Soğanlı Süs Bitkilerinden Glayör, Frezya ve Zambakta Dinlenme ve Çiçeklenme

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 83 - 93, 31.12.2019

Serdar Tantan Rezzan Kasım , Mehmet Ufuk Kasım

Öz

Bu derleme çalışmada, soğanlı bitkilerden
glayöl, frezya ve zambakta dinlenmenin oluşumu ve kırılması ile çiçeklenmenin
mekanizması incelenmiştir. Dinlenme,
hormonların aktivitesi sonucu, soğanın metabolik faaliyetlerin kısmi olarak
yavaşlatılması ile oluşan büyüme durgunluğu olarak ifade edilmektedir. Aynı zamanda,
dinlenme, yüksek ve düşük sıcaklıklar ile kuraklık gibi olumsuz çevre
şartlarında bitkinin hayatta kalmasını sağlayan bir mekanizmadır. Soğanlı
bitkilerde de, diğer bitkilerde olduğu gibi vejetatif gelişme, çiçeklenme ve
dinlenme olmak üzere üç gelişme aşaması bulunmaktadır. Soğan dikiminin ardından
bitki vejetatif olarak gelişmekte, ardından vejetatif meristem generatif
meristeme dönüşerek çiçek sapı oluşturmakta ve çiçeklenme ile eş zamanlı olarak
yavru soğan oluşmaktadır. Oluşan yavru soğanlar belirli bir dinlenme döneminden
sonra tekrar çiçeklenmektedir. Soğanlı bitkilerde dinlenmenin kırılması ve
çiçeklenme için, soğuk ve sıcak uygulamaları, dışsal hormon uygulamaları ile
fotoperiyodizm uygulamaları yapılmaktadır. Düşük ve yüksek sıcaklıkların bitkinin
dinlenmeden çıkmasını sağlayarak, çiçeklenmeye neden olduğu tespit edilmiştir.
Dışsal büyümeyi düzenleyici uygulamaları ise hem içsel hormonların üretiminin
arttırılması, hem de oransal olarak uyarıcı miktarının arttırılması veya
engelleyici miktarının azaltılması şeklinde etki gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Büyümeyi Düzenleyici Madde, Sıcak, Soğanlı Bitki, Soğuk

