TÜRKİYE’NİN SU POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2016, Volume: 3 Issue: 2, 107 - 115, 12.04.2016

Ayhan Usta

Abstract

Son yıllarda, özellikle AB Su Çerçeve Direktifi uyarınca su yönetiminin havza bazlı yürütülmesi gereği dikkate alınarak, DSİ Bölge Müdürlükleri'nce su bütçesinin 25 ana havza için güncel verilerle hesabı çalışmaları başlatılmıştır. Bu amaçla, Elektrik İşleri Etüt İdaresi tarafından işletilen akım ölçme istasyonlarında 25 akarsu havzası için akım değeri ölçümleri gerçekleştirilmektedir. Ancak, bazı iklim analiz yöntemlerine göre de su potansiyelinin tahmini yapılabilmektedir.

Bu çalışmada, Türkiye'deki toplam 278 meteoroloji istasyonu verilerine, Thornthwaite yöntemine göre iklim analizi yapılarak Türkiye'nin su potansiyeli belirlenmiştir. Çalışmada, Türkiye'nin su potansiyelinin belirlenmesine yönelik farklı bir yaklaşım kullanılmıştır. Çalışma kapsamında, Türkiye'deki 25 akarsu havzası için hesaplanan veriler (yağış, GET ve su fazlası) ile her bir havzadaki akarsuların akım değerleri arasındaki farklar ortaya koyulmuştur.

DSİ'nin akarsular üzerindeki rasat ölçüm istasyonlarınca 1980, 2000 ve 2012 yıllarında yapılan ölçümlere göre Türkiye'nin su miktarı ortalama 181.49 milyar m³'tür. Bu çalışmada Türkiye'nin su potansiyeli Thornthwaite yöntemine göre 180,66 milyar m³ olarak hesap edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Thornthwaite yöntemi, su potansiyeli, yağış, gerçek evapotranspirasyon, su fazlası

Keywords

Thornthwaite yöntemi, su potansiyeli, yağış, gerçek evapotranspirasyon

References

• KAYNAKÇA
• AKÜZÜM, Turan, ÇAKMAK, Belgin, GÖKALP, Ziya (2010). "Türkiye'de Su Kaynakları Yönetiminin Değerlendirilmesi", Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1): 67-74
• IPCC (Intergovernmental Panel on Climatic Change) (2007). Climate Change 2007: Synthesis Report Core Writing Team, Pachauri, R.K. and Reisinger, A. (Editör.) IPCC, Geneva, Switzerland.
• ANONİM (2008). Türkiye'de Su Yönetimi: Sorunlar ve Öneriler, Türkiye Sanayi ve İşadamları Derneği, Eylül, TÜSİAD Yayın No: T/2008-09/469, İstanbul
• ANONİM (2006). Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2006 Yılı Faaliyet Raporu.
• GÜNAY, Gültekin (2011). "Türkiye’nin Yüzey Suları ve Yeraltı Suları Potansiyeli". Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, S. 132, Şubat, ss. 56-60.
• KANTARCI, M. Doğan (2007). "Isınma ve kuraklaşma sürecinde Türkiye’de su üretimi, su kullanımı ilişkisi ve Fırat, dicle, zap havzalarında ormanlar ile otlakların ıslahının suyun maliyeti ve doğal ekolojik denge/kamu yararı bakımından değerlendirilmesi", Mühendislikte, Mimarlıkta ve Planlamada Ölçü Dergisi, Eylül (70 –76), İstanbul
• BİLGİN, Recai (1997). Türkiye’de su sorunları ve çözüm önerileri, Meteoroloji Mühendisliği TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Yayın Organı. Sayı 2: 18.
• ÖZGÜLER, Hamza (1997). Su, su kaynakları ve çevresel konular, Meteoroloji Mühendisliği TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Yayın Organı Sayı 2: 57-63.
• ÇİÇEK, İhsan, ATAOL, Murat (2009). "Türkiye’nin Su Potansiyelinin Belirlenmesinde Yeni Bir Yaklaşım, Coğrafi Bilimler Dergisi", CBD 7 (1), 51-64
• GÜRER, İ. (2007). "Küresel Isınma, Türkiye'nin Su Kaynakları, Olası Etkileşim", I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, 11-13 Nisan, İTÜ, İstanbul
• THORNTHWAITE, C. Warren (1948). "An approach toward a rational classification of climate". Geographical review, 38(1), 55-94.
• BURAK, Selmin, DURANYILDIZ, İsmail, YETİŞ, Ülkü (1997). Ulusal Çevre Eylem Planı: Su Kaynaklarının Yönetimi. Odak Noktası Kuruluş: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
• ATALIK, Ahmet (2006). "Küresel ısınmanın su kaynakları ve tarım üzerine etkileri". Bilim ve Ütopya, 139: 18-21.
• ANONİM (2015). www.tuik.gov.tr
• ÇOBAN, D. Erol (2005). 1980-2000 Akışlılık Değişiminin Türkiye’nin Su ve Su Kuvveti Potansiyeline Etkileri. İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Hidroloji ve Su Yapıları Bitirme Projesi No: 293, 71 s.
• ANONİM (2013). Yukarı Havza Sel Kontrolü Eylem Planı (2013-2017), Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Ankara
• BARAN, Türkan, DALKILIÇ, Yıldırım, ÖZDEMİR, Yalçın, ÖZİŞ, Ünal (2006). "Türkiye'nin su kuvveti potansiyelinin belirlenmesindeki aşamalar ve gelişmeler", Türkiye 10. Enerji Kongresi: Dünya'da ve Türkiye'de Enerji-Uygulamalar ve Sorunlar : 27-30 Kasım 2006, İstanbul
• DEMİR, İsmail, KILIÇ, Gönül, COŞKUN, Mustafa (2008). "PRECIS bölgesel iklim modeli ile Türkiye için iklim öngörüleri: HadAMP3 SRES A2 senaryosu” İçinde IV. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü, 25–28 Mart 2008 365–373., İstanbul.