BELGESEL FİLMLERDE ANLATIMSAL KURULUM VE BİR ÖRNEK: ‘BAL ÜLKESİ/HONEYLAND’ FİLMİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 21 - 33, 26.10.2020

Mustafa Sözen

Öz

Bu makalede gözlemsel belgesel kipi (mode) anlatıya sahip olan ‘Bal Ülkesi/Honeyland’ isimli film ele alınıp incelenmiştir. Filmde insanlık ile doğa arasındaki dengenin hassas bir portresi sunulmuş, hızla kaybolan bir yaşam biçimi, yakın plan bakışla yansıtılmıştır. Bu bakış, doğaya eklemlenmiş hayat algısına sahip bir kadının olağanüstü yaşam görünümleri üzerinden bir anlatıya dönüştürülmüştür. Anlatıda karmaşık bir olay örgüsü veya altı kalın çizgilerle çizilmiş mesajlar yoktur. Bunun yerine, karakterlerin günlük yaşam kesitlerine ait anlar bir araya getirilmekte ve bunlar lirik bir görsellik içinde seyirciye yaşam deneyimleri olarak sunulmaktadır.

Yönetmenliğini Tamara Kotevska ve Ljubomir Stefanov’un yaptığı film ‘Cinema vérité’ akımı içinde yer almaktadır. Analiz, bu akım temel alınarak yapılmış, hem ‘dramatik boyut’ hem de ‘sinematografik inşa’ olarak iki eksen üzerine kurulmuştur. Bu eksenlerin alt değişkenleri olarak dramatik kurulum, özne tasarımı ile kamera stili, kurgu, konuşmalar ve görüntülerin etkileşimi gibi farklı öğeler bütünsel bir perspektifle ele alınmıştır. Değerlendirmede, ‘Cinema vérité’ akımı, filmin önermesi ve kullanılan sinemasal dilin filmde anlamlı bağıntılarla örgülendiği (pattern) sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Honeyland, belgesel film, sinema dili, görsel antropoloji, gözlemsel kip

Kaynakça

• BERNARD, S. C. (2007), Documentary Storytelling: Making Stronger and More Dramatic Nonfiction Films. Second Edition, USA: Focal Press.
• BORDWELL, D. ve THOMPSON, K. (2008), Film Sanatı, (Çev. Ertan Yılmaz ve Emrah S. Onat), Ankara: De Ki Yayınları,
• BUDER, E.(2019), 'Honeyland': Shooting By Candle lightand Oil, Erişim:26.03.2020 https://nofilmschool.com/honeyland-documentary-interview
• CERECİ, S. (1997), Belgesel Film, İstanbul: Şule yayınları.
• GARRISON, W. (2002), ‘Documentary Cinematography’, Introduction to Documentary Production, Wallflower Pres, Great Britain, ss. 99-128.
• HUGHES, H. (2014), Green Documentary Environmental Documentary in the Twenty-First Century. Intellect, The University of Chicago Press. USA
• MULLEN, P. (2019), Buzz-Worthy: Tamara Kotevskaand Ljubomir Stefanov Talk ‘Honeyland (Interviews) http://povmagazine.com/articles/view/buzz-worthy-tamara-kotevska-and-ljubomir-stefanov-talk-honeyland. Erişim:14.04.2020
• NICHOLS, B. (1991), Representing Reality-Issues and Concepts in Documentary, USA: Indinia University Pres.
• NICHOLS, B. (2001), Introduction to Documentary, USA:Indina University Press.
• O'FALT, C. (2020) Erişim:14.04.2020 https://www.indiewire.com/2020/01/honeyland-tamara-kotevska-ljubo-stefanov-cinematography-editing-1202198905/
• RABİGER, M. (1998), Directing the Documentary, USA: Focal Press.
• ROSENTHAL, A. (2002), Writing, Directing, and Producing Documentary Films and Videos Third Edition. USA: Southern Illinois University Press.
• ROSENTHAL, A ve ECKHARDT, N. (2016), Writing, Directing, and Producing Documentary Films and Digital Videos. Fifth edition, USA: Southern Illinois University Press.
• ROTHA,P. (2000), Belgesel Sinema. (çev: İ. Şenel). İstanbul: İzdüşüm Yayınları
• SAITO, S. (2019), Erişim:26.03.2020 http://moveablefest.com/tamara-kotevska-ljubomir-stefanov-honeyland/
• SÖZEN, M. (2010), Belgesel Filmin Tasarım Boyutu Ve Türk Belgesel Sinemasından Örnek Uygulamalar. Zonguldak: ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6; Sayı: 11; s: 241–266.
• SÖZEN, M. (2017), Anlatımsal Bir Öğe Olarak Belgesel Sinemada Ses Tasarımı: Tanımlar, Örnekler, Çözümlemeler. Elazığ: ASOS-Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl:5; Sayı:42; s:20-46.
• Filmin Resmi Basın Kiti (2019), Sundance Film Festivali için hazırlanmış. World Premiere – World Documentary Competition-Honeyland