Kaynakça

• Kamenetsky R., Okubo H., 2012. Ornamental Geophytes: from Basic Science to Sustainable Production. CRC Press, 597.
• Le Nard M., 1983. Physiology and storage of bulbs: concepts and nature of dormancy in bulbs. Ed.: Lieberman M., Post-Harvest Physiology and Crop Preservation, Springer, 191-230.
• Anonymous, 2019a. From Seed to Seed, Plant Science for K-8 Educators. https://garden.org/ onlinecourse/ PartI57.htm. Erişim Tarihi:08.03.2019.
• Thomas P., Wade G., Pennisi B., 2012. Flowering Bulbs for Georgia Gardens. University of Georgia Cooperative Extension Bulletin, 918. (Erişim Tarihi:08.03.2019).
• Anonymous, 2019b. Plant Propagation. https://horticulture.tekura.school.nz/plant-propagation/plant-propagation-3/ht1093-plant-propagation-3-study-plan/division/, (Erişim Tarihi: 08.03.2019).
• Anonymous, 2018. Flower bulbs: A Review. http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/72514/7/06_ literature %20review.pdf, (Erişim Tarihi: 08.03.2019).
• Dole J., 2003. Research approaches for determining cold requirements for forcing and flowering of geophytes. HortScience, 38(3), 341-346.
• Okubo H., 2012. Dormancy. Ornamental geophytes, from basic science to sustainable production. Ed. Kamenetsky R., Okubo H., Boca Raton: CRC Press, 233.
• Bewley J., 1997. Seed germination and dormancy. The Plant Cell, 9, 1055-1066.
• Carter C., Partis M., Thomas B., 1999. The expression of histone 2A in onion (Allium cepa) during the onset of dormancy, storage and emergence from dormancy. New Phytol., 143, 461-470.
• Romberger J., 1963. Meristems, Growth and Development in Woody Plants. U.S. Dept. of Agr.Tech. Bul.
• Lang G., Early J., Martin G., Darnel R., 1987. Endodormancy, paradormancy, and ecodormangy-physiological terminology and classification for dormancy researh. Hortscience, 22, 371-377.
• Dennis F., 2001. Dormancy: manifestations and causeshandbook of plant and crop physiology. Ed.: Pessarakli M., Second Edition (Revised and Expanded), Boca Raton: CRC Press, Taylor & Francis Group, FL, 943.
• Borochov A., Spiegelstein H., Weiss D., 1997. Dormancy and storage of geophytes. Acta Horticulturae, 430, 405-409.
• Kilsdonk, M. 2002. General Information (Chapter 1). https://dspace.library.uu.nl/bitstream/1874/1771/26/c1. pdf, (Erişim Tarihi: 15.11.2019).
• Dole J., Wilkins H., 1999. Lilium, Easter. Floriculture: Principles and Species. NJ: Upper Saddle River, Prentice Hall, 400-416.
• Manimaran P., Ghosh S., Priyanka R., 2017. Bulb size and growth regulators on the growth and performance of bulbous ornamental crops - A Review. Chem.Sci.Rev.Lett, 6(22), 1277-1284.
• Hartsema A.M., 1961. In:Encyclopedia of Plant Physiology. Ed: Ruhland W., Springer -verlag, Berlin 16,123-167.
• Malik S., Kumar M., Singh M., 2009. Dormancy in gladiolus: The cause and remedy-A review. Journal of Plant Development Sciences, 1(1-2), 45-47.
• Wu J., Seng S., Su J., Vonapartis E., Luo X., Gong B., Yi M., 2015. Gladiolus hybridus abscisic acid insensitive 5 (GhABI5) is an important transcription factor in ABA signaling that can enhance gladiolus corm dormancy and Arabidopsisseed dormancy. Front Plant Sci., 6, 690.
• Zalewska M., Antkowiak M., 2009. Effect of corm storage temperature on the growth and flowering of gladiolus L. in the glasshouse. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, EJPAU, 12(1), 03.
• Bhujbal G., Chavan N., Mehetre S., 2014. Importance of growth regulator and cold storage treatments for breaking of Gladiolus (Gladiolus grandiflorus L.) corm dormancy. The Bioscan, 9(2), 501-505.
• Khan F.N., Rahman M.M., Hossain M.M., 2013. Effect of benzyladenine and gibberellic acid on dormancy breaking, growth and yield of gladiolus corms over different storage periods. Journal of Ornamental and Horticultural Plants, 3(1), 59-71.
• Sajid M., Anjum M., Hussaın S., 2015. Foliar application oF plant growth regulators affects growth, Flowering, vase liFe and corm production oF gladiolus grandiflorus l. under calcareous soil. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21(5), 982-989.
• Padmalathaa T., Reddy S., Chandrasekharc R., Shankard S., Chaturvedie A., 2013. Effect of pre-planting soaking of corms with chemicals and plant growth regulators on dormancy breaking and corm and cormel production in gladiolus. International Journal Of Plant Animal and Environmental Sciences, 3(1), 28-33.
• Piya S., Bajracharya A., Mandal J., Choudhary B., 2012. Dormancy breaking of gladiolus cv. Jester for the mid hills of Nepal. Journal of Horticulture and Forestry, 4(3), 54-60.
• Awad A., Elbahr K., 1986. Growth regulators and γ-irradiation treatments. Acta Horticulturae, 612-612.
• Uyemura S., Imanishi H., 1987. Changes in abscisic acid levels during dormancy release in freesia corms. Plant Growth Regulation, 5(2), 97-103.
• El-Bably S., 2016. Response of freesia refracta (Jacq), plant to corms cold storage, gibberellic acid and their interactions in North Delta, Egypt. Middle Eeast Journal of Agriculture Research, 5(4), 507-521.
• Berghoef J., Zevenbergen A., Imanishi H., 1986. The effect of temperature and ethylene on dormancy of freesia corms. Acta Horticulturae, 177, 631-635.
• Imanishi H., Berghoef J., 1986. Some factors affecting dormancy-breaking by ethylene in freesia corms. Acta Horticulturae, 177, 637-640.
• Ehrich L., 2014. Flowering in south african iridaceae. Ed.: Ramawat K., Merillan J., Bulbous Plants: Biotechnology. CRC Press, Taylor&Francis Group, 248-271.
• Masuda M., Asahira T., 1980. Effect of ethylene on breaking dormancy of freesia corms. Scientia Horticulturae, 13(1), 85-92.
• Uyemura S., Imanishi H., 1983. Effects of gaseous compounds in smoke on dormancy release in freesia corms. Scientia Horticulturae, 20(1), 91-99.
• Uyemura S., Imanishi H., 1984. Effects of duration of exposure to ethylene on dormancy release in freesia corms. Scientia Horticulturae, 22(4), 383-390.
• Imamura Y., Doi M., Imanishi H., 1996. Differences in dormancy release and flowering responses to chilling in freesia corms and cormlets. Journal of the Japanese Society, 65(1).
• Lucidos J.G., Younis A., Hwang Y.J., Lim K.B., 2014. Determination of optimum conditions for breaking bulb dormancy in relation to growth and flowering in Lilium hansonii. Horticulture Environment and Biotechnology, 55(4), 257-262.
• Sun H., Li T., Li Y., 2004. Relations between starch metabolism and germination of Lilium davidii var. unicolor bulbs stored at different cold temperature. Acta Horticulturae Sinica, 31, 337-342.
• Xu R., Niimi Y., Han D., 2006. Changes in endogenous abscisic acid and soluble sugars levels during dormancy-release in bulbs of Lilium rubellum. Scientia Horticulturae, 111(1), 68-72.
• Sun H., da Silva J., Li Y., Li T,. 2007. Effects of low temperature on dormancy release in lily bulbs. Floriculture and ornamental Biotechnology, 1(1), 41-45.
• Sun H., Li T., Li Y., 2006. Regulation of endogenous abscisic acid on substances changes in terminal bud of Lilium davidii var. unicolor bulbs during dormancy-release. Scientia Silvae Sinicae, 42, 19-23.