KIRIM TATAR TARİHİ KONULU YÜKSEK LİSANS TEZLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME (1988-2022)

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 75 - 89, 01.07.2023

Kamelya Tekne

Öz

Doğu Avrupa’daki Türk varlığının ilk akla gelen temsilcilerinden biri olan Kırım Tatarları zaman ve mekân genişliği açısından oldukça kapsamlı bir tarihi zemine sahiptir. Bu olgudan hareketle Kırım Tatar tarihi, kültür ve medeniyeti pek çok araştırma, inceleme ve lisansüstü çalışmanın konusu olmuştur. Çalışmamızda Türkiye’de eğitim veren yükseköğretim kurumları bünyesinde Kırım Tatar tarihine dair çeşitli enstitüler, anabilim dalları ve bilim dalları dâhilinde çalışılmış yüksek lisans tezleri esas alınmış olup tezlerin genel dağılımını ve belirli ölçütlere göre eğilimlerini göstermek amaçlanmıştır. Makalenin sınırlı çerçevesi sebebiyle doktora tezleri hariç tutulmuştur. Ekonometri modelleriyle istatistiğe tutsak bilgi verme yöntemi yerine tezlerin konuları, içerik analizi, disiplinler arası ve literatür özellikleri bakımından değerlendirilmesi tercih edilmiştir. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nin veri tabanından elde edilen bilgiler doğrultusunda 1988-2022 yılları arasında hazırlanmış yüksek lisans tezleri çalışmamızın çerçevesini oluşturmaktadır. Çalışmamızdan çıkarılacak sonuçların bundan sonraki süreçte Kırım Tatar tarihi üzerine yapılacak olan akademik araştırma ve çalışmalara yol gösteren nitelikte önemli bir kazanım olacağı ön görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kırım, Kırım Tatar, Lisansüstü tezler, Türk dünyası

Kaynakça

• Asanova, D. & Çubarov, E. (2009). 1956-1969 Senelerde QırımTatar Milliy Areketi. Qırım Tarihı. Ed. E. Çubarov. Aqmescit: Tezis Neşriyatı , 167-173.
• Bala, M. (1964). Kırım, İslâm Ansiklopedisi. C. 6, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 741-746.
• Celilova, L. (2017). Kırım Tatar Millî Matbuat Tarihi. Çev. Ö. Küçükmehmetoğlu. İstanbul: Akademi Titiz Yayınları.
• Çubarov, E. (2009). Ekinci Qurultay. Qırım Tarihı. Ed. E. Çubarov. Aqmescit: Tezis Neşriyatı, 185-190.
• Emecen, F. M. (2001). Osmanlı Hanedanına Alternatif Arayışlar Üzerine Bazı Örnekler ve Mülahazalar. İslâm Araştırmaları Dergisi. S. 6, 63-76.
• Fisher, A. (2009). Kırım Tatarları. Çev. E.B. Özbilen. İstanbul: Selenge Yayınevi.
• Gözaydın, E. F. (1948). Kırım. Kırım Türklerinin Yerleşme ve Göçmeleri. İstanbul: Vakit Matbaası.
• İnalcık, H. (1944). Yeni Vesikalara Göre Kırım Hanlığının Osmanlı Tâbiliğine Girmesi ve Ahidname Meselesi. Ankara: TTK Basımevi.
• İnalcık, H. (1992). Kırım Hanlığı. Türk Dünyası El Kitabı. C. I (Coğrafya-Tarih), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 420-434.
• Kırımlı, H. (1998). Takdim. Gökbayrak Altında Milli Faaliyet. Ankara: Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği.
• Kırımlı, H. (2010). Kırım Tatarlarında Millî Kimlik ve Millî Hareketler (1905-1916), Ankara: TTK Basımevi.
• Kırımoğlu, M. A. (2004). Kırım Tatar Millî Kurtuluş Hareketinin Kısa Tarihi. Ankara: Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği.
• Magocsi, P. R. (2014). This Blessed Land: Crimea and the Crimean Tatars. Toronto/Canada: University of Toronto Press.
• Ortaylı, İ. (2003). Türkiye’de Kırımlı Aydınlar. Sanatı, Tarihi, Edebiyatı ve Musikisiyle Kırım. Ed. O. Aslanapa. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 57-64.
• Ortaylı, İ. (1999). XVIII. Yüzyıl Türk-Rus İlişkileri. Türk-Rus İlişkilerinde 500 Yıl (1491-1992). Ankara: TTK Basımevi, 125-134.
• Özcan, K. (2002). Vatana Dönüş. Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Tarihi (1944-1991). İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı.
• Özcan, K. (2007). Sovyet Belgelerinde Kırım Dramı. İstanbul: Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği.
• Smirnov, V.D. (2016). Osmanlı Dönemi Kırım Hanlığı. Çev. D. A. Batur. İstanbul: Selenge Yayınevi.
• Ülküsal, M. (1980). Kırım Türk Tatarları (Dünü, Bugünü, Yarını). İstanbul: Baha Matbaası.
• Ülküsal, M. (1983). Rusya’nın Kırım’ı İlhakının 200. Yılı. Emel. S. 135, 3-11.
• Ülküsal, M. (1999). Kırım Yolunda Bir Ömür Hatıralar. Ankara: Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği.
• Ürekli, M. (1989). Kırım Hanlığının Kuruluşu ve Osmanlı Himâyesinde Yükselişi (1441-1569). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Yüksel, Z. (2003). Kırım Tatar Millî Hareketi ve Hasan Sabri Ayvazov. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun’a Armağan. 13, 421-434.