mayıs, 2017.
• E. Demir, T. Yomralıoğlu, and A. Ç. Aydınoğlu, “Afet-Acil Durum Yönetimine Yönelik Coğrafi Veri Modelinin Tasarlanmasi: Yangin Örneği,” TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan, 2011.
• O. Ergun, G. Karakus, P. Keskinocak, J. Swann, and M. Villarreal, “Operations research to improve disaster supply chain management,” Encyclopedia of operations research and management science, vol., 6, pp. 3802-3810, 2010.
• O. Ergünay, P. Gülkan and H. Güler, “Afet yönetimi ile ilgili terimler açıklamalı sözlük,” Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı Türkiye Ofisi, Ankara, pp. 301-353, 2008.
• G. Pekşen, “Afet Ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi,” Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi., vol. 7, pp. 94-113, 2023.
• G. Öztürk, “Afet Dirençliliği Konusunda Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi,” Yönetim Bilimleri Dergisi., vol. 22, no. 52, pp. 742-757, 2024.
• J. Tague-Sutcliffe, “An introduction to informetrics,” Information processing § management., vol. 28, no. 1, pp. 1-3, 1992.
• J. M. Merigó, C. A. Cancino, F. Coronado and D. Urbano, “Academic research in innovation: a country analysis,” Scientometrics., vol. 108, pp. 559-593,2016.
• J. M. Merigó and J.B. Yang, “Accounting research: A bibliometric analysis,” Australian Accounting Review., vol. 27, no. 1, pp. 71-100, 2017.
• M. Öztürk and Y. Demir, “Bilgilendirme ve kaos arasında: Afet yönetiminde medyanın rolüne yönelik bibliyometrik bir analiz,” Trt Akademi., vol. 8, no. 18, pp. 506-527, 2023.
• M. Öztürkel, “Afet yönetimi, afet lojistiği ve insani yardım lojistiği alanında yapılan tez çalışmalarının bibliyometrik analizi”, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tarsus Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• N. Oh, and J. Lee, “Changing landscape of emergency management research: A systematic review with bibliometric analysis,” International Journal of Disaster Risk Reduction., vol.  49, pp.1-12, 2020.
• R, Erturgut, and B. Yılmaz, “Afet ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi,” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi., vol. 40, pp. 105-123, 2020.
• T. Erkal and M. Değerliyurt, “Türkiye’ de afet yönetimi,” Doğu Coğrafya Dergisi., vol. 14, no. 22, pp. 147-164, 2009.
• T. Palteki, E. Aydın and B. Z. Saral, “2002-2021 Yılları Arasında Hastane Afet Planı Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi,” Resilience., vol. 7, no. 1, pp. 11-122, 2023.
• T. Topçu and A. Ataoğlu, “Türkiye’de Afet Yönetimi ile İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi,” Afet ve Risk Dergisi., vol.  6, no. 4, pp. 1388-1400, 2023.
• V. Yiğitoğlu, “Doğal Afetler ve Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi,” Coğrafya, Planlama ve Turizm Stüdyoları., vol. 3, no. 2, pp. 126-139, 2023.
• Y. Erdem, K. Kırca and S. Polat, “Afet Hemşireliği Alanında Son 10 Yılda Yapılan Araştırmalar: Bibliyometrik Bir Analiz,” İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi., vol. 8, no. 2, pp. 477-487, 2023.
• Z. T. Karaman, Bütünleşik afet yönetimi, 1. Baskı, İlkem Yayınları, 1. Baskı, İzmir. 2016.
• Z. Sarıhan, “Türkiye’ de “Afet İletişimi” Temalı Çalışmaların Bibliyometrik Analizi,” Urban 21 Journal., vol. 2, no. 1, pp. 10-23, 2024.
• Q. Zhang, Q. Lu, D. Zhong and X. Ye, “The pattern of policy change on disaster management in China: A bibliometric analysis of policy documents, 1949–2016,” International Journal of Disaster Risk Science., vol. 9, pp. 55-73, 2018.